Επιτροπή HTA: «Μικρό καλάθι» κρατούν ασθενείς και φαρμακευτικές

Το νομοσχέδιο για την «Αξιολόγηση και Αποζημίωση Φαρμακευτικών Προϊόντων Ανθρώπινης Χρήσης και άλλες διατάξεις (HTA)» παρουσιάζει αύριο, Πέμπτη, το υπουργείο Υγείας, καθώς στόχος του είναι να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το ταχύτερο δυνατό, αφού αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση για το κλείσιμο της γ’ αξιολόγησης.

Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, η λειτουργία Επιτροπής HTA θα αντικαταστήσει την υπάρχουσα Επιτροπή Θετικής Λίστας, με απώτερο στόχο να αξιολογεί με επιστημονικά κριτήρια, και όχι με γνώμονα τις τιμές, τις καινοτόμες θεραπείες που θα αποζημιώνονται από το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα. Άλλωστε αυτό είναι και το σκεπτικό λειτουργίας των αντίστοιχων επιτροπών σε άλλες ευρωπαϊκές και μη χώρες.

Βασική προϋπόθεση για την λειτουργία της Επιτροπής HTA είναι, όπως προβλέπουν οι συστάσεις για τους κανόνες ορθής λειτουργίας που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το έργο της να χαρακτηρίζεται από διαφάνεια, ισχυρή και συστηματική έρευνα, με χρήση επιστημονικών μεθόδων και φυσικά να λειτουργεί ανεξάρτητα.

Εν αναμονή των αυριανών ανακοινώσεων της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, πηγές της φαρμακευτικής αγοράς και εκπρόσωποι συλλόγων ασθενών αφήνουν να εννοηθεί, κρίνοντας από την μέχρι τώρα πολιτική γραμμή της κυβέρνησης στον Τομέα της Υγείας, ότι η ανεξαρτησία της επιτροπής δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη και ενδεχομένως να βρίσκεται υπό την στενή εποπτεία του υπουργείου. Άλλωστε, χαρακτηριστικό δείγμα συγκεντρωτισμού της ηγεσίας της οδού Αριστοτέλους είναι η παρέμβαση στην επιλογή των διοικητών των νοσοκομείων, με ακύρωση του διαγωνισμού που είχε γίνει από την προηγούμενη κυβέρνηση μέσω Διαύγειας, η απόπειρα ένταξης του ΕΟΠΥΥ στην αποκλειστική αρμοδιότητα του υπουργού Υγείας, καθώς και οι σκέψεις για αντικατάσταση του ΚΕΕΛΠΝΟ από άλλο φορέα.

Η επιλογή των προσώπων που θα απαρτίσουν την Επιτροπή HTA αναμένεται επίσης με μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς αντίστοιχες επιτροπές άλλων χωρών έχουν ως μέλη τους διακεκριμένους επιστήμονες που γνωμοδοτούν βάσει επιστημονικών κριτηρίων και όχι με το κόστος της θεραπείας και την επιβάρυνση του δημόσιου ή ιδιωτικού ασφαλιστικού φορέα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι, που φοβούνται πως η ελληνική Επιτροπή HTA θα αποτελέσει αφορμή για την «ανακύκλωση» προσώπων, που έχουν ήδη θητεύσει σε παρόμοιες επιτροπές στο παρελθόν. Μάλιστα, μερικοί εξ αυτών αποτελούν «κόκκινο πανί» για την φαρμακοβιομηχανία και τους ασθενείς λόγω των αιρετικών και απόλυτων απόψεών τους για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των καινοτόμων θεραπειών και τον ρόλο των γενοσήμων φαρμάκων.

Εν αναμονή, λοιπόν, των αυριανών ανακοινώσεων, ο φαρμακευτικός κλάδος και οι ασθενείς κρατούν «μικρό καλάθι» υπενθυμίζοντας ότι μέχρι σήμερα η φαρμακευτική πολιτική της κυβέρνησης με τα rebate και clawback, τους κλειστούς νοσοκομειακούς προϋπολογισμούς, την υποχρεωτική έκπτωση 25% σε όλα τα καινοτόμα φάρμακα, που κυκλοφορούν στην Ελλάδα, με αναδρομική μάλιστα ισχύ από 1/1/2017 και τον κανόνα «9-6-4» για την αποζημίωση των φαρμάκων (δηλ. να κυκλοφορούν σε τουλάχιστον εννέα κράτη, να αποζημιώνονται τουλάχιστον στα δύο τρίτα των χωρών που κυκλοφορούν και στα μισά κράτη στα οποία αποζημιώνονται να λειτουργεί επιτροπή HTA), έχουν ως αποτέλεσμα οι νέες θεραπείες να κυκλοφορούν με το σταγονόμετρο στην Ελλάδα, με καθυστέρηση ενός έως τρία έτη ή και μερικά εξ αυτών να μην φτάσουν ποτέ στον έλληνα ασθενή. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι ότι από την αρχή του έτους από τα 17 καινοτόμα φάρμακα που ενέκρινε ο ΕΟΦ, μόλις τέσσερα τελικά κυκλοφόρησαν στην ελληνική αγορά.

Πάντως, η λειτουργία της Επιτροπής HTA, όπως κι αν αυτό συμβεί τελικά, αναμένεται να αποφορτίσει τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) από τον όγκο εργασίας που καλείται να διεκπεραιώσει καθημερινά το λιγοστό προσωπικό και να μετασχηματιστεί σε έναν φορέα με στενότερη σχέση με την Έρευνα και Ανάπτυξη, όπως άλλωστε είναι και το όραμα της προέδρου του Αικατερίνης Αντωνίου.

Τέλος, αν και η Επιτροπή HTA έχει ως απώτερο στόχο, τουλάχιστον σύμφωνα με το σκεπτικό της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, να ελέγξει την μονίμως υπερβαίνουσα φαρμακευτική δαπάνη, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο να οδηγήσει τελικά στην υποχρέωση της κυκλοφορίας περισσότερων καινοτόμων θεραπειών στην ελληνική αγορά απ’ ότι συμβαίνει σήμερα.

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr