Πολιτικός «πόλεμος» για τα καπνογόνα βλήματα λευκού φωσφόρου με τελικό προορισμό την Ουκρανία

Στέλνει η Ελλάδα απαγορευμένα όπλα στην Ουκρανία (μέσω Τσεχίας) ή όχι;

Το ερώτημα προέκυψε μετά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων της Βουλής, την περασμένη Τρίτη, κατά την οποία εγκρίθηκε η πώληση στην Τσεχία 38.521 φυσίγγια καπνού λευκού φωσφόρου από αμερικανικά άρματα μάχης (Μ48Α5) τύπου M313 διαμετρήματος 90 χιλιοστών.

Τα συγκεκριμένα καπνογόνα βλήματα, καθώς και το σύνολο των πυρομαχικών που εγκρίθηκαν για πώληση προς την Τσεχία και από εκεί αναμένεται να έχουν τελικό προορισμό την Ουκρανία.

Η ανακοίνωση του ΚΚΕ που «άναψε φωτιές»

Τη συζήτηση άνοιξε η ανακοίνωση του βουλευτή του ΚΚΕ, Νίκου Παπαναστάση, την ίδια μέρα στην οποία υπογράμμιζε μεταξύ άλλων ότι «η κυβέρνηση, υπερβαίνοντας κάθε όριο στην εμπλοκή της χώρας σ’ αυτόν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και καταπατώντας κάθε έννοια τήρησης των διεθνών συνθηκών και των απαγορεύσεων του ΟΗΕ, όσον αφορά τη χρήση της απαγορευμένης χημικής ουσίας του «λευκού φωσφόρου» εναντίον ανθρώπινων στόχων, «πουλάει» στην Τσεχία, με τελικό προορισμό την Ουκρανία, δεκάδες χιλιάδες καπνογόνα βλήματα αρμάτων μάχης που περιέχουν τη χημική ουσία του «λευκού φωσφόρου»».

Ακολούθησε η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ την Τετάρτη, η οποία περιοριζόταν στη διευκρίνηση ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ δεν ψήφισε υπέρ της πώλησης πυρομαχικών στην Τσεχία στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, καθώς τα πυρομαχικά αυτά θα έχουν ως τελικό προορισμό την Ουκρανία».

Η απάντηση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας

Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας απάντησε με αφορμή δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών με τίτλο «Νέα επικίνδυνη εμπλοκή της χώρας στο Ουκρανικό – Πουλάμε απαγορευμένα όπλα!», την Πέμπτη – ενώ είχε προηγηθεί αντίστοιχο δημοσίευμα του Ριζοσπάστη την Τετάρτη με τίτλο «Εγκληματική κατηφόρα της κυβέρνησης – Στέλνει στην Ουκρανία βλήματα με απαγορευμένο λευκό φώσφορο!» – σημειώνοντας ότι τα εν λόγω πυρομαχικά είναι καπνογόνα και όχι εμπρηστικά ως εκ τούτου δεν τίθενται περιορισμοί στη χρήση τους, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στην Ουκρανία.

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας «τα πυρομαχικά στα οποία γίνεται αναφορά στο δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών» είναι καπνογόνα και όχι εμπρηστικά.

»Χρησιμοποιούνται με σκοπό τη δημιουργία προπετάσματος καπνού για τον περιορισμό της παρατήρησης και την απόκρυψη – παραπλάνηση των κινήσεων αρμάτων και όχι ως εμπρηστικά κατά προσωπικού».

Διευκρινίζεται τέλος ότι «το Πρωτόκολλο ΙΙΙ της Σύμβασης για την Απαγόρευση ή τον Περιορισμό Χρήσης Ορισμένων Συμβατικών Όπλων θέτει περιορισμούς για την χρήση εμπρηστικών πυρομαχικών κατά αμάχων. Ορίζεται ρητώς ότι δεν περιλαμβάνονται στα εμπρηστικά πυρομαχικά τα καπνογόνα πυρομαχικά».

Τυπικά, σύμφωνα και με την ανακοίνωση του Υπουργείου η πώληση μπορεί να χαρακτηριστεί «νομότυπη».

Παπαναστάσης στο in

Μιλώντας στο in ο βουλευτής του ΚΚΕ, Νίκος Παπαναστάσης, όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει την ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, που επί της ουσίας αναφερόταν στη δική του τοποθέτηση ανέφερε ότι «παρά τις διαρκείς πιέσεις του ΚΚΕ, να σταματήσει η κυβέρνηση  τις αποστολές οπλικών συστημάτων και πυρομαχικών στο μέτωπο της Ουκρανίας,  ουδέποτε το έπραξε».

Σημειώνει δε ότι «το «ποτήρι ξεχείλισε» στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων της Βουλής, όταν η κυβέρνηση, υπερβαίνοντας κάθε όριο στην εμπλοκή της χώρας σ’ αυτόν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και καταπατώντας κάθε έννοια τήρησης των διεθνών συνθηκών και των απαγορεύσεων του ΟΗΕ, όσον αφορά τη χρήση της απαγορευμένης χημικής ουσίας του «λευκού φωσφόρου» εναντίον ανθρώπινων στόχων, «πούλησε» στην Τσεχία, με τελικό προορισμό την Ουκρανία, δεκάδες χιλιάδες καπνογόνα βλήματα αρμάτων μάχης, που περιέχουν τη χημική ουσία του «λευκού φωσφόρου»».

Όπως επισημαίνει ο Παπαναστάσης «ο «λευκός φώσφορος», η χημική ουσία που περιέχεται στα βλήματα που πουλάει η κυβέρνηση στην Ουκρανία μέσω Τσεχίας, εντάσσεται στο Πρωτόκολλο III της Σύμβασης για την Απαγόρευση της Χρήσης Ορισμένων Συμβατικών Οπλών. Εντάσσεται στα απαγορευμένα πυρομαχικά, λόγω της φονικότητας της εμπρηστικής χημικής ουσίας του «λευκού φωσφόρου» που περιέχει ως καπνογόνο βλήμα, η οποία έχει δραματικές για τον άνθρωπο συνέπειες,  ερχόμενη σε επαφή με το ανθρώπινο σώμα. Όλοι οι στρατιωτικοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο χρησιμοποιούμενος χαρακτηρισμός του βλήματος ως «εμπρηστικού» ή «καπνογόνου», είναι παραπλανητικός ως προς το αποτέλεσμα της επαφής του «λευκού φωσφόρου» με το ανθρώπινο σώμα, γιατί είτε  «εμπρηστικό» είτε «καπνογόνο» είναι κάποιο βλήμα που τον περιέχει, αυτή η χημική ουσία, ερχόμενη σε επαφή με τον αέρα θα εκτοξευτεί θα αναφλεγεί και θα κάψει τα πάντα».

«Η κυβέρνηση γνωρίζει»

Ο βουλευτής του ΚΚΕ αναφέρει ότι «η κυβέρνηση όλα αυτά τα γνωρίζει πολύ καλά, γιατί ακόμη και τα «μικρά» κανογόνα χειρός (WP M15), που περιέχουν την εμπρηστική χημική ουσία του  «λευκού φωσφόρου», ήδη χρησιμοποιούνται στις Ενοπλες Δυνάμεις, επισημαίνοντας στις οδηγίες ασφαλείας τους ότι ενεργοποιούμενα για τη δημιουργία προπετάσματος καπνού, κατακαίουν τα πάντα σε κύκλο διαμέτρου 34 μέτρων».

Και καταλήγει τονίζοντας ότι: «Ως ΚΚΕ, επισημαίνουμε ότι οι κυβερνητικές αιτιάσεις και οι διαχωρισμοί σε «εμπρηστικά» ή «καπνογόνα» που επιχειρεί η κυβέρνηση είναι έωλοι και παραπλανητικοί. Αποσκοπούν στην απροκάλυπτη συσκότιση των βαρύτατων ευθυνών που αναλαμβάνει,  συμμετέχοντας συνειδητά στη δημιουργία προϋποθέσεων τέλεσης βαρύτατων εγκλημάτων πολέμου».

Στρέφει δε τα πυρά του και στα υπόλοιπα κόμματα υπογραμμίζοντας πως «με την απόλυτη σιωπή τους στο θέμα της αποστολής της απαγορευμένης χημικής ουσίας «λευκός φώσφορος» σε βλήματα αρμάτων μάχης, μετατρέπονται σε άμεσους συνεργούς στην τέλεση βαρύτατων εγκλημάτων πολέμου».

Τι είναι τα καπνογόνα βλήματα λευκού φωσφόρου

Τι είναι όμως τα καπνογόνα βλήματα «λευκού φωσφόρου» και τι μπορεί να προκαλέσουν;

Ο στρατηγός ε.α. και επίτιμος αρχηγός ΓΕΣ, Κωνσταντίνος Γκίνης, μιλώντας στο in σημειώνει ότι το καπνογόνο βλήμα  (WP – White Phosphorus: λευκού φωσφόρου) τύπου M313 «χρησιμοποιείται σε σωλήνες πυροβόλου αρμάτων 90mm. Στην Ελλάδα τέτοιους σωλήνες έφεραν παλαιότερα τα άρματα Μ 48, τα οποία ωστόσο έχουν αναβαθμισθεί και φέρουν τώρα σωλήνα 105 mm. Το σύνολο του ελληνικού αρματικού δυναμικού πλέον φέρει πυροβόλα 105mm και 120mm».

Όπως επισημαίνει «το συγκεκριμένο βλήμα χρησιμοποιείται βασικά για κατάδειξη στόχων και δημιουργία προπετάσματος καπνού και έχει περιορισμένα εμπρηστικά αποτελέσματα λόγω της μικρής ποσότητας Λευκού Φωσφόρου (1,97lb) τον οποίο φέρει.

»Υπάρχουν δύο τύποι βλημάτων τα Μ313 και τα Μ313C. Τα βλήματα είναι πανομοιότυπα, η μοναδική τους διαφορά είναι ότι τα Μ313C φέρουν ασθενέστερο γέμισμα ώστε να προκαλούν μικρότερη φθορά στο σωλήνα».

Αν έρθουν σε επαφή με ανθρώπους

Όπως εξηγεί ο Κωνσταντίνος Γκίνης «όταν το βλήμα προσκρούσει σε σταθερό σημείο (έδαφος, κτίσμα, όχημα κτλ) ο πυροσωλήνας ενεργοποιεί το ενισχυτικό γέμισμα το οποίο διαρρηγνύει το κάνιστρο που φέρει το Λευκό Φώσφορο, ο οποίος διασπείρεται στο περιβάλλον. Ο Λευκός Φώσφορος αναφλέγεται με την επαφή του με τον αέρα και  παράγει πυκνό  λευκό καπνό, ακτίνας 9 περίπου μέτρων, εντός 5 περίπου δευτερολέπτων, διαρκείας 20 περίπου δευτερολέπτων και καιόμενα σωματίδια».

«Ο Λευκός Φώσφορος που θα  εκτοξευθεί αν έλθει σε επαφή με ανθρώπους θα τους προκαλέσει σοβαρότατα τραύματα και με εύφλεκτα υλικά, πυρκαγιά. Αυτά είναι δευτερεύοντα και περιορισμένα (μικρή ποσότητα φωσφόρου) αποτελέσματα, καθώς ο κύριος σκοπός του βλήματος όπως αναφέρθηκε ανωτέρω είναι η κατάδειξη και τα προπετάσματα καπνού» σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Γκίνη, ο οποίος προσθέτει ότι «τα βλήματα αυτά δεν είναι απαγορευμένα από τις διεθνείς συνθήκες».

Το in απευθύνθηκε και σε στρατιωτικούς γιατρούς, με σχετική ειδίκευση, οι οποίοι επίσης σημείωσαν ότι σε περίπτωση που ο «λευκός φώσφορος» εκτοξευθεί και έρθει σε επαφή με ανθρώπους, μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατα και εξαιρετικά επώδυνα εγκαύματα.

Η ερώτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2009

Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα της χρήσης του «λευκού φωσφόρου» και σε καπνογόνα είχε φτάσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εντοπίσαμε ενδεικτικά μία ερώτηση του 2009, όταν η Catherine Stihler, από το κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, καλούσε την Επιτροπή να απαντήσει σχετικά με αφορμή τη χρήση «λευκού φωσφόρου» σε επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, σημειώνοντας:

«Ο ισραηλινός στρατός διερευνά επί του παρόντος ισχυρισμούς ότι χρησιμοποιούσε λευκό φωσφόρο παράνομα κατά την επίθεση που πραγματοποίησε στη Γάζα, η οποία διήρκεσε τρεις εβδομάδες. Αυτή η ενέργεια πραγματοποιείται μετά από πλήθος κατηγοριών από ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ρεπορτάζ στα μέσα ενημέρωσης, ότι ο στρατός εκτόξευσε βόμβες λευκού φωσφόρου σε περιοχές όπου θα μπορούσαν να πλήξουν αμάχους.

»Τα Ηνωμένα Έθνη ανέφεραν ότι τρεις τέτοιες βόμβες έπληξαν τα κεντρικά γραφεία του οργανισμού και προκάλεσαν πυρκαγιά η οποία κατέστρεψε μεγάλο μέρος των προμηθειών τους βοήθειας. Ο λευκός φώσφορος χρησιμοποιείται νόμιμα για τη δημιουργία προπετάσματος καπνού στο πεδίο μάχης, ωστόσο προσκολλάται στο δέρμα του ανθρώπου και προκαλεί εγκαύματα μέχρι το κόκαλο, με αποτέλεσμα να επιφέρει τον θάνατο ή να προκαλεί στους επιζήσαντες επώδυνες πληγές, η επούλωση των οποίων είναι χρονοβόρα. Η κατάποση ή η εισπνοή του μπορούν επίσης να αποβούν θανατηφόρες.

»Δεδομένων των επιπτώσεων από τη χρήση του λευκού φωσφόρου σε συγκρούσεις, προτίθεται η Επιτροπή να αναλάβει δράση με στόχο την άμεση απαγόρευσή του;»

Η απάντηση στης Επιτροπής

Στην απάντηση της η Επιτροπή σημείωνε μεταξύ άλλων ότι:

«Όσον αφορά το ζήτημα της πλήρους απαγόρευσης της χρήσης του λευκού φωσφόρου σε ένοπλες συγκρούσεις, αυτό δεν εναπόκειται στην Επιτροπή να προτείνει. Εναπόκειται στα κράτη μέλη της Σύμβασης που αφορά τη χρήση συμβατικών όπλων να κινηθούν για ένα τέτοιο θέμα, για παράδειγμα προτείνοντας μια τροποποίηση στο Πρωτόκολλο III. Τα κράτη μπορούν επίσης να ενεργήσουν για αυτό το θέμα εκτός του πλαισίου των υφιστάμενων προβλέψεων της Συνθήκης επιδιώκοντας να διαπραγματευτούν μια χωριστή συνθήκη που θα απαγορεύει τη χρήση λευκού φωσφόρου σε ένοπλες συγκρούσεις».

Νομότυπο μεν, αλλά..

Ακόμα και αν η πώληση των συγκεκριμένων καπνογόνων βλημάτων στην Τσεχία, με προορισμό την Ουκρανία (σσ έστω και αν ο τελικός προορισμός δεν αναφέρεται επισήμως, αλλά δεν διαψεύδεται) είναι «νομότυπη», σύμφωνα και με την ανακοίνωση του υπουργείου, το να μπαίνουν ερωτήματα για την εμπλοκή της Αθήνας στο ουκρανικό είναι για απόλυτα δικαιολογημένο. Καθώς και για τη χρήση του συγκεκριμένου πυρομαχικού. Και σίγουρα η αποστολή οπλικών συστημάτων και πυρομαχικών αφορά ενδεχόμενες συνέπειες που μπορεί να έχει η Ελλάδα από αυτή την εμπλοκή.

Αξίζει άλλωστε να σημειωθεί ότι πέραν των συγκεκριμένων βλημάτων, στη λίστα συμπεριλαμβάνονται επίσης βλήματα του αντιαεροπορικού πυροβόλου Artemis-30, σφαίρες 7,62 χιλιοστών, αντιαρματικές ρουκέτες, πυρομαχικά των 105 χιλιοστών και των 155 χιλιοστών, αντιαρματικές νάρκες Μ7Α2, αλλά και βλήματα πυροβολικού 25 λιβρών κ.ά. που ακόμα και αν κάποια χαρακτηρίζονται «άχρηστα» , κάποια άλλα όπως τα πυρομαχικά διαμετρήματος 105 και 155 χρησιμοποιούνται από οπλικά συστήματα που εξακολουθούν να βρίσκονται σε υπηρεσία.