Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι δεν απογοήτευσε ποτέ

Σε αυτό το διάστημα των 30 χρόνων, ο Μαστρογιάννι, που πέθανε στο Παρίσι στα 73 του, τον Δεκέμβριο του 1996, έκανε αναμφισβήτητα τις περισσότερες και εξαιρετικότερες ταινίες από οποιονδήποτε άλλο ηθοποιό στον κόσμο.

Ο Μαστρογιάννι θα μείνει για πάντα στη μνήμη όλων μας ως το alter ego του Φεντερίκο Φελίνι σε κλασικά έργα όπως το «La Dolce Vita» (1960), όπου υποδυόταν έναν όλο και πιο κουρασμένο αρθρογράφο κουτσομπολιών στη Ρώμη, και φυσικα το «8 ½» (1963), όπου ήταν ένας σκηνοθέτης σαν τον Φελίνι, ο οποίος βρισκόταν στη δίνη μιας δημιουργικής κρίσης.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Marcello Mastroianni Daily® 👑🎬 (@marcellomastroiannidaily)

«Έκανα το θέατρο πολύ σημαντικό στην αρχή της καριέρας μου»

Ξεκινώντας την καριέρα του από το θέατρο, κάνοντας τη μεγάλη του επιτυχία όταν ο σκηνοθέτης Λουκίνο Βισκόντι τον επέλεξε για τον ρόλο του Στάνλεϊ Κοβάλσκι στη θεατρική παράσταση του «Λεωφορείον ο Πόθος» (A Streetcar Named Desire), ο Μαστρογιάνι έπαιζε σε ταινίες από το 1947 και είχε εμφανιστεί σε περισσότερες από 50 όταν ήρθε το «La Dolce Vita» να του χαρίσει διεθνή αναγνώριση.

«Ο Φελίνι είναι ο καλύτερός μου φίλος, τον αγαπώ» είπε ο Μαστρογιάννι στον Κέβιν Τόμας των Los Angeles Times, το 1993 κατά την τελευταία του επίσκεψη στο Χόλιγουντ. Για τον Μαρτσέλο, ο Φελίνι, λίγο πριν από το θάνατό του, το ίδιο έτος, είχε πει: «Το ταλέντο του Μαστρογιάννι δεν ήταν τόσο απρογραμμάτιστο, τόσο φυσικό, όσο το έκανε μερικές φορές να φαίνεται».

Με μια χειρονομία, μπορούσε να ανακαλέσει μια ολόκληρη εικόνα της ζεστασιάς και της χάρης που τόσο έχει συνδεθεί με ολόκληρη την Ιταλία

Photo: Wikimedia Commons

Ενέπνεε στυλ

Σε εκείνο το ταξίδι του 1993 στην Καλιφόρνια, ο Ιταλός ηθοποιός δε φαινόταν καθόλου καλά. Μανιώδης καπνιστής (μέχρι τέλους) με βήχα καπνιστή, ήταν χλωμός, λίγο σκυφτός, λίγο παχουλός. Ωστόσο, το χάρισμά του, ο μαγνητισμός του παρέμενε, όπως και η βαθιά, απαλή φωνή του. Με μια χειρονομία, μπορούσε να ανακαλέσει μια ολόκληρη εικόνα της ζεστασιάς και της χάρης που τόσο έχει συνδεθεί με ολόκληρη την Ιταλία.

«Το να περάσει κανείς λίγο χρόνο με την παρέα του ήταν σαν να συνειδητοποιούσε πόσο πολύ από τη δική του αμήχανη προσωπικότητα είχε επενδύσει σε ένα εξαιρετικά ευρύ φάσμα χαρακτήρων της ιταλικής φιγούρας» γράφει ο Κέβιν Τόμας στους Los Angeles Times.

Δείτε το βίντεο 

Εξέπεμπε παθητικότητα αντί για επιθετικότητα

Ανάμεσα στους πιο αξιομνημόνευτους ρόλους του Μαστρογιάννι είναι ο Σικελός σύζυγος που προσπαθεί να ξεφορτωθεί τη σύζυγό του στο «Διαζύγιο αλά ιταλικά», ο άντρας της Ζαν Μορό που προσπαθεί να αναζωπυρώσει την αγάπη τους στην ταινία «Η Νύχτα» του Μικελάντζελο Αντονιόνι και όλες εκείνες οι ρομαντικές κωμωδίες με τη Σοφία Λόρεν για τον Βιττόριο Ντε Σίκα.

Αυτές οι εικόνες του ήταν ανάμεσα στις 21 που επέλεξε η επί χρόνια σύντροφός του, Άννα Μαρία Τάτο, για την ταινία «The Stuff That Dreams Are Made Of: The Films of Marcello Mastroianni», την οποία το Αρχείο Κινηματογράφου και Τηλεόρασης του UCLA παρουσίασε στις 15 Αυγούστου του 1999.

«Ο Μαστρογιάννι ήταν τόσο όμορφος όσο και γοητευτικός, και εκπέμποντας παθητικότητα αντί για επιθετικότητα, κατέστρεφε τις γυναίκες τόσο εκτός οθόνης όσο και εντός. Στα γυρίσματα της ταινίας «Used People», η Σύλβια Σίντνεϊ του είπε: «Μου αρέσεις. Αν ήμουν δύο ή τρία χρόνια νεότερη» -η Σίντνεϊ ήταν περίπου 82 ετών τότε- «θα σε άρπαζα!»» γράφει ο Κέβιν Τόμας στους Los Angeles Times.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Marcello Mastroianni ♡ (@marcellomastroiannionly)

«Είμαι ένας αντι-ήρωας»

Έμεινε παντρεμένος για 48 χρόνια με την πρώην ηθοποιό Φλόρα Κλαραμπέλα, με την οποία απέκτησε μια κόρη, αν και χώρισαν επίσημα το 1970. Είχε όμως, μεταξύ πολλών άλλων, ένα πολύ προβεβλημένο ειδύλλιο με την ηθοποιό Κατρίν Ντενέβ, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την ηθοποιό Κιάρα Μαστρογιάννι.

«Είμαστε καλοί φίλοι» δήλωσε ο Μαστρογιάννι για τη σχέση του με τη σύζυγό του. «Γνωρίζουμε ο ένας τον άλλον και μπορούμε να δεχτούμε ο ένας τα όρια του άλλου». Η Ντενέβ και η Κιάρα ήταν στο κρεβάτι του όταν πέθανε- η Φλόρα και ο δήμαρχος της Ρώμης σηματοδότησαν τον θάνατό του με το ξεδίπλωμα των μαύρων κουρτινών που έκρυβαν μια απενεργοποιημένη Φοντάνα ντι Τρέβι, όπου ο Μαστρογιάνι και η Ανίτα Έκμπεργκ έκαναν μπάνιο στο «La Dolce Vita», ενώ έπαιζε η μουσική από το «8 ½».

Όσο για την εικόνα του Λατίνου εραστή, ο Μαστρογιάννι δήλωσε σε δημοσιογράφο το 1987 ότι: «Τα πόδια μου είναι αδύνατα, το πρόσωπό μου δεν έχει δύναμη ή αποφασιστικότητα». Συγκρίνοντας τον εαυτό του με άλλους πρωταγωνιστές όπως ο Κλαρκ Γκέιμπλ, ο Γκάρι Κούπερ, ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ ή ο Πολ Νιούμαν, είπε: «Αυτοί ήξεραν πού πήγαιναν -ή τουλάχιστον, υποθέταμε ότι ήξεραν. Εγώ δεν έχω ιδέα. Αν αυτοί ήταν ήρωες, τότε εγώ είμαι ένας αντι-ήρωας».

Δείτε το βίντεο 

Στη σωστή πλευρά της ιστορίας

Σε μια από τις πρώτες του διεθνείς επιτυχίες, ο Μαστρογιάννι είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία του Μάριο Μονιτσέλι, «Οι Σύντροφοι» (1963), παίζοντας έναν απρόσιτο καθηγητή νομικής που ωστόσο επιδεικνύει σιδερένια θέληση στην προσπάθειά του να υποκινήσει τους εργάτες κλωστοϋφαντουργίας να απεργήσουν σε ένα εργοστάσιο στο Τορίνο τη δεκαετία του 1880.

Στη συνέντευξη του 1993, ο Μαστρογιάννι φάνηκε ιδιαίτερα υπερήφανος για την ταινία. «Είναι σαν ένα ντοκιμαντέρ γυρισμένο στα τέλη της δεκαετίας του 1880, τόσο σπουδαίο είναι».

Εξίσου ενθουσιασμένος ήταν κάθε φορά που ένας Αμερικανός μπορούσε να του πει ότι είχε δει όντως το «Μπελ Αντόνιο» (1960) του Μάουρο Μπολονίνι, στο οποίο έπαιζε έναν Σικελό Καζανόβα, ο οποίος ωστόσο καθίσταται ανίκανος από την απόλυτη αγνότητα της πανέμορφης συζύγου του, την οποία υποδύεται η Κλαούντια Καρντινάλε. Μια άλλη από τις πρώτες αγαπημένες του ταινίες ήταν το εξαίσιο, στοχαστικό «Οικογενειακό ημερολόγιο» (Cronaca Familiare, 1962) του Βαλέριο Τζουρλίνι, όπου υποδύεται τον μεγαλύτερο από δύο φτωχά αδέλφια, που χωρίζονται όταν ο μικρότερος υιοθετείται από μια πλούσια οικογένεια και επανενώνονται μόνο στην ενήλικη ζωή τους.

Όσο για την εικόνα του Λατίνου εραστή, ο Μαστρογιάννι δήλωσε σε δημοσιογράφο το 1987 ότι: «Τα πόδια μου είναι αδύνατα, το πρόσωπό μου δεν έχει δύναμη ή αποφασιστικότητα»

Με την κόρη του, Κιάρα Μαστρογιάννι / Photo: YouTube

Καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο Μαστρογιάνι απέφυγε την τυποποίηση

Σε αντίθεση με τις στιβαρές κωμωδίες του Βιττόριο Ντε Σίκα που έκανε με τη Λόρεν, η ταινία «Μια ξεχωριστή μέρα» του Έτορε Σκόλα το 1977 τον έβαλε στο ρόλο ενός αυτοκτονικού ομοφυλόφιλου που έχει μια απροσδόκητη, ρομαντική συνάντηση με τη σπιτονοικοκυρά του, την Λόρεν, στο αποκορύφωμα του ομοφοβικού καθεστώτος του Μουσολίνι.

Και ποιος καλύτερος από τον Μαστρογιάννι για να υποδυθεί έναν σύγχρονο Ιταλό ευγενή που, αφού τον πέταξαν από ένα άλογο, ζει σε ένα μεσαιωνικό κάστρο νομίζοντας ότι είναι ο Ερρίκος Δ’ του 11ου αιώνα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας; Η ταινία είναι η υπέροχη χαλαρή διασκευή του Μάρκο Μπελότσιο, το 1984, του «Ερρίκου Δ’» του Πιραντέλλο. Για το τολμηρό «Leo the Last» (1970) του Τζον Μπούρμαν, ο Μαστρογιάννι ήταν ένας μονάρχης εξόριστος στο Λονδίνο, όπου απροσδόκητα αναπτύσσει αλληλεγγύη με την εργατική τάξη.

Τη δεκαετία του ’80 ο Μαστρογιάννι έπαιξε σε ταινίες ορόσημα όπως το «Τζίντζερ και Φρεντ» (1986), μια ταινία του Φελίνι στην οποία συνεργάστηκε για πρώτη φορά θριαμβευτικά με τη σύζυγο του σκηνοθέτη, Τζουλιέτα Μασίνα. H ταινία «Τα Μαύρα Μάτια» του Νικίτα Μιχάλκοφ του χάρισε το βραβείο καλύτερου ηθοποιού στις Κάννες το 1987 για αυτή τη διασκευή μιας ομάδας παραμυθιών του Τσέχωφ που το Time χαρακτήρισε «μια εικονική ανθολογία αρσενικών Μαστρογιάνι».

Ο Ρίνο Μπαριλάρι και ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι / Photo: Wikimedia Commons

«Δουλεύω συνέχεια. Μου δίνει την ψευδαίσθηση ότι είμαι νεότερος και δεν θα πεθάνω»

«Περίπου το ένα τρίτο των ταινιών που καλύπτουν μεγάλο μέρος της καριέρας του Μαστρογιάννι είναι άγνωστες στην Αμερική εξαιτίας των ιδιοτροπιών της διανομής των ξένων ταινιών στην Αμερική -μια κατάσταση που μόνο χειροτερεύει» γράφει ο Κέβιν Τόμας στους Los Angeles Times.

Η κλασική κωμωδία του Μάριο Μονιτσέλι, «Ο Κλέψας του Κλέψαντος» του 1958, δύο ταινίες που γύρισε για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, «Ο Μελισσοκόμος» και «Το μετέωρο βήμα του πελαργού», όπου ξανασυνεργάστηκε με τη Μορό, ή το «Δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτό» της Μαρία Λουίζα Μπέμπεργκ, έναν μύθο για τον απροσδόκητο έρωτα και τις εξίσου απρόβλεπτες συνέπειές του…

«Κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας το 1993 ένιωσα ότι ο Μαστρογιάννι είχε καταλήξει να πιστεύει ότι όσο μπορούσε να συνεχίσει να παίζει, μπορούσε να συνεχίσει να ζει. Και, πράγματι, σε μια από τις νεκρολογίες του, αναφέρεται ότι είπε: «Δουλεύω συνέχεια. Μου δίνει την ψευδαίσθηση ότι είμαι νεότερος και δεν θα πεθάνω»» γράφει ο Κέβιν Τόμας στους Los Angeles Times.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Marcello Mastroianni ♡ (@marcellomastroiannionly)

Ο σπαραγμός των γηρατειών

Δούλεψε μέχρι δύο μήνες πριν από το θάνατό του, κάνοντας περιοδεία σε ένα έργο, «Τα τελευταία φεγγάρια», με θέμα το σπαραγμό της καρδιάς και τα γηρατειά. Το «Ταξίδι στην αρχή του κόσμου» του Μανουέλ ντε Ολιβέιρα λειτούργησε ως ταιριαστό αποχαιρετιστήριο για την οθόνη, με τον Μαστρογιάννι να υποδύεται έναν γηραιό σκηνοθέτη που γυρίζει στην πατρίδα του την Πορτογαλία και εμπνέεται να ταξιδέψει στη γενέτειρα του πατέρα του.

«Το θέμα είναι να παίζεις. Το τι συμβαίνει μετά δεν έχει καμία σημασία» έλεγε ο Μαστρογιάννι. «Στον κινηματογράφο, αν δεν τους αρέσεις, υπάρχει πάντα η επόμενη ταινία. Αν μια ταινία είναι αποτυχημένη, δεν σε βάζουν φυλακή. Ένας ηθοποιός στην αρχή -ως νέος, ως αγόρι- προσπαθεί να εκφραστεί. Του λείπει το θάρρος, οπότε μπαίνει το δέρμα κάποιου άλλου. Ένας ηθοποιός είναι σαν καμβάς χωρίς χρώμα: Χρειάζεται τα χρώματα κάποιου άλλου».

«Α, η υποκριτική… είναι επιδειξιομανία. Ένας ηθοποιός είναι σαν ένα παιδί: Θέλει όλοι να ενδιαφέρονται γι’ αυτόν. Ένα παιδί έχει συνηθίσει να αγαπιέται και να μην χρειάζεται να ανταποδίδει. Αν θέλεις να σε αγαπήσουν, να σε αγαπήσουν πραγματικά, μη ζητάς από έναν ηθοποιό» θα προσθέσει.

*Με στοιχεία από latimes.com