Η επιστροφή του δικομματισμού – Πώς οι Πρέσπες διέλυσαν τα μικρά κόμματα

Η ψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών αποτέλεσε τη θρυαλλίδα ανακατατάξεων για το πολιτικό σύστημα. Η σύγκρουση του Αλέξη Τσίπρα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη όρισε το πλαίσιο του νέου δικομματισμού, ο οποίος αναπτύσσεται σε ένα εύφλεκτο πεδίο με την κοινωνία διχασμένη και πολωμένη.

Τα μικρότερα κόμματα συμπιέζονται, Κοινοβουλευτικές Ομάδες διαλύθηκαν, η πορεία προς τις εκλογές κάθε άλλο παρά εγγυάται την επούλωση των πληγών που προκάλεσε ο συμβιβασμός κατά την κυβέρνηση, ή η ήττα σύμφωνα με την αντιπολίτευση, στο Μακεδονικό.

Κίνημα Αλλαγής, Ποτάμι, ΑΝΕΛ, και Ενωση Κεντρώων έχουν πληγεί περισσότερο, ενώ υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ να πιέζονται για το «Μακεδονικό». Τα όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα δείχνουν ότι οι Πρέσπες μετατρέπονται σε «τσουνάμι» που σαρώνει τα πάντα.

Ο δικομματισμός έχει επιστρέψει, όχι μόνο λόγω της οξύτατης πόλωσης, αλλά διότι σε πολύ μεγάλη μερίδα του κόσμου κυριαρχεί η βούληση για σταθερότητα μετά και την περίοδο των μνημονίων. Ωστόσο, δεν πρόκειται για τον απόλυτο δικομματισμό των αρχών της δεκαετίας του ‘80 έως και τις εποχές που η χώρα εισήλθε στην κρίση.

Κίνημα Αλλαγής

Η Φώφη Γεννηματά, παρά τη διακηρυγμένη γραμμή των ίσων αποστάσεων, μοιάζει αδύναμη να διαφοροποιηθεί από τη ΝΔ. Από το «εκλογές εδώ και τώρα», μέχρι το «όχι» στη Συμφωνία των Πρεσπών και την ανεξήγητα σκληρή στάση σε θέματα «νόμου και τάξης» αναμεταδίδει ουσιαστικά τον πυρήνα των θέσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη. Οι πολίτες, όμως, έχουν την τάση να επιλέγουν το πρωτότυπο.

Βαρύτατο πλήγμα στο κύρος και την όποια πολιτική αξιοπιστία είχε μείνει στο χώρο της Κεντροαριστεράς έφεραν ωστόσο οι τελευταίες εξελίξεις με τη διαγραφή Θεοχαρόπουλου. Με ευθύνη και της ηγεσίας του Κινήματος Αλλαγής, η οποία τρέχει τώρα να μετασχηματίσει το ΚΙΝΑΛ σε ενιαίο κόμμα όταν έπρεπε να το έχει κάνει μετά τις εσωκομματικές εκλογές, ο χώρος της Κεντροαριστεράς εμφανίζει σημάδια παρακμής και διάλυσης.

Ποτάμι

Ένα κόμμα που ξεκίνησε φιλόδοξα και που θα μπορούσε να ταράξει τα νερά στο πολιτικό σύστημα, βρίσκεται τώρα να μην έχει Κοινοβουλευτική Ομάδα. Η αποχώρηση Αμυρά ήταν η αρχή καθώς ακολούθησε ο Γρ. Ψαριανός, γεγονός που οδηγεί με γεωμετρική ταχύτητα στη διάλυση του Ποταμιού. Αλλωστε, μόνον ο Σταύρος Θεοδωράκης και ο Γιώργος Μαυρωτάς είναι Ποτάμι, ο Σπύρος Λυκούδης είναι συνεργαζόμενος.

Ο δρόμος προς τις εκλογές για το Ποτάμι θα είναι πολύ δύσκολος καθώς θα πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να αναστρέψει το σε βάρος του κακό κλίμα και να μπει ξανά στη Βουλή. Κάτι που την παρούσα στιγμή φαντάζει δύσκολο, καθώς το Ποτάμι έχει χωριστεί σε παραποτάμους και «αδειάζει» στη θάλασσα είτε του ΣΥΡΙΖΑ είτε της ΝΔ.

Σε κάθε περίπτωση οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Ποτάμι έχει εξαφανιστεί και δύσκολα θα μπορέσει να διεκδικήσει είσοδο στη Βουλή. Και η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί ουσιαστικά την ταφόπλακα του κόμματος που όταν ξεκίνησε κάποιες δημοσκοπήσεις του έδιναν 15%.

Ανεξάρτητοι Ελληνες

Ο Πάνος Καμμένος έμεινε με την Κόλλια και τον Κατσίκη και με τους δύο «δανειζόμενους» στον ΣΥΡΙΖΑ βουλευτές, δηλαδή τους Ζουράρι και Παπαχριστόπουλο, ,μέχρις ότου παραδώσει την έδρα του. Η έλευση του Αριστείδη Φωκά δεν λέει και πολλά σε ένα κόμμα που έχει απαξιωθεί πλήρως εξαιτίας των παλινωδιών του αρχηγού του. Ο κόσμος δεν πιστεύει πια ούτε και τον νέο «μακεδονικό αγώνα» που έχει ξεκινήσει ο Καμμένος, γι’ αυτό και οι δημοσκοπήσεις του δίνουν ποσοστά σίγουρα κάτω από 1%, ίσως και πολύ πιο κάτω. Αλλωστε, δεν έχουν πλέον ούτε προβεβλημένα στελέχη αφού Κουντουρά, Χρυσοβελώνη, Κουίκ, Κόκκαλης κ.λπ. τους έχουν εγκαταλείψει.

Οι ΑΝΕΛ και προσωπικά ο αρχηγός τους θα συνεχίσουν στον ίδιο, λαϊκίστικο δρόμο, αλλά δεν έχουν πολλά να πουν πλέον στους πολίτες και απλά θα σκέφτονται τα περασμένα μεγαλεία όταν είχαν φτάσει να έχουν το 2012 ποσοστό κοντά στο 11% και 33 βουλευτές.

Ένωση Κεντρώων

Θύμα του τοπίου που έχει δημιουργηθεί είναι και η Ενωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη, το κόμμα του οποίου έχει μείνει με πέντε βουλευτές.

Η αλήθεια είναι ότι ο Λεβέντης παίζει καλά το επικοινωνιακό παιχνίδι κι έχει πιστούς οπαδούς. Οι ομιλίες του στη Βουλή είναι στημένες έτσι ώστε να απευθύνονται σε συγκεκριμένους πολίτες οι οποίοι θα συνεχίσουν να τους στηρίζουν. Κι αν φαίνεται να έχουν χάσει ποσοστά, εντούτοις κανείς δεν θα απέκλεισε να είναι το μοναδικό κόμμα που θα φτάνει ή θα ξεπερνά το κατώφλι του 3%.

Δρόμος για δύο «μονομάχους»

Από εδώ και πέρα ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ θα θέλουν να πάνε στις εκλογές με μια λογική «δύο μονομάχων». Παρότι τα μνημόνια έφεραν και τα δύο κόμματα να έχουν εφαρμόσει ανάλογες πολιτικές, οι απαιτήσεις της προεκλογικής εκστρατείας θα ανεβάζουν διαρκώς τους τόνους.

Άλλωστε και τα δύο κόμματα θέλουν να δείξουν ότι μπορούν να κυβερνήσουν αυτοδύναμα και όχι στο πλαίσιο συμμαχικών κυβερνήσεων, σε αντίθεση με το πολιτικό κλίμα από το 2012 και μετά όταν το ερώτημα ήταν η επιλογή εκδοχής συμμαχικής κυβέρνησης.

Όμως, όπως έχει δείξει και η ιστορική εμπειρία, οι εκλογές έντονης ρητορικής πόλωσης είναι ταυτόχρονα και εκλογές όπου γίνεται μικρή ουσιαστικά κουβέντα ως προς τα πραγματικά προβλήματα.

Γιατί οι χαρακτηρισμοί, οι ιστορικές αναλογίες, οι καταγγελίες για τα πεπραγμένα, όσο και εάν αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτικού λόγου, ταυτόχρονα δεν επιτρέπουν να συζητηθούν τα προγράμματα, οι στρατηγικές και οι πολιτικές προτάσεις.