Οι Typical Organization, νικητές του βραβείου «Μέγα ΕΒΓΕ» μιλούν στο in.gr

Ένας Έλληνας και ένας Ολλανδός ήταν φέτος οι νικητές του βραβείου «Μέγα ΕΒΓΕ» -των Ελληνικών Βραβείων Γραφιστικής και Εικονογράφησης. Ο λόγος για τους Typical Organization, δηλαδή τον Τζόσουα Ολστχέρν και τον Κώστα Βλαχάκη. Το έργο του περιλαμβάνει αναφορές στην Τυπογραφία και μια αγάπη σε θεμελιώδη πρότυπα και κανόνες.

Οι νικητές του βραβείου μίλησαν στο in.gr για τη δουλειά τους, τη σημαντική διάκριση που έλαβαν και την ελληνική γραφιστική και οπτική επικοινωνία.

Ποια είναι η φιλοσοφία πίσω από το δημιουργικό γραφείο Typical Organization;

Έχουμε αναφέρει πως το όνομα μας, στην ολοκληρωμένη του εκδοχή — Typical. Organization for standards & order — είναι ένα μάλλον μακροσκελές όνομα, αλλά και ταυτόχρονα ένα πολύ σύντομο μανιφέστο. Σε κάθε περίπτωση, ο όρος Typical μας χαρακτηρίζει συνολικά. Αφενώς, είναι μία αναφορά στην Τυπογραφία ως θεμέλιο της σχεδιαστικής μας προσέγγισης, αφετέρου η ερμηνεία του τυπικού, ως προβλέψιμο, δεδομένο και βαρετό, εκφράζει πολύ καθαρά την κριτική στάση μας απέναντι σε οτιδήποτε διεκδικεί την προσοχή με εντυπωσιακά τεχνάσματα, σύννεφα καπνού και την ψευδαίσθηση της δημιουργικότητας. Αντ’ αυτού προτιμούμε να μη δημιουργούμε καινούργιες επιφάνειες, αλλά περισσότερο να στεκόμαστε ερμηνευτικά προς τις υπάρχουσες δομές, τακτοποιώντας την άμορφη πληροφορία. Σε αυτό το σημείο ο όρος Typical, ενσαρκώνει την έννοια ενός λειτουργικού τυπικού που ακολουθούμε. Standards & order.

Πώς βρέθηκαν να ανοίγουν δημιουργικό γραφείο στην Αθήνα, ένας Έλληνας και ένας Ολλανδός; Πού συγκλίνουν και πού αποκλίνουν οι αισθητικές σας καταβολές;

Η αλήθεια είναι, πως μάλλον έχουμε αποκηρύξει τον όρο «δημιουργικό γραφείο» όσον αφορά εμάς. Αν χρειάζεται να τον υιοθετήσουμε για τις ανάγκες της συζήτησης και μόνο, θα λέγαμε πως πριν επτά χρόνια βρεθήκαμε να εργαζόμαστε και οι δύο σε ένα διακεκριμένο δημιουργικό γραφείο των βορείων προαστίων και κάποια στιγμή αποφασίσαμε να αποκλίνουμε μαζί. Το γιατί βρέθηκε ένας Ολλανδός τη δεδομένη χρονική στιγμή στην Αθήνα είναι μια άλλη, μάλλον παράλογη, ιστορία. Το σημείο σύγκλισής μας είναι η κοινή ύπαρξη και δράση μας κάτω από το όνομα Typical, στο βαθμό που ιδεατά καταργείται η διάθεση για προσωπική δημιουργία, αλλά ο καθένας λειτουργεί όχι ως μονάδα, αλλά ως οργανικό στοιχείο ενός συνόλου. Πιστεύουμε ότι σε ένα σημαντικό βαθμό αυτό συντελείται, έτσι ώστε συχνά, να μη αναγνωρίζουμε ούτε οι ίδιοι αν το παραγόμενο αποτέλεσμα προήλθε από τον Τζόσουα ή τον Κώστα.
Ο ένας από εμάς μεγάλωσε στο Άμστερνταμ και ο άλλος στην Αθήνα. Αυτό από μόνο του, είναι ένα μια αφετηρία για αυτονόητες αποκλίσεις, αλλά από την άλλη όμως, δε μπορεί να υπάρξει σύγκλιση αν πρώτα δεν υπάρξει απόκλιση.

Ποιους ξένους και ποιους έλληνες graphic designers θαυμάζετε;

Προτιμούμε να λέμε πως αναζητούμε αναφορές για τη δουλειά μας σε εξω—γραφιστικούς χώρους, όπως η Φιλοσοφία, η Αρχιτεκτονική, η Μουσική ή η Παράδοση. Ταυτόχρονα, γράφοντας αυτές τις γραμμές, τυχαίνει να έχουμε πάνω στο γραφείο μας ένα βιβλίο του Karel Martens, ένα βιβλίο των Experimental Jetset, ένα ελληνικό περιοδικό του 1971 με καταχώρηση—οπισθόφυλλο από τους K&K και ένα κουτί με δειγματολόγια χαρτιών, σχεδιασμένο από τους MNP.

Ποιο θα λέγατε πώς είναι το δυνατό σημείο της εγχώριας οπτικής επικοινωνίας, και ποιο εκείνο που επιδέχεται βελτιώσεις;

Από την πλευρά των σχεδιαστών, θεωρούμε πως το περιβάλλον της Ελλάδας είναι πολύ πλούσιο σε ερεθίσματα σε πολιτιστικό, κοινωνικό, ιστορικό αλλά και φυσικό επίπεδο. Από την άλλη πλευρά, αυτό ο πλούτος συχνά έχει μία φόρτιση με ταυτόχρονα αρνητικό και θετικό πρόσημο. Για παράδειγμα, το κομμάτι της επαφής μας με τις δημόσιες υπηρεσίες αποτελεί από μόνο του σπουδή πάνω στην κατανόηση των δομών της επικοινωνίας. O σχεδιασμός του έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού που χρησιμοποιείται για την επικοινωνία και την οργάνωσή τους, θα ήταν για εμάς το ιδανικό project. Από την άλλη όμως, αυτή η διαπίστωση έρχεται μετά από μια σειρά μάλλον επώδυνων επαφών με αυτό το σύστημα. Ένα σύστημα που από μόνο του είναι μία επ’ αόριστον ανοικτή εκκρεμότητα.

Επιλέγετε συχνά τη χρήση λέξεων και γραμμάτων για την ανάδειξη του μηνύματός σας και αντίστοιχα την περιορισμένη χρήση εικόνων. Ποια είναι η φιλοσοφία σας πάνω σε αυτό;

Όπως αναφέραμε προηγουμένως, προτιμούμε να μην προσθέτουμε καινούργιες επιφάνειες πάνω στις υπάρχουσες. Θεωρούμε πως η Τυπογραφία είναι η φωνή που χρειάζεται ένα υποκείμενο για να επικοινωνήσει οπτικά με το περιβάλλον. Η εικόνα συχνά λειτουργεί σαν μεταμφίεση. Και θεωρούμε πως οι μεταμφιέσεις δε βοηθούν πολύ στην επικοινωνία. Εκτός κι αν, αυτό είναι το ζητούμενο.

Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, επιλέξατε η ετικέτα της Vrolijkheid να μοιάζει με το λήμμα ενός λεξικού. Πώς προέκυψε η ιδέα αυτή;

Εκ των πραγμάτων, ο σχεδιασμός είναι μία διαδικασία εναλλακτικής ανάγνωσης και επαναδιατύπωσης του κάθε υποκειμένου. Όπως λέμε συχνά, το αντικείμενό μας έχει πολλές ομοιότητες με αυτό του γλωσσολόγου. Στην περίπτωση της μπύρας Vrolijkheid, η απόλυτη και ανοικτή φύση του ονόματος, υπαγόρευσε ουσιαστικά τη χρήση της ίδιας της διαδικασίας ως θέμα, τοποθετώντας στο προσκήνιο το μέρος αυτό της δουλειάς μας που μένει συνήθως αθέατο.

Στα ΕΒΓΕ 2017 κερδίσατε το Μέγα ΕΒΓΕ. την υπέρτατη διάκριση των Ελληνικών Βραβείων Γραφιστικής και Εικονογράφησης, αποσπώντας επιπλέον τέσσερα βραβεία και τρεις επαίνους. Νιώθετε κάποιου είδους δικαίωση για την μέχρι τώρα πορεία σας; Πιστεύετε ότι οι ως άνω διακρίσεις, φέρνουν εκτός από αναγνώριση, και επαγγελματικές ευκαιρίες;

Κάτι που ακούσαμε αρκετές φορές σε σχέση με τα ΕΒΓΕ είναι μια ηθική διάσταση που πιθανόν κάποιοι είδαν στο γεγονός ότι ένα μικρό γραφείο όπως εμείς, κατάφερε να διακριθεί ανάμεσα σε άλλα αρκετά μεγαλύτερα και καθιερωμένα. Θα ήταν μια θετική εξέλιξη, αν αυτό λειτουργήσει ως εφαλτήριο και για άλλους μικρούς και ανεξάρτητους οργανισμούς. Δεν είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε αν μία βράβευση φέρνει από μόνη της περισσότερες ευκαιρίες σε οποιοδήποτε επίπεδο, όμως θα μπορούσαμε να τη θεωρήσουμε από μόνη της ως ένα καλό βήμα επικοινωνίας για την οπτική μας.

Παραδοσιακά ο νικητής του Μέγα ΕΒΓΕ της προηγούμενης χρονιάς, αναλαμβάνει να σχεδιάσει την οπτική ταυτότητα των επερχόμενων βραβείων. Έχετε αρχίσει ήδη να σκέφτεστε προς τα πού θα θέλατε να κινηθείτε δημιουργικά για τα ΕΒΓΕ 2018;

Περιμένουμε μάλλον να μας ενημερώσει ο Δημήτρης σχετικά, αλλά σε κάθε περίπτωση θα μείνουμε στο «τυπικό» μας, εξασκώντας το μπροστά σε ένα κοινό σχετικό με την Οπτική Επικοινωνία, σε μια εξαιρετική ευκαιρία επικοινωνίας όπου και τα δύο μέρη είναι — θεωρητικά — εκ των προτέρων συντονισμένα. Και μάλλον, η ίδια η ιδέα της επικοινωνίας είναι το θέμα μας.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ