Περί Halloween και «trick or treat»… δαιμονίων

Eπιμέλεια: Τζωρτζίνα Ντούτση

Tο φετινό Halloween (με σήμα την κολοκύθα) ήδη μάς χτυπάει την πόρτα, αφού η ημερομηνία που γιορτάζεται η εν λόγω δυτικόφερτη γιορτή (31/10) πλησιάζει επικινδύνως.

Όπως είναι ευρέως γνωστό (ας είναι καλά το Χόλιγουντ), τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου, μικρά και μεγαλύτερα παιδιά συνηθίζουν να μεταμφιέζονται –απαραιτήτως σε οτιδήποτε spooky- και να επισκέπτονται τα σπίτια αναφωνώντας με ένα στόμα μια φωνή τη γνωστή Halloween ατάκα «trick or treat» («φάρσα ή κέρασμα») μαζεύοντας γλυκά.

Αν και έχει μείνει στη συνείδησή μας ως αμερικάνικο έθιμο (είπαμε, ας είναι καλά το Χόλιγουντ), το Halloween (ή Hallowe’en) αποτελεί μια εξέλιξη της αρχαίας Κελτικής γιορτής του θεού του Κάτω Κόσμου, Samhain και γιορτάζεται την παραμονή της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day – All Saints Day). Άλλωστε η ρίζα της λέξης Halloween προέρχεται από το All-hallow-even και δηλώνει το προαναφερθέν.

Για τους Κέλτες η μέρα αυτή σημάδευε το τέλος της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα, που ταυτόχρονα αποτελούσε και μια γέφυρα ανάμεσα στον πάνω κόσμο και στον κόσμο των νεκρών. Παλαιότερα, η συγκεκριμένη παράδοση είχε στοιχεία αποκρυφισμού και μεταφυσικών δραστηριοτήτων, για να φτάσει αισίως στις μέρες μας, έχοντας πετάξει από πάνω της κάθε τι παγανιστικό και σκοτεινό και έχοντας μετατραπεί σε γιορτή διασκέδασης, φάρσας και ασταμάτητων κερασμάτων –για τις περισσότερες δυτικές κοινωνίες τουλάχιστον.

Ένα έτερο, και αναμφίβολα το πιο αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό της γιορτής του Halloween, είναι τα φαναράκια κολοκύθες –άλλοτε αστεία και άλλοτε αρκούντως τρομακτικά- (ένα έθιμο που έχει τις ρίζες τους στον παλιό ιρλανδικό μύθο του τσιγκούνη Τζακ) και τα οποία κοσμούν κάθε Halloween πάρτι που σέβεται τον εαυτό του.

Σύμφωνα με τον μύθο ο Τζακ είχε καλέσει τον διάβολο να πιούνε ένα ποτό μαζί. Όμως ο Τζακ δεν ήθελε να πληρώσει για το ποτό του και έτσι έπεισε τον διάβολο να μεταμορφωθεί σε ένα νόμισμα ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν για τα ποτά τους. Ο διάβολος μεταμορφώθηκε σε νόμισμα αλλά ο Τζακ αντί να πληρώσει τον έβαλε στην τσέπη του, δίπλα σε ένα σταυρό και έτσι ο διάβολος δεν μπορούσε να πάρει την κανονική του μορφή. Ύστερα από πολλά παρακάλια όμως, ο Τζακ αποφάσισε να τον ελευθερώσει αρκεί να του έδινε την υπόσχεση ότι ο διάβολος δεν επρόκειτο να τον ενοχλήσει για ένα χρόνο και ούτε θα διεκδικούσε την ψυχή του όταν πέθαινε.

Έτσι πέρασε ο χρόνος και ο διάβολος ξαναεμφανίστηκε την ώρα που ο Τζακ προσπαθούσε να κόψει ένα φρούτο από κάποιο δέντρο. Ζήτησε λοιπόν από τον διάβολο να ανέβει στο δέντρο και να του κόψει ένα φρούτο. Ο διάβολος ανέβηκε και ο Τζακ αμέσως σκάλισε ένα σταυρό στον κορμό, παγιδεύοντας έτσι τον διάβολο πάνω στο δέντρο. Τότε εκείνος παρακάλεσε πάλι τον Τζακ να τον ελευθερώσει και του υποσχέθηκε ότι δεν θα τον ενοχλήσει για δέκα ολόκληρα χρόνια. Έτσι ο Τζακ τον ελευθέρωσε.

Πέρασαν αρκετά χρόνια και ο Τζακ πέθανε. Πήγε στον παράδεισο όμως ο Θεός δεν τον δέχτηκε καθώς ο Τζακ ήταν άνθρωπος μίζερος και κακός. Έτσι τον έστειλε στην κόλαση. Όμως ούτε ο διάβολος τον ήθελε και του θύμισε την υπόσχεση που του είχε δώσει παλιότερα. Είπε λοιπόν στον Τζακ να φύγει. Όμως ο Τζακ τον ρώτησε: «Πως θα φύγω; Έξω είναι σκοτεινά». Τότε ο διάβολος πήρε ένα αναμμένο κάρβουνο και του το έδωσε να πορευθεί μέσα στην νύχτα. Ο Τζακ τότε έβγαλε ένα ραπάνι (που πάντα κουβαλούσε μαζί του καθώς ήταν από τα πιο αγαπημένα του φαγητά), το χάραξε και έβαλε μέσα το κάρβουνο. Από τότε περιπλανιέται στον κόσμο μην μπορώντας να βρει κάποιο μέρος να αναπαύσει την ψυχή του.

Έτσι κάθε Halloween, οι Ιρλανδοί σκάλιζαν ραπάνια, πατάτες, κολοκύθες, βάζανε μέσα ένα κερί και τα τοποθετούσαν κοντά σε παράθυρα ώστε να κρατάνε μακριά τα κακά τα πνεύματα και κυρίως το πνεύμα του τσιγκούνη Τζακ.

Τα τελευταία χρόνια το έθιμο του Halloween –που θυμίζει τις δικές μας Απόκριες στην πιο… εφιαλτική εκδοχή τους) προσπαθεί δειλά-δειλά να «στοιχειώσει» και τη χώρα μας και σε αυτό βοηθά κυρίως το γεγονός ότι είναι μια ακόμα καλή ευκαιρία να διασκεδάσουμε με φόντο το -πάντα γοητευτικό- στοιχείο του τρομακτικού. Αν και μπορεί οι Έλληνες να μη χτυπάμε της πόρτες των γειτόνων, όμως όλο και κάποιο Halloween πάρτι (όπως τα πέντε που ακολουθούν) επιλέγουμε για «trick or treat».

Για 4η χρονιά το six d.o.g.s. (Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι) ετοιμάζει μια βραδιά τρόμου, μυστηρίου και διασκέδασης σε όλους τους χώρους του, στο πλαίσιο του καθιερωμένου πλέον Spooktacular Halloween πάρτι, το Σάββατο 31/10. Ο χώρος διαμορφωμένος κατάλληλα με σκαλιστές κολοκύθες, αράχνες, νυχτερίδες, τέρατα κ.α. θα ανοίξει τις πόρτες του από τις 10 το βράδυ με DJ sets, ειδικά cocktails για την περίσταση και προβολές ανατριχιαστικών αποσπασμάτων από τρομακτικές ταινίες.

Από τους πρώτες θιασώτες του Halloween είναι το Second Skin Club (Δαμοκλέους 8, Γκάζι) που τιμά το έθιμο πολύ πριν γίνει μόδα στην αθηναϊκή διασκέδαση. Το Σάββατο λοιπόν 31/10 ανήμερα του Halloween, από τις 00.30 το Club μπαίνει σε ανάλογη, spooky mood και περιμένει το κοινό με δυνατές μουσικές επιλογές και face painting από τη make up artist Elizabeth Petrou.

Το All Things Dark επανέρχεται το Σάββατο 31 Οκτωβρίου, με αφορμή τον εορτασμό του Halloween, μεγαλύτερο και πιο σκοτεινό από ποτέ, στο Ρομάντσο (Αναξαφόρα 3-5). Το «σκοτεινό» mini festival θα πραγματοποιηθεί στο ισόγειο και υπόγειο του κτιρίου της Αναξαγόρα, αποτελώντας ένα οπτικοακουστικό αφιέρωμα στην μυστηριώδη, ζοφερή πλευρά των πραγμάτων. Τη βραδιά (από τις 23.00) θα ανοίξει ο δημιουργός ρούχων Μιχάλης Μπαμπούσης με ένα fashion performance του project He-m-n-oid, ενώ αμέσως μετά ακολουθούν DJ sets στα δυο stages του κτιρίου, πλαισιωμένα από visuals και προβολές σπάνιων ταινιών μικρού μήκους.

Το καθιερωμένο αποκριάτικο Most Embarrassing πάρτι του Death Disco (Ωγύγου 16 και Λεπενιώτου 24, Ψυρρή), για πρώτη φορά στη Halloween εκδοχή του, το Σάββατο 31 Οκτωβρίου. Οι πόρτες ανοίγουν στις 00.30 και το Death Disco μεταμορφώνεται στο ιδανικό σπίτι του Edward Scissorhands, της Corpse Bride, του Freddy Krueger, της οικογένειας Adams και όλων των άλλων αγαπημένων creepy χαρακτήρων του κινηματογράφου και της λογοτεχνίας. Μαζί φυσικά και τα καλύτερα (και χειρότερα) Pop, Italo Disco, Trash και New Romantics τραγούδια των 80’s.

Το διαχρονικό Mike’s Irish Bar (Σινώπης 6, Αθήνα) ανοίγοντας τις πύλες του λίγο πριν τα μεσάνυχτα του Σαββάτου 31/10, καλεί τους fans του «trick or treat» εθίμου, ντυμένους ζόμπι, δράκουλες, μάγισσες, σχιζοφρενείς δολοφόνους, κ.α. στο κλασικό Halloween πάρτι του με τους VHS για χορό μέχρι τελικής πτώσεως.

entertainment.in.gr