Ρωσική μονταζιέρα: Στα άδυτα της προπαγάνδας του Κρεμλίνου

Ο βρετανικός Guardian επισκέφτηκε τα κεντρικά γραφεία της Υπηρεσίας Προπαγάνδας του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Στo κτίριο στον αριθμό 55 της οδού Σαβούσκινα στην Αγία Πετρούπολη θεωρείται πως εργάζονται τα ιντερνετικά «τρολ του Κρεμλίνου»: περίπου 400 μπλόγκερ που είναι επιφορτισμένοι να κάνουν προπαγάνδα υπέρ της Ρωσίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Ο στρατός των τρολ πιάνει δουλειά ακριβώς στις 9 κάθε πρωί στο τετραώροφο κτίριο που απέξω μια πινακίδα μας πληροφορεί πως πρόκειται για ένα απλό Business centre. Οι βάρδιες τους διαρκούν 12 ώρες κι είναι είτε πρωινές, είτε βραδινές. Οι μπλόγκερ αυτοί μπαίνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κάνουν σχόλια υπέρ του προέδρου Πούτιν, ενώ ταυτόχρονα ανεβάζουν αλλά σχόλια σχετικά με την άδικη και κακή Δύση», τονίζει το άρθρο του απεσταλμένου της βρετανικής εφημερίδας, ο οποίος μάλιστα βρήκε και συνομίλησε με δυο πρώην εργαζομένους στην υπηρεσία αυτή.

«Το περιβάλλον εργασίας λειτουργεί υπό δρακόντεια μέτρα», λέει, διατηρώντας την ανωνυμία της, μια γυναίκα μπλόγκερ που αναρτούσε φιλο-Πουτινικά σχόλια στο LiveJournal, ένα ρωσικό social network.

«Εργάστηκα για δυο μήνες σε ένα δωμάτιο με άλλα είκοσι άτομα. Αν αργούσαμε στη δουλειά μας έστω και λίγα λεπτά, μας επέβαλλαν χρηματικό πρόστιμο. Ο μισθός μου ήταν 45.000 ρούβλια (περίπου 650 ευρώ) το μήνα, ενώ οι αναρτήσεις μου επιβλέπονταν από τρεις διαχειριστές περιεχομένου που έπρεπε να ελέγξουν αν τα σχόλια μου ήταν ιδεολογικώς σύμφωνα με το Κρεμλίνο. Δεν υπέγραψα καμία σύμβαση εργασίας, παρά μόνο ένα συμφωνητικό εμπιστευτικότητας και μου είπαν να μην αποκαλύψω στους φίλους μου τι δουλειά κάνω», λέει η νεαρή κοπέλα προσθέτοντας πως έπρεπε να «ανεβάζει» τουλάχιστον 135 φιλορωσικά σχόλια την ημέρα.

Οσο για το πώς λειτουργούσε η προπαγάνδα; «Η δουλειά μου ήταν να αναρτώ σχόλια σε καθημερινά, lifestyle, πέραν πάσης πολιτικής υποψίας, θέματα όπως «Τα 20 Πιο Ωραία Ευρωπαϊκά Κάστρα» ή «Πώς να καταλάβετε πως βγαίνετε ραντεβού με το λάθος άνθρωπο». Από κάτω, στα σχόλια, περνούσα, δήθεν τυχαία, ένα σχόλιο πως η κυβέρνηση του Κιέβου είναι φασιστική ή πως ο [πολιτικός αντίπαλος του Πούτιν] Αλεξέι Ναβάλνι είναι διεφθαρμένος», συνεχίζει η μπλόγκερ, προσθέτοντας πως η «μονταζιέρα» του Κρεμλίνου δούλευε υπερωρίες για να βγάλει τον Πούτιν… «λάδι» στα μάτια του λαού.

Εκτός από τη στρατιά των απλών τρολ, υπήρχε και η αντίστοιχη των «πολύγλωσσων τρολ»: όσοι Ρώσοι μπλόγκερ χειρίζονταν άψογα την αγγλική γλώσσα και αμείβονταν περισσότερο προκειμένου να εισχωρούν στα διεθνή μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να προπαγανδίζουν υπέρ του Πούτιν.

Ο 40χρονος Μαράτ επιχείρησε να διεισδύσει σε αυτήν την επίλεκτη ομάδα των «τρολ», οι οποίοι αμείβονται με 1.000 ευρώ μηνιαίως.

«Με έβαλαν να κάνω ένα τεστ στον τομέα αγγλικής γλώσσας, όπου κι έπρεπε να γράψω μια έκθεση στα αγγλικά σχετικά με τις πολιτικές μου πεποιθήσεις. Δεν ήθελα να το παρακάνω, οπότε δήλωσα πως είμαι «απολιτικός». Φυσικά, δεν πέρασα το τεστ», λέει ο ρώσος μπλόγκερ που παρέμεινε για θέση του, στον τομέα εγχωρίου… τρόλινγκ, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να μείνει για πολύ ούτε εκεί. Παραιτήθηκε λίγες εβδομάδες αφού προσελήφθη.

«Η νέα γενιά χρηστών του Internet μπορούν εύκολα να καταλάβουν αν κάποιος σχολιαστής είναι τρολ ή όχι. Όμως αυτό είναι δύσκολο να το καταλάβει κάποιος χρήστης του διαδικτύου που είναι μεγαλύτερος σε ηλικία», συνοψίζει ο Αντρέι Σοσνίκοφ, ένας Ρώσος δημοσιογράφος που το 2013 κατάφερε να εισχωρήσει, ως εργαζόμενος σε αυτή την υπηρεσία, προκειμένου να κάνει ρεπορτάζ.

«Η δραστηριότητα των τρολ του Κρεμλίνου αυξήθηκε κατακόρυφα μετά την ουκρανική κρίση και τα γεγονότα στη Κριμαία», καταλήγει με νόημα ο Σοσνίκοφ.

Κωνσταντίνος Τσάβαλος

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ