Ριζικές αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας της ΕΕ προτείνει το ΔΝΤ

Εκτεταμένες αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναθεώρηση του στόχου για τα θεμιτά επίπεδα του χρέους ως προς το ΑΕΠ, διαφορετική προσέγγιση στην επιβολή των δημοσιονομικών κυρώσεων, αλλά και την «κεντρική» χρηματοδότηση έργων δημόσιων υποδομών στα κράτη της ευρωζώνης πρότεινε την Τρίτη ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ρέζα Μογκαντάμ μιλώντας σε εκδήλωση του Οικονομικό Φόρουμ των Βρυξελλών.

Στο συνέδριο που έχει ως θέμα «Διατήρηση της ανάκαμψης: Στρατηγικές και πολιτικές για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα» μετέχουν μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χερμαν βαν Ρομπάι, ο πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Όλι Ρεν, ο γερμανός υφυπουργός Εργασίας Γιέργκ Άσμουσεν, ο γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάρκο Μπούτι, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Σερβάς Ντερούζ, ο Ιβ Μερς μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ.ά.

Ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ εστίασε στην ομιλία του στις αλλαγές που θα πρέπει να επέλθουν στην οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ. Αν και ο Μογκαντάμ αναγνώρισε πως η Ευρώπη έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο στην ενίσχυση της αρχιτεκτονικής της -έφερε ως παράδειγμα τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) και την τραπεζική ένωση- ωστόσο υπογράμμισε ότι η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο πλαίσιο διακυβέρνησης που να εδραιώνει τη βιωσιμότητα του χρέους, μια πιο αξιόπιστη εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων, αλλά και ένα νέο σύστημα που θα διευκολύνει τις επενδύσεις σε υποδομές.

Επιχειρηματολογώντας υπέρ των θέσεών του, ο Μογκαντάμ ανέφερε πως θα πρέπει να εγκαταλειφθεί ο κανόνας του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για δημοσιονομικό έλλειμμα έως 3% του ΑΕΠ και να καθιερωθεί αποκλειστικά ένας στόχος που να σχετίζεται με τη βιωσιμότητα του χρέους (λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ).

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε, ο κανόνας για ονομαστικό έλλειμμα 3% του ΑΕΠ είχε αρχικά ως στόχο να σταθεροποιηθεί το δημόσιο χρέος στο 60% του ΑΕΠ, υπό την προϋπόθεση ότι η ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ θα ήταν 5% ετησίως. Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε οι επί τα χείρω αναθεωρήσεις των ονομαστικών στόχων μακροπρόθεσμης ανάπτυξης γύρω στο 3% του ΑΕΠ σε πολλές χώρες της ζώνης του ευρώ καταδεικνύουν ότι το χρέος θα συγκλίνει προς το 100% του ΑΕΠ, αντί του 60% του ΑΕΠ. Ήτοι το στέλεχος του ΔΝΤ άφησε να εννοηθεί πως ο στόχος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για χρέος στο 60% είναι μη ρεαλιστικός και πρέπει να αλλάξει.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η δυναμική του χρέους, δηλαδή η εξέλιξη του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ, θα πρέπει να είναι ο μοναδικός δημοσιονομικός κανόνας και ένα σταθερό σημείο αναφοράς για το διαρθρωτικό ισοζύγιο. «Αυτό θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό στην απλοποίηση του συστήματος, διατηρώντας ταυτόχρονα την ευελιξία ενάντια στους κυκλικούς κραδασμούς», είπε ο Μογκαντάμ.

Αναφορικά με τη συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους τόνισε πως «δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις» και προσέθεσε πως περισσότερος αυτοματισμός στην επιβολή των κυρώσεων θα μπορούσε να βοηθήσει. «Αν οι κυρώσεις δεν μπορούν να αποφευχθούν εκ των υστέρων, τότε είναι πιθανό να είναι πιο αποτελεσματικές εκ των προτέρων» ανέφερε.

Τέλος, το ανώτατο στέλεχος του ΔΝΤ εστίασε στην ενίσχυση του πλαισίου για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ. Όπως τόνισε, το υφιστάμενο δημοσιονομικό πλαίσιο αποθαρρύνει ενεργά τις δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες είναι ήδη πολύ χαμηλές στην Ευρώπη. «Οι χαμηλές δημόσιες επενδύσεις είναι ένα σοβαρό θέμα στη ζώνη του ευρώ, και έχει σοβαρές συνέπειες για τη δυνητική ανάπτυξη και, συνεπώς, τη βιωσιμότητα του χρέους», επεσήμανε.

Ο Μογκαντάμ ξεκαθάρισε πως η επάλειψη των δημοσίων επενδύσεων από κάθε υπολογισμό της δημοσιονομικής ισορροπίας είναι ανεπιθύμητη, καθώς θα ενθαρρύνει τη «δημιουργική λογιστική». Ωστόσο, σημείωσε πως μια καλύτερη προσέγγιση θα ήταν να αυξηθεί η ικανότητα του πυρήνα της ευρωζώνης να χρηματοδοτεί έργα δημόσιων υποδομών, υπό τη μορφή διασυνοριακών επενδύσεων στις μεταφορές, στις επικοινωνίες και στα δίκτυα ενέργειας. Αυτό, όπως είπε, θα μπορούσε να γίνει με τη μορφή των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, διατηρώντας παράλληλα τους εθνικούς προϋπολογισμούς εντός των ορίων του δημοσιονομικού πλαισίου.

Θανάσης Κουκάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ