«Τα τριαντάφυλλα της Μερσέδες» και «Χωματουργικά»: Ήττα, όνειρο, μακεδονική γη

Ελισάβετ Σταμοπούλου

Ιστορίες που περνούν από όλο τον κόσμο, συναισθήματα που αναγνωρίζονται από κάθε άνθρωπο αναδεικνύουν ποιητές μέσα από τις νέες συλλογές της Μικρής Άρκτου.

Μια ξενάγηση, μια περιπλάνηση στην υγρή μακεδονική γη συναντά ο αναγνώστης στα Χρωματουργικά του Δημήτρη Πέτρου. Ένα θαύμα, νίκες και ήττες, έρωτες και αποχωρισμοί, βρίσκονται στα Τριαντάφυλλα της Μερσέδες του Σταμάτη Πολενάκη.

Στο έργο του κ. Πολενάκη, αφηγητής και αναγνώστης πορεύονται από ήττα σε ήττα και από διάψευση σε διάψευση διασχίζοντας τη φλεγόμενη Ισπανία του 1936, τη Μαδρίτη, τη Βαρκελώνη και τη Γρανάδα και φθάνοντας μέχρι τις μέρες μας. Τίποτα δεν τελειώνει ποτέ, ο κόσμος ξαναρχίζει διαρκώς από την αρχή, η ζωή και το όνειρο μιας άλλης ζωής αναγεννώνται συνεχώς μέσα από τα ερείπια.

Ο αφηγητής ονειρεύεται επίσης, στο δεύτερο ποίημα, τα εγκαίνια μιας διώρυγας, ένα νυχτερινό ταξίδι με τρένο από τη Βιέννη ως το Σαράγεβο του 1914 και τον μοιραίο πυροβολισμό που πυροδότησε τον όλεθρο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου.

«Τα ερεθίσματα που με κινητοποίησαν να γράψω τα δυο ποιήματα που αποτελούν το βιβλίο Τα τριαντάφυλλα της Μερσέδες δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμα. Εξάλλου ποτέ δεν είναι ανιχνεύσιμα τα ερεθίσματα που μας σπρώχνουν προς τη δημιουργία ενός έργου. Μπορεί να προέρχονται από πολλές διαφορετικές πηγές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, έπαιξε μεγάλο ρόλο η ανάγνωση του βιβλίου του Όργουελ Φόρος τιμής στην Καταλωνία στο οποίο, ο σημαντικός άγγλος συγγραφέας μιλά με θάρρος και ειλικρίνεια για την πικρή του εμπειρία στον Ισπανικό εμφύλιο. Επίσης, άλλα γεγονότα που συνέβησαν στη ζωή μου την εποχή της ανάγνωσης εκείνου του βιβλίου.Μια ανάμνηση από ένα ταξίδι στη Βαρκελώνη πριν από πολλά χρόνια, σκόρπιοι στίχοι ενός ξεχασμένου ποιήματος που ξεκινούσε με τη φράση Αντίο Γρανάδα, αντίο Μάλαγα, αντίο Χαέν και ακόμα, μια τυχαία συνάντηση κι ένας πικρός αποχαιρετισμός στην πλατεία Τζώρτζ Όργουελ της Βαρκελώνης», δηλώνει στο in.gr ο κ. Πολενάκης για τις εμπειρίες που τροφοδότησαν τη συγγραφική του σκέψη.

Ο τίτλος του βιβλίου, όπως επισημαίνει, προέρχεται από την ανέφικτη επιθυμία του αφηγητή, ενδεχομένως και του ίδιου του συγγραφέα, να βυθιστεί απαλά στα αιώνια τριαντάφυλλα της Μερσέδες και να φωτίσει το αίνιγμα του κόσμου και της ζωής.

Η ισοπεδωτική επέλαση της φύσης θίγεται μέσα από τα Χρωματουργικά. «Ερέθισμα μπορεί να αποτελέσει το καθετί, σημαντικό ή ασήμαντο. Όμως πολλές φορές τα ερεθίσματα αυτά δεν είναι εφικτό να εντοπιστούν και να καταγραφούν. Στην περίπτωση των Χωματουργικών, οδηγός υπήρξε μία φράση του Σελίν που λέει: το θέμα είναι να κάτσεις εκεί που σε έριξε η ζωή και να μην το κουνήσεις, ώστε να καταφέρεις να καταγραψεις ότι έχει εκεί και να το μεταπλάσεις. Από κει και πέρα, χιλιάδες καθημερινά ερεθίσματα μέσα στα χρόνια: εικόνες, πρόσωπα, φωνές, οσμές και κυρίως διαψεύσεις», δηλώνει ο κ. Πέτρου για τα στοιχεία εκείνα που έδωσαν το έναυσμα της δημιουργίας.

Αναφερόμενος στον τίτλο της ποιητικής συλλογής, διευκρινίζει ότι ήθελε έναν τίτλο «όσο το δυνατόν πιο γήινο, πιο ρεαλιστικό. Να μην παραπέμπει σε κάτι αφηρημένο ή ιδεατό. Ο τίτλος δηλώνει τη σχέση μου με την πατρογονική γη, με τα μακεδονίτικα χώματα, εκσκαφές και επιχωματώσεις, ενίοτε εσωτερικές. Εξάλλου και τα ποιήματα πολλές φορές μοιάζουν με πετρώματα-οχι απαραίτητα πολύτιμα- θαμμένα στη γη. Επιλέγουν τη στιγμή και ζητούν επίμονα να βγουν στην επιφάνεια».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ