H διαμαρτυρία των Ολυμπιονικών του 1968 έγινε εικαστική εγκατάσταση

Το καλοκαίρι του 1968, στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Μεξικό, οι Αμερικανοί δρομείς Τόμι Σμιθ και Χουάν Κάρλος, στο βάθρο για την απονομή των μεταλλίων, τη στιγμή της ανάκρουσης των εθνικού ύμνου των ΗΠΑ χαμήλωσαν το βλέμμα και σήκωσαν το δεξί χέρι τους ψηλά σφιγμένο σε γροθιά.

Ήταν μια χειρονομία διαμαρτυρίας για τις διακρίσεις κατά των Αφρο-αμερικανών και η φωτογραφία είναι από τις πλέον εμβληματικές του 20ου αιώνα. Στον 21ο αιώνα, ο καλλιτέχνης Γκρλν Κάινο με έδρα το Λος Άντζελες συνέλαβε την ιδέα μιας εγκατάστασης: 200 εκμαγεία του δεξιού βραχίονα του Τόμι Σμιθ. Η μήκους 30 και μισό μέτρων «Γέφυρα» θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο έκθεσης στο High Museum στην Ατλάντα, το φθινόπωρο του 2018.

Πριν πέντε χρόνια, ο Κάινο είχε την ευκαιρία να συναντηθεί και συνεργαστεί με τον Τόμι Σμιθ. Κοινός φίλος κανόνισε τη συνάντηση, ο Κάινο βρέθηκε στο σπίτι του Σμιθ – μια «κάψουλα στον χρόνο» λέει, όλο αναμνηστικά της καριέρας του – μαζί είδαν ξανά το βίντεο του αγώνα δρόμου. Για τον Κάινο, που γεννήθηκε μετά από εκείνον τον χαιρετισμό στους Ολυμπιακούς του ’68, η φωτογραφία είχε απλώς πολύ μεγάλη συμβολική αξία. Για τον Σμιθ, ήταν κομμάτι της ζωής του: «Μου έκανες χειραψία μ’ αυτό το χέρι, έπλενα τα δόντια μου μ’ αυτό το χέρι».

Ο Κάινο έπεισε τον Σμιθ να συνεργαστούν σε ένα πρότζεκτ στο οποίο θα «αφαιρούσαν» τον βραχίονα από το σώμα του αθλητή. Χύτευσε εκατοντάδες εκμαγεία από φάιμπεργκλας, τα οποία στη συνέχεια τα έβαψε χρυσά και τα κρέμασε από σύρματα ώστε να σχηματίσει «ένα χρυσό μονοπάτι που οδηγεί το σήμερα στο μέλλον, αλλά είναι ταυτόχρονα συνδεδεμένο με το παρελθόν, μια θεαματική συμφιλίωση με ένα ιστορικό ρεκόρ, μια προσωπική ανάμνηση και ένα δημόσιο σύμβολο». Άλλωστε, ο χαιρετισμός του Σμιθ αντηχεί σε σημερινούς Αφρο-αμερικανούς αθλητές σαν τον Κόλιν Κέπερνικ, που επικρίθηκαν επειδή σχεδόν 50 χρόνια μετά διαμαρτυρήθηκαν για παρόμοιους λόγους.

Ο Κάινο είπε ότι δουλεύει ένα ντοκιμαντέρ για να αφηγηθεί την ιστορία του Τόμι Σμιθ, μια αφήγηση που πάει πιο βαθιά από εκείνην την εμβληματική εικόνα. Η έκθεση στο High Museum της Ατλάντα, στην πολιτεία της Τζόρτζια, με τίτλο «Drawn Arms: Glenn Kaino and Tommie Smith» θα εγκαινιαστεί στις 29 Σεπτεμβρίου.