Τσίπρας: 700 εκατ. για φοροελαφρύνσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων το 2019

«Υποσχεθήκαμε ένα δύσκολο, αλλά ανορθωτικό δρόμο για τη χώρα και την οικονομία και τρία χρόνια μετά βλέπουμε επιτέλους ότι βγαίνουμε σε ένα ξέφωτο», τόνισε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στην 26η Γενική Συνέλευση του Σ.Ε.ΤΕ.

Η έξοδος από το μνημόνιο, μετά από οκτώ επώδυνα χρόνια, και το νέο ρεκόρ τουρισμού θα σημαδέψουν το φετινό καλοκαίρι τόνισε ο πρωθυπουργός, μιλώντας για 32 εκατ. ξένους επισκέπτες και «την καλύτερη χρονιά στην ιστορία του ελληνικού τουρισμού».

Η διαρκής ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, πολύ σύντομα, από το 2019 θα αρχίσει να αφήνει δημοσιονομικό χώρο, τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας και προανήγγειλε φοροελαφρύνσεις ύψους 700 εκατ. ευρώ.

Ο κ. Τσίπρας διαβεβαιώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση εργάζεται επισταμένως για να ολοκληρωθούν τα προαπαιτούμενα και να ψηφιστεί το σχετικό νομοσχέδιο μέχρι τα μέσα Ιουνίου, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα και σε ότι αφορά τη λύση για το χρέος.

Ζήτησε δε μια λύση για το χρέος που θα πείθει τις αγορές και θα σέβεται τις θυσίες των Ελλήνων, τονίζοντας ότι μια τέτοια λύση επιβάλλεται και από την κρισιμότητα των στιγμών για το ευρώ και για όλο το ευρωπαϊκό εγχείρημα, δεδομένων και των πρόσφατων αναταράξεων από την πολιτική κρίση στην Ιταλία.

Συνεχίζοντας την αναφορά στο θέμα της Ιταλίας ο πρωθυπουργός έστειλε αυστηρά μηνύματα στην Ευρώπη για την εμμονή στη λιτότητα, αλλά και για κινήσεις που περιφρονούν τη Δημοκρατία. «Γιατί είναι εξίσου επικίνδυνο αλλά και απαράδεκτο κάποιοι αφ’ υψηλού να κουνάνε το δάκτυλο στους λαούς και να τους υποδεικνύουν πώς να ψηφίζουν» τόνισε.

Από την ομιλία του πρωθυπουργού δεν έλειψαν φυσικά οι αιχμές για τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκο Μητσοτάκη, τοσο για τις απόψεις και τις προτάσεις του για την αγορά εργασίας, όσο και για τη στάση του σχετικά με την πορεία της χώρας και την έξοδο από τα προγράμματα.

«Μετά από τρία χρόνια βγαίνουμε σε ξέφωτο»

«Υποσχεθήκαμε ένα δύσκολο αλλά ανορθωτικό δρόμο για τη χώρα και την οικονομία και τρία χρόνια μετά βλέπουμε επιτέλους ότι βγαίνουμε στο ξέφωτο» είπε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ξεκινώντας την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), τονίζοντας ότι σήμερα η κατάσταση αλλάζει.

«Σταματήσαμε την κατάρρευση, αντιστρέψαμε την καθοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας και προχωράμε μπροστά και με σχέδιο για την επόμενη μέρα» σημείωσε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας απευθυνόμενος στον κόσμο του τουρισμού ότι «πλέον το σύνολο της οικονομίας αναπτύσσεται και συμβαδίζει με το δυναμικό σας παράδειγμα».

Από το βήμα του συνεδρίου, ο πρωθυπουργός περιέγραψε «την αισιόδοξη κατάσταση που διαμορφώνεται για την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας της χώρας μας, μετά από μια αδικαιολογήτως παρατεταμένη περίοδο δυσπραγίας».

Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι πέρα από το ρεκόρ του τουρισμού, το καλοκαίρι έχουμε «πολλούς λόγους να είμαστε πιο χαρούμενοι και πιο ευδιάθετοι», γιατί «τα καταφέραμε, αντέξαμε και επιτέλους βγαίνουμε από μια πολύ δύσκολη περιπέτεια».

Το 2018 η καλύτερη χρονιά του τουρισμού με 32 εκατ. ξένους επισκέπτες

Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι μετά από τρία συνεχόμενα έτη με ρεκόρ προσέλευσης ξένων επισκεπτών, «δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε το στοίχημα για τη φετινή πορεία του ελληνικού τουρισμού» εκφράζοντας την βεβαιότητα ότι φέτος « το ποντάρισμα θα μας βρει από την ίδια πλευρά της πιθανής έκβασης και η πραγματικότητα θα μας δικαιώσει».

«Αναμένεται να σπάσουμε και φέτος ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό, με τις προσδοκίες να κάνουν λόγο για 32 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες», τονίζοντας ότι θα είναι «η καλύτερη χρονιά στην ιστορία του ελληνικού τουρισμού».

Ήδη, είπε, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία των τουριστικών εισπράξεων η εισερχόμενη τουριστική κίνηση είναι αυξημένη κατά 12,8% σε σχέση με πέρυσι.

Σημείωσε ότι ο κλάδος του τουρισμού «ίσως να ήταν ενδεχομένως ο μοναδικός, που όχι μόνο αντιστάθηκε στο σαρωτικό κύμα της βαθιάς ύφεσης που μας έπληξε αλλά κατάφερε και να αναπτυχθεί» και υπογράμμισε προς τους επιχειρηματίες του τουρισμού:

«Σίγουρα ήσασταν το καλύτερο παράδειγμα για το τι μπορούμε να πετύχουμε ακόμη και μέσα σε χαλεπούς καιρούς. Στηρίξατε την απασχόληση όταν το γενικό επίπεδο της ανεργίας έφτανε το δυσθεώρητο νούμερο του 27% και συνεχίσατε να επενδύετε στην θετική προοπτική της χώρας, όταν άλλοι επιχειρηματίες την εγκατέλειπαν άρον- άρον υπολογίζοντας μόνο το στενό τους συμφέρον».

Ο κ. Τσίπρας σχολίασε ότι κανείς δεν μπορεί να υποβαθμίσει ούτε το γεγονός ότι «μετά από 8 ολόκληρα χρόνια δυσκολιών και περιπέτειας, φέτος επιτέλους βγαίνουμε από τα μνημόνια» ούτε το ρεκόρ στο τουρισμό, δύο «εξαιρετικής σημασίας γεγονότα για τη χώρα, την οικονομία, την ψυχολογία». Εξήγησε ότι τα 32 εκατ των επισκεπτών που θα έρθουν φέτος στη χώρα μας, πρέπει να φύγουν με τις καλύτερες των εντυπώσεων από τη χώρα μας, κάτι που είναι υπόθεση όλων μας ξεχωριστά, καθώς και τα οφέλη στην οικονομία δε θα τα καρπωθούν μόνο οι άνθρωποι του τουρισμού.

Επισήμανε ότι «ο τουρισμός αποτέλεσε πηγή αισιοδοξίας για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας στα δύσκολα χρόνια» και πως «στα χρόνια της ανάκαμψης μπορεί να αποτελέσει το όχημα για την υψηλή και διαρκή αναπτυξιακή της πορεία».

700 εκατ. για φοροελαφρύνσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων το 2019

Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι «η διαρκής ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, πολύ σύντομα, από το 2019 θα αρχίσει να αφήνει δημοσιονομικό χώρο παρά τις δεσμεύσεις μας για 3,5% πλεόνασμα, στόχους που όπως έχει αποδειχθεί όχι απλά τους πιάνουμε αλλά τους υπερβαίνουμε κιόλας».

«Με δυο λόγια», σημείωσε, «η λιτότητα τελειώνει και αρχίζει η δυνατότητα της επέκτασης. Απ’ το ’19 κιόλας. Αυτό σημαίνει και ότι ανοίγονται δυνατότητες σταδιακής μεν αλλά ουσιαστικής φορολογικής ελάφρυνσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων».

Σε αυτό το πλαίσιο ο πρωθυπουργός προανήγγειλε ότι «στο μεσοπρόθεσμο που θα κατατεθεί τις επόμενες μέρες στη Βουλή, για το 2019 προβλέπεται δημοσιονομικός χώρος άνω των 700 εκατ. ευρώ, για το 2020 κοντά στο 1,3 δισ ευρώ», ανακοινώνοντας ότι «για το 2019 αυτά τα 700 εκατ. ευρώ αποφασίζουμε να πάνε στην ελάφρυνση των φόρων και να είστε βέβαιοι, ότι μέρος αυτών θα αφορούν και τις δικές σας επιχειρήσεις (σ.σ. τις τουριστικές επιχειρήσεις)».

«Αναμένουμε συμφωνία για το χρέος αντάξια των προσπαθειών του ελληνικού λαού»

Ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι σε λιγότερο από ένα μήνα από σήμερα «θα έχουμε τελειώσει με τις τελευταίες εκκρεμότητες της 4ης αξιολόγησης κι άρα με την ολοκλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το 3ο και τελευταίο πρόγραμμα».

Διαβεβαίωσε ότι «όλοι εργαζόμαστε επισταμένα για αυτό το σκοπό, ώστε στα μέσα του Ιουνίου να είναι έτοιμο και το τελευταίο νομοσχέδιο για την ψήφιση και των τελευταίων προαπαιτούμενων».

Είπε πως παράλληλα ως τα τέλη του Ιούνη θα έχουν ολοκληρωθεί και οι διεργασίες για τις τελικές και οριστικές αποφάσεις που αφορούν την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

«Αναμένουμε λοιπόν μια συμφωνία καλά επεξεργασμένη ως προς τα χαρακτηριστικά της, με φιλόδοξη προοπτική και κατάλληλα προσαρμοσμένη στις μακροοικονομικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας», τόνισε.

Μίλησε για συμφωνία «ικανή να πείσει τις αγορές και τη διεθνή κοινότητα ότι η Ελλάδα επιστρέφει δυναμικά και με αξιώσεις στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Και κυρίως μια συμφωνία αντάξια των προσπαθειών του ελληνικού λαού μετά από 8 χρόνια επώδυνης προσαρμογής».

Υπογράμμισε ότι «αυτή είναι άλλωστε η λύση που επιβάλλεται και από τη κρισιμότητα των στιγμών για το ευρώ και συνολικότερα για το ευρωπαϊκό εγχείρημα, δεδομένων και των πρόσφατων αναταράξεων από τη πολιτική κρίση στην Ιταλία».

Επισήμανε ότι αυτές οι αναταράξεις «υποδεικνύουν ότι όλοι μας οφείλουμε να μην παρασυρθούμε από τα θετικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, αλλά να δώσουμε μια λύση που θα κατοχυρώνει, που θα εξασφαλίζει την εμπιστοσύνη των αγορών απέναντι στην ελληνική οικονομία».

Μια συμφωνία, συνέχισε, που «θα οριστικοποιεί το τέλος της ελληνικής κρίσης, ώστε όλοι απερίσπαστοι να εργαστούμε στην Ευρώπη ώστε αυτό να αποτελέσει και το τέλος της ευρωπαϊκής κρίσης, δηλαδή να εργαστούμε ώστε η πολιτική κρίση της Ιταλίας να μη μετεξελιχθεί και σε νέα οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη».

«Και πιστεύω ότι όλοι θα δείξουν την απαιτούμενη ωριμότητα ώστε αυτό να αποφευχθεί», κατέληξε.

«Οι εποχές απαιτούν να είμαστε όλοι πιο προσεκτικοί»

Παράλληλα είπε ότι και η Ευρώπη «πρέπει να κατανοήσει δυο σημαντικές αλήθειες: ότι η επιμονή στη λιτότητα για μακρό χρονικό διάστημα, χωρίς ορίζοντα ελπίδας, διαβρώνει τη νομιμοποίηση των οικονομικών στόχων και προκαλεί διχασμό στο εσωτερικό των κοινωνιών.»

» Ότι η περιφρόνηση της δημοκρατίας γεννά επικίνδυνες αλλά και δικαιολογημένες αντιδράσεις από τους λαούς».

Σχολίασε ως «επικίνδυνο αλλά και απαράδεκτο κάποιοι αφ’ υψηλού να κουνάνε το δάκτυλο στους λαούς και να τους υποδεικνύουν πώς να ψηφίζουν».

Επισήμανε ότι η πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης βασίζεται στην έννοια της συναίνεσης των λαών της και αν αυτή αποσυρθεί, μπορεί να βρεθούμε απέναντι σε φαινόμενα επικίνδυνα με αρνητικές συνέπειες για όλους.

«Οι εποχές, λοιπόν, απαιτούν να είμαστε όλοι πιο προσεκτικοί», είπε.

«Η Ελλάδα παράγοντας σταθερότητας και θετικών ειδήσεων σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία»

Ο πρωθυπουργός είπε ότι σε αυτή τη δύσκολη, εκ νέου, συγκυρία η Ελλάδα δεν είναι παράγοντας αστάθειας και αρνητικών ειδήσεων, αλλά ευστάθειας, σταθερότητας και θετικών ειδήσεων.

«Δεν είναι πια μέρος του προβλήματος πια αλλά μέρος της λύσης», είπε, τονίζοντας ότι «μετά από οκτώ δύσκολα χρόνια, η χώρα γύρισε πια σελίδα ανακτώντας εμπιστοσύνη και αξιοπιστία απέναντι σε εταίρους και σε αγορές» και πως επέστρεψε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και μάλιστα σε επίπεδα που αγγίζουν υψηλό δεκαετίας για τη χώρα μας.

Σημείωσε μεταξύ άλλων: την αποκλιμάκωση της ανεργίας με σταθερό ρυθμό, όπου ο κλάδος του Τουρισμού έχει συμβάλει στον μέγιστο βαθμό. Την αλλαγή της εικόνας στο εξωτερικό, κάτι που «αποτυπώνεται με ευκρίνεια στους δείκτες οικονομικού κλίματος και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, στους δείκτες παραγωγής και στις επενδυτικές παραγγελίες».

Την αναβάθμιση από τους διεθνείς οίκους. Οι αγορές υποδέχονται με ευνοϊκούς όρους τα ελληνικά χρεόγραφα «και προετοιμάζουν την οριστική μας επιστροφή στην αυτοδύναμη αναχρηματοδότηση των υποχρεώσεών μας, ενώ οι διεθνείς οργανισμοί και οι θεσμοί, σε όλους τους τόνους, επικυρώνουν τη μεταρρυθμιστική μας προσπάθεια και τη σοβαρή δουλειά που έγινε», τόνισε.

Ενδυνάμωση της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας

Ο πρωθυπουργός είπε ότι η ισχυροποίηση της ελληνικής οικονομίας συνοδεύτηκε παράλληλα από την αντίστοιχη ενδυνάμωση της γεωπολιτικής μας θέσης, δύο παράλληλους στόχους της κυβέρνησης.

«Εμβαθύναμε τις στρατηγικές μας συμμαχίες, αναλάβαμε την πρωτοβουλία των κινήσεων, και λειτουργήσαμε και λειτουργούμε ως πυλώνας σταθερότητας και συνεννόησης σε μια περιοχή ευάλωτη σε κρίσεις αστάθειας», σημείωσε.

«Με υπευθυνότητα και πατριωτισμό για εξεύρεση κοινά αποδέκτης ονομασίας για την ΠΓΔΜ»

Σε αυτό το πλαίσιο τόνισε ότι «η επιδίωξη συναινετικής λύσης με τους βόρειους γείτονες μας στο ζήτημα της εξεύρεσης κοινά αποδεκτής ονομασίας για την ΠΓΔΜ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των προσπαθειών μας που με υπευθυνότητα και πατριωτισμό επιχειρούμε όλο το τελευταίο διάστημα σε αυτή την κατεύθυνση».

Ο κ. Τσίπρας μίλησε για την αναβάθμιση της επιρροής της Ελλάδας στο νοτιοανατολικό άκρο της Μεσογείου που σχετίζεται με τον ρόλο της χώρας πλέον στον επενδυτικό σχεδιασμό μεγάλων κρατών και επιχειρήσεων στους τομείς της ενέργειας και του εμπορίου. Επισήμανε τη ζωτικής σημασίας παράμετρο της ασφάλειας για τον Τουρισμό, τονίζοντας ότι καθοριστικός παράγοντας στα ρεκόρ των τριών τελευταίων χρόνων ήταν ότι η χώρα παρέμεινε πυλώνας σταθερότητας σε μια εύθραυστη ευρύτερη περιοχή.

Σειρά θεσμικών παρεμβάσεων και αναπτυξιακών εργαλείων

Ο πρωθυπουργός είπε ότι στο ολιστικό αναπτυξιακό σχέδιο, ο Τουρισμός είναι από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας όπως είναι επίσης και η Ναυτιλία, ο Πολιτισμός, η αγροτοδιατροφή, η Βιομηχανία, το Φάρμακο και η Έρευνα, δηλαδή το ανθρώπινο κεφάλαιο, και πως δεν προωθεί τη διακριτή, ανεξάρτητη μεγέθυνση κάθε κλάδου χωριστά, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα, αλλά δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη διακλαδική αλληλεξάρτηση των επιμέρους κλάδων.

Σημείωσε ότι οι επιδόσεις του Τουρισμού είναι το αποτέλεσμα μιας συστηματικής δουλειάς, καλής συνεργασίας με τους φορείς και ενός συνδυασμού πολιτικών δράσεων, θεσμικών παρεμβάσεων και αναπτυξιακών εργαλείων που εφαρμόστηκαν την τριετία 2015-2018:

-την προώθηση μιας μοναδικής εθνικής σφραγίδας (BRAND) καθώς και τη προώθηση νέων «Νησιωτικών και Ηπειρωτικών» προορισμών ανά αγορά στόχο,

-την ολοκλήρωση της Κωδικοποίησης της Τουριστικής Νομοθεσίας των τελευταίων 100 χρόνων, διαθέσιμη πλέον και σε ψηφιακή πλατφόρμα,

-την αναβάθμιση της Τουριστικής Εκπαίδευσης με την Επαναλειτουργία των Σχολών Ξεναγών και τον εκσυγχρονισμό των τουριστικών σχολών,

-την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και της λειτουργίας των επιχειρήσεων

-την χρηματοδότηση της Μικρομεσαίας Επιχειρηματικότητας για νέα τουριστικά σχέδια και θεματικό τουρισμό μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ, με 230 εκατομμύρια ευρώ.

-την εφαρμογή των συστάσεων του ΟΟΣΑ ώστε να μετατραπεί η Ελλάδα σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό με θεματικές τουριστικές εμπειρίες για όλο το χρόνο και σε όλη τη χώρα.

Οι Δράσεις για το 2018-19

Για τη διετία 2018-2019 προωθείται σειρά δράσεων όπως:

-η βελτίωση του ανταγωνιστικού πλαισίου για την προσέλκυση επενδύσεων στον τουριστικό τομέα με βελτίωση της χωροθέτησης, της αδειοδότησης, και την παροχή φορολογικών κινήτρων

-ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη ενός σύγχρονου συστήματος δημόσιας τουριστικής παιδείας και η σύνδεση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων με την αγορά εργασίας,

-η δημιουργία ενός ψηφιακού οικοσυστήματος για τον ελληνικό τουρισμό σε 4 στρατηγικούς πυλώνες: 1) τη ψηφιακή μετατροπή των υπηρεσιών προς πολίτες – εταιρείες. 2)τη ψηφιακή αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης. 3) το ολοκληρωμένο σύστημα διαδικτυακής συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. 4) την χρήση νέων τεχνολογιών στην προώθηση του τουρισμού.

-εκσυγχρονισμός των δημόσιων υποδομών στον τουρισμό, όπως αεροδρόμια, λιμάνια, μαρίνες και τουριστικά καταφύγια

-ρύθμιση του Air Bn΄B. Το νομικό πλαίσιο ολοκληρώθηκε το 2017 και ο μηχανισμός ελέγχου μπαίνει σε εφαρμογή εντός του 2018

-ανάπτυξη πλαισίου πολιτικής για την προώθηση της κινηματογραφικής βιομηχανίας στην Ελλάδα.

Επιπλέον, επισήμανε τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί να έχει ο κλάδος στην ανάσχεση της αποεπένδυσης στα χρόνια της κρίσης, εξηγώντας και τον λόγο που τέθηκε ως προτεραιότητα στον αναπτυξιακό νόμο η ενίσχυση όσο γίνεται περισσότερων σχεδίων.

«Να θέσουμε σε πιο σωστές βάσεις το εργασιακό πλαίσιο και να εξετάσουμε το βέλτιστο επίπεδο του κατώτατου μισθού»

Σημείωσε ότι ωστόσο ο τουριστικός κλάδος βασίζεται κυρίως στο ανθρώπινο δυναμικό του και επισήμανε πως στο παρελθόν πολλοί εργαζόμενοι έπεσαν θύματα της αδήλωτης εργασίας και των παράνομων πρακτικών κάποιων επιχειρηματιών με κοντόφθαλμη λογική.

Υπογράμμισε ότι «σήμερα είναι η κατάλληλη στιγμή να θέσουμε σε πιο σωστές βάσεις το εργασιακό πλαίσιο και να εξετάσουμε το βέλτιστο επίπεδο του κατώτατου μισθού».

Σχολίασε ότι «για κάποιους αυτό είναι έγκλημα καθοσιώσεως, αλλά για εμάς είναι επιβεβλημένο, τόσο ηθικά όσο και οικονομικά», υπογραμμίζοντας ότι «η αναδιανομή είναι ο πραγματικός κινητήρας της ανάπτυξης» και ότι «μετά από μια μακρά περίοδο λιτότητας τώρα που περνάμε σταδιακά σε μια καλύτερη κατάσταση, είναι δίκαιο, ο κόσμος της εργασίας να λάβει το μερίδιο που του αναλογεί από τη βελτίωση των συνθηκών».

Εξήγησε ότι έχει αποδειχθεί λάθος το επιχείρημα ότι η ανταγωνιστικότητα σημαίνει χαμηλό εργατικό κόστος και πως έχει αποδειχθεί ότι όσο ελαστικοποιείται η εργασία, και αυτή είναι τάση στον παγκόσμιο καπιταλισμό, τόσο μειώνεται η αποδοτικότητα της εργασίας.

Εξέφρασε συνεπώς τη θέση ότι «η βελτίωση των αποδοχών θα τονώσει την αισιοδοξία, αλλά και την αποδοτικότητα του κόσμου της εργασίας», για να υπογραμμίσει ότι οι κόποι της προσαρμογής αφορούν τον κάθε πολίτη της χώρας και της συλλογικής προσπάθειας που έγινε.