Το μεγάλο ερώτημα

…^«Οταν η γιαγιά μου έφτασε εδώ μετά το Ολοκαύτωμα, το Εβραϊκό Πρακτορείο τής υποσχέθηκε ένα σπίτι. Δεν είχε τίποτα: ολόκληρη η οικογένειά της είχε εξοντωθεί. Περίμενε πολύ καιρό σε μια σκηνή, σε εξαιρετικά επισφαλή κατάσταση.

Τελικά, την πήγαν στο Ajami, στην Jaffa, σε ένα όμορφο σπίτι στην παραλία.Είδε ότι στο τραπέζι υπήρχαν ακόμη τα πιάτα από τους Αραβες που ζούσαν προηγουμένως εκεί και είχαν εκδιωχθεί. Επέστρεψε, λοιπόν, στο Πρακτορείο και είπε: «Πηγαίνετέ με πίσω στη σκηνή. Δεν θα κάνω ποτέ σε κάποιον άλλον αυτό που έκαναν σε μένα». Αυτή είναι η κληρονομιά μου. Πώς μπορούμε να έχουμε γίνει αυτό στο οποίο αντιταχθήκαμε; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα…».

Η ισραηλινή κινηματογραφίστρια Hadar Morag δεν είναι μόνη σε αυτόν τον λαβύρινθο των ερωτημάτων. Χιλιάδες Ισραηλινοί διαδηλώνουν κατά του πολέμου απ’ άκρη σ’ άκρη της γης, αρνούμενοι να γίνουν το άλλοθι μιας επαπειλούμενης γενοκτονίας.

Από τον Κεντρικό Σταθμό της Νέας Υόρκης ως την Trafalgar Square του Λονδίνου ζητούν απαντήσεις – κυρίως από τους συμπατριώτες τους.

Οι άδειες σχολικές τάξεις στη Γάζα με τα λουλούδια στις θέσεις των νεκρών μαθητών, τα μωρά και οι έγκυοι χωρίς νερό, φαγητό και φάρμακα, τα βομβαρδισμένα φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας, τα παιδικά χεράκια στα οποία οι μανάδες έχουν γράψει τα ονόματα των παιδιών τους για να αναγνωριστούν αν πεθάνουν κάτω από τα ερείπια, όλα αυτά πώς εισχωρούν αναίμακτα στις ανθρώπινες συνειδήσεις;

Τη δική του απάντηση είχε δώσει, πριν από χρόνια, ένας άνθρωπος πoυ έχει ασχοληθεί πολύ με το θέμα, ο ισραηλινός αρθρογράφος της εφημερίδας «Χααρέτζ» Γκιντεόν Λεβί.

Γεννημένος στο Τελ Αβίβ, σε μια οικογένεια σημαδεμένη από τη ναζιστική θηριωδία, ο Λεβί ασπαζόταν ως έφηβος πλήρως και με ενεργό τρόπο ακραία εθνικιστικές και θρησκευτικές ιδέες. «Ολοι νιώθαμε τότε ότι η ύπαρξη του Ισραήλ κινδυνεύει.

Πως ένα επόμενο Ολοκαύτωμα βρίσκεται στην επόμενη γωνία», είχε εξηγήσει.

«Ηταν μόνο στα τέλη της δεκαετίας του ’80», είπε τον Απρίλιο του 2015 μιλώντας στην Ουάσιγκτον προσκεκλημένος από το Ισραηλινό Φόρουμ των ΗΠΑ, «που άρχισα να ταξιδεύω στα κατεχόμενα εδάφη εντελώς τυχαία – ως δημοσιογράφος –, όταν συνειδητοποίησα ότι το μεγαλύτερο δράμα του Ισραήλ συμβαίνει μισή ώρα μακριά από τα σπίτια μας, στη σκοτεινή αυλή μας, εγκλήματα τα οποία οι περισσότεροι από εμάς τους Ισραηλινούς δεν ξέρουμε ή δεν θέλουμε να ξέρουμε. (…)

Μου πήρε πάρα πολλά χρόνια να καταλάβω πώς γίνεται αυτό: σε κάθε καταστροφή στον κόσμο οι Ισραηλινοί είναι οι πρώτοι που στέλνουν ομάδες διάσωσης σε νοσοκομεία. Στον δρόμο είναι πάρα πολλοί που θα βοηθήσουν μια ηλικιωμένη γυναίκα. Ανθρωποι με αξίες. Πώς γίνεται αυτή η κοινωνία να ζει τόσα χρόνια με αυτό το δράμα στην πίσω αυλή της και να αισθάνεται καλά με τον εαυτό της;».

Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις βασικοί λόγοι, υποστήριξε.

«Ο χειρότερος από όλους είναι η συστηματική απανθρωποποίηση των Παλαιστινίων – διότι αν δεν είναι ανθρώπινα όντα όπως εμείς, τότε δεν υφίσταται ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ενα παράδειγμα: κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα βρίσκομαι στην πόλη Τζενίν της Δυτικής Οχθης, μια πόλη σε πολιορκία. Φτάνω εκεί, πηγαίνω στο σημείο ελέγχου. Ενα παλαιστινιακό ασθενοφόρο έχει σταματήσει με αναμμένα κόκκινα φώτα. Στέκομαι πίσω του. Περιμένω. Οι στρατιώτες αρχίζουν να παίζουν τάβλι. (…) Παρέμεινα στο αυτοκίνητο. Ομως έπειτα από 40 λεπτά δεν μπορούσα άλλο· βγήκα πηγαίνοντας πρώτα στον παλαιστίνιο οδηγό του ασθενοφόρου.

«Τι συμβαίνει;», τον ρώτησα. Και μου είπε: «Ετσι γίνεται, με αφήνουν πρώτα να περιμένω μία ώρα και μετά έρχονται να ελέγξουν το ασθενοφόρο».

Πήγα στους στρατιώτες, ήρθαμε σε αντιπαράθεση, αλλά η ερώτηση που τους έθεσα και τους έκανε να προτάξουν τα όπλα εναντίον μου ήταν αυτή: «Τι θα κάνατε αν σε αυτό το ασθενοφόρο ήταν ξαπλωμένος ο πατέρας σας;». Αυτό τους φρίκαρε. Εχασαν τον έλεγχο. Πώς τόλμησα να συγκρίνω τον πατέρα τους με τον Παλαιστίνιο στο ασθενοφόρο; Αυτή η αίσθηση, ότι οι Παλαιστίνιοι δεν είναι ανθρώπινα όντα σαν εμάς, μας δίνει τη δυνατότητα να ζούμε με ήσυχη συνείδηση για τα εγκλήματα αυτά, χωρίς να χάνουμε τις «αξίες» μας…».

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»