Οι τρεις αγαπημένες λέξεις του Μαξίμου

Το παιχνίδι των λέξεων υπάρχει μονίμως: ένας προβλέψιμος πόλεμος ατάκας στη Βουλή, ένας αγώνας έμπνευσης μεταξύ λογογράφων, σλόγκαν σε σποτ και ανακοινώσεις που γρήγορα ξεχνιούνται, ένας σταθερός γλωσσικός θόρυβος για την πειθώ του ακροατηρίου ή για την ενεργοποίηση συναισθημάτων.

Όλοι στέκονται στις φράσεις των αντιπάλων τους είτε για να βρουν επιπλέον ευκαιρία αντεπίθεσης είτε για να διαβάσουν τη στρατηγική τους. Εχει υπάρξει φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ή ακριβέστερα οι συνεργάτες του μέτρησαν πόσες φορές ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησε σε ομιλία του το «κατηγορώ» (17 ήταν) ώστε η λέξη να τού επιστραφεί μαζί με επιπλέον επικρίσεις για «μηδενισμό», «υποκρισία» κ.λπ. Ο Πρωθυπουργός επίσης έχει επιλέξει να αποδομήσει την έννοια του ανασχηματισμού, δηλώνοντας ότι για τον ίδιο άλλη είναι η σωστή λέξη, οι «διορθωτικές κινήσεις».

Έχει σταθεί πολλές φορές στη λέξη «αξιολόγηση» δηλώνοντας ότι δεν καταλαβαίνει γιατί και μόνο το άκουσμά της προκαλεί αναστάτωση, έχει κατηγορήσει την αξιωματική αντιπολίτευση ότι αγνοεί τη λέξη «συνέπεια» και προσπαθεί συνεχώς να τοποθετεί την κυβέρνησή του στα πεδία του «ρεαλισμού», της «τόλμης» και της «ειλικρίνειας». Μία από τις γραμμές που έδινε ο ίδιος στα στελέχη του με την ανάληψη της εξουσίας ήταν «ο πολιτικός λόγος μας να είναι μετριοπαθής, να δείξουμε άλλο ήθος και ύφος εξουσίας»…

Ανεξάρτητα από το γιατί και πώς επιλέγονται από τα κομματικά επιτελεία αλλά και από το αν απευθύνονται συνολικά στους πολίτες ή στοχεύουν μόνο σε συγκεκριμένα ακροατήρια, υπάρχουν τρεις λέξεις που η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τελευταία και οι οποίες φαίνεται να σκιαγραφούν τη στάση του Μαξίμου. Λέξεις που κρύβουν προσδοκίες και δυσκολίες. Η «σταθερότητα» ως η βάση συνολικά του προεκλογικού και μετεκλογικού σχεδιασμού της κυβέρνησης. Οι «συνθέσεις» ως μια πρόκληση η οποία γίνεται πιο απαιτητική. Οι «συγκρούσεις» ως μια νέα πολιτική καθημερινότητα με το βλέμμα όλων στον εκλογικό ορίζοντα.

Συνθέσεις: Η απαιτητική εξίσωση

Ηδη από το φθινόπωρο του 2016 ο Μητσοτάκης ως φρεσκοεκλεγμένος τότε πρόεδρος της ΝΔ εξέπεμπε μήνυμα στο εσωτερικό του κόμματος. Ελεγε ευθέως ότι προτιμά τις συνθέσεις και τόνιζε ότι δεν θα φοβηθεί τις ρήξεις προκειμένου να εκσυγχρονίσει την παράταξη. Δυόμισι χρόνια μετά, η συγκρότηση της κυβέρνησης έφερε στο προσκήνιο ένα μείγμα πολιτικών προσώπων (και από διαφορετικές αφετηρίες) και τεχνοκρατών ενώ έκτοτε ο Πρωθυπουργός επισημαίνει με κάθε ευκαιρία την ανάγκη για σύνθεση και για μεγάλες αλλαγές στο μεταβαλλόμενο τοπίο. Στον ίδιο σκοπό αναφέρθηκε τελευταία φορά εντός της εβδομάδας από τη Βουλή με την αποστροφή «δεν σημαίνει ότι με το να έχεις αυτοδυναμία έχεις κατ’ ανάγκην την επικράτηση ενός κόμματος και μόνον (…) να μπορούμε να συνθέτουμε (…) ταυτόχρονα όμως δεν μπορούμε να κάνουμε έκπτωση στην κυβερνητική σταθερότητα».

Το εγχείρημα μιας ανοιχτής ΝΔ με «προοδευτικό» ρόλο, που θα μπορεί να πετυχαίνει συνθέσεις χωρίς παρατράγουδα, φαντάζει διαρκές για το πρωθυπουργικό επιτελείο. Και κρίνεται συνεχώς, σύμφωνα με κομματικά στελέχη, από δύο παραμέτρους. Η μία αφορά την αποτελεσματική διαχείριση εσωτερικών τριβών – σαν αυτές που κατά καιρούς εκδηλώνονται παρασκηνιακά με γαλάζιους κατά τεχνοκρατών – εξωκοινοβουλευτικών. Η δεύτερη αφορά την ικανότητα της κυβέρνησης να βρίσκει απήχηση σε πολλαπλές δεξαμενές, καλύπτοντας φθορά και διαρροές. Η εξίσωση γίνεται πιο απαιτητική όσο πλησιάζει το τέλος της κυβερνητικής θητείας και πολλά αναμένεται να αποτυπωθούν στο συνέδριο της ΝΔ τον Μάιο, μεταξύ άλλων από το εύρος και τον τρόπο ανανέωσης της Πολιτικής Επιτροπής.

Το βέβαιο είναι ότι ενόψει της απλής αναλογικής όλοι αναγνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για χαμένες δεξαμενές. Είναι ο λόγος που η κυβέρνηση θέλει στοχευμένα ανοίγματα σε νέα ακροατήρια μέσα από συγκεκριμένες πολιτικές και μετριοπαθή ρητορική και ταυτόχρονα προσέχει για τη θωράκιση του δεξιού, επίσης με συγκεκριμένες ατζέντες. Δείχνουν πολλά οι πρωθυπουργικές αναφορές (δύο φορές) στον ιδρυτή της ΝΔ Κωνσταντίνο Καραμανλή κατά την πρόσφατη πολιτική αντιπαράθεση για τα εξοπλιστικά.

Συγκρούσεις: Στόχος τα «ελεγχόμενα» ντεσιμπέλ

Από το Μέγαρο Μαξίμου επιμένουν ότι δεν θα ακολουθήσουν στον δρόμο της πόλωσης και χρεώνουν στον ΣΥΡΙΖΑ επιστροφή σε τακτικές του παρελθόντος. «Σαν να μην πέρασε μια μέρα από το 2012…» σχολιάζει για την Κουμουνδούρου πρωθυπουργικός συνεργάτης. Οσο κι αν ο Μητσοτάκης καλλιεργεί μια εικόνα προσήλωσης στο κυβερνητικό έργο και θεσμικών απαντήσεων προς τους πολιτικούς αντιπάλους του, η ρευστή καθημερινότητα και οι προκλήσεις καθ’ οδόν προς τις επόμενες εθνικές εκλογές οδηγεί και τον ίδιο σε τακτική συγκρούσεων.

Εναντι του Αλέξη Τσίπρα, ο Πρωθυπουργός τραβά εξαρχής διαχωριστικές γραμμές σε όλα τα επίπεδα επιδιώκοντας αντιπαραθέσεις «πεπραγμένων» και έναντι του Νίκου Ανδρουλάκη αυξάνει την πίεση καλώντας σε μάχες «θέσεων» και επικρίνοντας τα τσιτάτα «χωρίς καμία ουσία». Η τακτική απέναντι στα δύο μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης διαπερνά προφανώς τον κυβερνητικό στόχο για αδιάκοπη συνομιλία του Μητσοτάκη με το κεντρώο ακροατήριο. Αυτό που όλοι διεκδικούν, έστω και αν το κάνουν με διαφορετική γλώσσα και πρακτικές.

Στο Μαξίμου αναγνωρίζουν ότι οι γέφυρες με την εν λόγω δεξαμενή χτίζονται μέσα από την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και με την προώθηση αποτελεσματικών λύσεων στα προβλήματα της καθημερινότητας. Εξού και το άγχος για γρήγορη υλοποίηση των δεσμεύσεων και για διαρκή επικοινωνία των γαλάζιων (κομματικών μηχανισμών και κυβερνητικών στελεχών) με τις τοπικές κοινωνίες.

Εξού και το ύψος των ντεσιμπέλ και βεβαίως το περιεχόμενη της πολιτικής αντιπαράθεσης αποτελεί μια επιπλέον ισορροπία που στο Μαξίμου παλεύουν να κρατήσουν, ώστε να μην απομακρύνουν τους ψηφοφόρους του Κέντρου προς άλλες… εναλλακτικές. Θέλουν δηλαδή μια ελεγχόμενη αντιπαράθεση με τρόπο που θα επιτρέπει κυρίως την προβολή του κυβερνητικού έργου. Πάντως τις συνθήκες έντασης στο τρίγωνο ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ συντηρούν όλα τα κομματικά επιτελεία για διαφορετικούς λόγους. Από την πλευρά της κυβέρνησης, είναι σίγουρο ότι δεν επιθυμούν να αδυνατίζει το αφήγημα της αυτοδυναμίας, αντίθετα είναι αυτό που θα επιδιώξουν να ισχυροποιούν όσο πλησιάζει η ώρα της (πρώτης) κάλπης.

Σταθερότητα: Το διακύβευμα πριν και μετά τις κάλπες

Τη λέξη «σταθερότητα» ο Κυριάκος Μητσοτάκης δείχνει πλέον να την αναδεικνύει προς τους πολίτες ως διακύβευμα στον δρόμο μέχρι τις επόμενες εκλογές και ταυτόχρονα ως το ζητούμενο μετά τις κάλπες. Τη συνδέει, κοινώς, με κάθε πτυχή της κυβερνητικής δράσης, από την οικονομία μέχρι και τη διπλωματία και την ίδια στιγμή τη μετατρέπει σε δίλημμα της επόμενης – μετεκλογικής – μέρας, με διακηρυγμένο άλλωστε τον στόχο της ΝΔ για την κατάκτηση της αυτοδυναμίας. Μέχρι πρότινος η έννοια της σταθερότητας «κούμπωνε» πρωτίστως, αν όχι αποκλειστικά, με την εκλογολογία.

«Είναι σημαντικό να γνωρίζουν όλοι ότι ο εκλογικός κύκλος είναι σταθερός…», «ο λόγος που η χώρα έχει πετύχει είναι ακριβώς ότι έχουμε εγγυηθεί τη σταθερότητα και την πολιτική συνέχεια» είναι μερικές από τις φράσεις που έχει χρησιμοποιήσει ο Πρωθυπουργός για να υπογραμμίσει την πρόθεσή του να μη στήσει πρόωρες κάλπες. Προ ημερών μια αποστροφή του έδειξε για πρώτη φορά σε πιο μακρινό ορίζοντα. «Αν καταφέρουμε – και θα τα καταφέρουμε – με μια σταθερή κυβέρνηση την επόμενη τετραετία να έχουμε ρυθμούς ανάπτυξης πολύ μεγαλύτερους από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο» είπε, «στο τέλος μιας οκταετίας θα μπορούμε να πούμε, ναι, αλλάξαμε τη χώρα».

Οταν έρθει η ώρα της κάλπης θα ζητήσει ευθέως από τους πολίτες να κάνουν μια επιλογή σταθερότητας και μέχρι τότε, έχοντας σε πρώτο πλάνο την οικονομία, ξορκίζει «επιπόλαιες κινήσεις» που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν τη δημοσιονομική ζυγαριά.

Ισως αυτή είναι η μεγαλύτερη αγωνία: η αμφισβήτηση της δημοσιονομικής σταθερότητας της χώρας. Το πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον πιέζει καθημερινά και δυσκολεύει την εξίσωση «σταθερά βήματα – παροχές». Το θέμα της ακρίβειας είναι στην ημερήσια διάταξη της αντιπολιτευτικής κριτικής, η αγωνία των πολιτών αποτυπώνεται και δημοσκοπικά, τα αιτήματα στήριξης και οι πιέσεις από επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες αυξάνονται και η γαλάζια ομάδα (βουλευτές και υπουργοί) καλείται προς το παρόν από τα… κεντρικά να μένει μακριά από την πλειοδοσία.