Ψυχρολουσία από τις εξαγωγές

Οι εξαγωγές μαζί με τον τουρισμό αποτέλεσαν τις ναυαρχίδες της ανάπτυξης στα χρόνια της κρίσης. Το 2018 οι εξαγωγές έφτασαν σε ιστορικό ρεκόρ στα 33,42 δισ. ενισχυμένες κατά 15,7% σε σχέση με το 2017.

Οι εκτιμήσεις για το 2019 έκαναν λόγο για μια νέα αύξηση κατά 10% και την καταγραφή ενός νέου ρεκόρ. Θα έπιαναν τα 37 δισ. και θα αντιπροσώπευαν σχεδόν το 20% του ΑΕΠ.

Δυστυχώς όμως τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου δεν επαληθεύουν αυτή την πρόβλεψη. Αθροιστικά στο πρώτο εξάμηνο αυξήθηκαν μόνο κατά 2,2% και διαμορφώθηκαν στα 16,8 δισ. Τον Ιούνιο μάλιστα έκλεισαν με πτώση 9% ενώ και ο Μάρτιος είχε κλείσει με αρνητικό πρόσημο.

Είναι εμφανές ότι οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων επηρεάζονται από την αβεβαιότητα του διεθνούς περιβάλλοντος που προκαλούν ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, το Βrexit αλλά και η εξασθένηση μεγάλων οικονομιών, όπως π.χ. στην Ευρώπη όπου διοχετεύεται το 63% των εξαγωγών μας.

Οι εξαγωγές μας ποτέ δεν είχαν στέρεη βάση. Λόγω της κρίσης που προκάλεσε τη δραστική μείωση της κατανάλωσης στην Ελλάδα υποχρεώθηκαν αρκετές εταιρείες να αναζητήσουν την τύχη τους στο εξωτερικό. Εως το ξέσπασμα της κρίσης «απολάμβαναν» τα υψηλά περιθώρια κέρδους που τους προσέφερε απλόχερα η ελληνική αγορά, ως απόρροια της υπερκατανάλωσης και του φθηνού χρήματος. Είναι ενδεικτικό πως μόνο 273 επιχειρήσεις πραγματοποιούν το 50% των εξαγωγών, ενώ οι πέντε μεγαλύτερες εξ αυτών καλύπτουν το 25,9% των εξαγωγών.

Παράλληλα, οι ελληνικές εξαγωγές δεν έχουν τεχνολογικό υπόβαθρο και είναι χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα χαμηλά επίπεδα επενδύσεων σε Ερευνα & Ανάπτυξη αλλά και στις περιορισμένες άμεσες ξένες επενδύσεις που θα συνέβαλλαν καθοριστικά στον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού εξοπλισμού.

Πρόσφατα σε μεγάλη έρευνα της ΕΥ για τις εξαγωγές η εταιρεία επισήμανε πως για την ενίσχυση των εξαγωγικών επιδόσεων της Ελλάδος θα πρέπει να εστιάσουμε σε τρεις τομείς: Να αξιοποιηθεί η σημαντική μείωση του κόστους εργασίας που καταγράφηκε κατά τη διάρκεια των μνημονίων, να δημιουργηθούν μεγαλύτερα σχήματα εταιρειών μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων και να δοθεί έμφαση σε κλάδους όπου έχουμε ισχυρές εξαγωγικές επιδόσεις, όπως τα ορυκτά, τα μέταλλα, τα τρόφιμα και τα χημικά.