Υπαρξιακό δράμα, μαύρη κωμωδία

Πρωτότυπος, πολυβραβευμένος, γνωστός στην Ευρώπη αλλά άγνωστος στον αγγλόφωνο κόσμο, έπρεπε να περάσουν πάνω από τριάντα χρόνια για να γνωρίσει την παγκόσμια φήμη ο αργεντινός συγγραφέας και δημοσιογράφος Αντόνιο ντι Μπενεντέτο (1922 – 1986). Σήμερα, ένα από τα τρία μυθιστορήματά του, το Σάμα, που πρωτοκυκλοφόρησε το 1956, θεωρείται αριστούργημα της λατινοαμερικανικής πεζογραφίας και η έκδοσή του στα ελληνικά (μετά τους «Αυτόχειρες» το 2014) προσφέρει τη δυνατότητα να γνωρίσει καλύτερα το αναγνωστικό κοινό της χώρας μας έναν από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς πεζογράφους. Και συνοδεύεται από μεγάλους επαίνους κορυφαίων συγγραφέων, όπως ο Μπόρχες, ο Κορτάσαρ και ο νομπελίστας Τζον Κούτσι, ο οποίος πριν από δύο χρόνια δημοσίευσε ένα εξαίρετο δοκίμιο για τον Μπενεντέτο στη New York Review of Books.

Οπως συμβαίνει με τα, ας πούμε «μεταχρονολογημένα», αριστουργήματα, ο συγγραφέας του συγκρίνεται με άλλους μείζονες πεζογράφους, παλαιότερους και σύγχρονούς του, όπως ο Ντοστογέφσκι, ο Κάφκα, ο Καμί και ο Σαρτρ. Και ο κεντρικός του χαρακτήρας, ο δον Ντιέγο ντε Σάμα, με τον Μερσό στον Ξένοτου Καμί, τον Ροκαντέν στη Ναυτία του Σαρτρ ή τον Κ στη Δίκη του Κάφκα. Οι συγκρίσεις έχουν να κάνουν περισσότερο με τη ζωή του Μπενεντέτο και λιγότερο με το ίδιο το μυθιστόρημα – μολονότι οι ομοιότητες δεν λείπουν.