Διεθνής Αμνηστία: Γυναίκες πρόσφυγες μιλούν για τη βία και την κακοποίηση

Τη σιωπή τους σπάνε οι γυναίκες πρόσφυγες στην Ελλάδα μιλώντας για τη σεξουαλική βία, τις άθλιες συνθήκες κράτησης αλλά και την αδιαφορία του κράτους προς το πρόσωπό τους.

Σε έκθεση της η Διεθνής Αμνηστία με τίτλο «Θέλω να αποφασίσω για το μέλλον μου: ξεριζωμένες γυναίκες στην Ελλάδα μιλούν ανοιχτά» φιλοξενεί γυναίκες πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα, οι οποίες αποκαλύπτουν τους κινδύνους με τους οποίους έρχονται καθημερινά αλλά και όσα πέρασαν κατά τη διάρκεια του επικίνδυνου ταξιδιού τους προς τη χώρα μας.

Χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια που διαφεύγουν από διώξεις και συγκρούσεις κάνουν ένα εξαιρετικά δύσκολο και επικίνδυνο ταξίδι προς την Ελλάδα. Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας εστιάζει στις ιστορίες αυτών των γυναικών, ώστε να ακουστούν και να προκαλέσουν δράση.

Μερικές από αυτές διέφυγαν από τη σεξουαλική και τη σωματική βία και τις διακρίσεις στις χώρες καταγωγής τους μόνο για να αντιμετωπίσουν περαιτέρω βία και κακοποίηση καθ’ οδόν, από διακινητές, συνοριοφύλακες, κρατικούς υπαλλήλους ή και συγγενείς τους.

Η Ελλάδα έχει νομική υποχρέωση να παρέχει προστασία στις γυναίκες και τα κορίτσια που ζουν στη χώρα, εξασφαλίζοντάς τους αξιοπρεπείς και ασφαλείς συνθήκες υποδοχής, δίκαιη πρόσβαση σε άσυλο καθώς και ευκαιρίες ένταξης για όσες πρόκειται να παραμείνουν.

Η ευθύνη για τις συνθήκες διαβίωσής τους στην Ελλάδα δεν έγκειται μόνο στις ελληνικές αρχές, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

«Δεν υπήρχε επιλογή. Είτε έμενες πίσω στη μέση του πουθενά με εγκληματίες (διακινητές) που θα μπορούσαν να σου κάνουν το οτιδήποτε. Ή στριμωχνόσουν στο σκάφος παρά τους κινδύνους» αναφέρει μια προσφυγοπούλα από το Αφγανιστάν περιγράφοντας το ταξίδι της μέχρι την Ελλάδα, μέσω της Τουρκίας.

Η ζωή στη Μόρια από τα μάτια των γυναικών

Η Μόρια έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα χειρότερα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων. Η έλλειψη υγιεινής, το λιγοστό καθαρό πόσιμο νερό, η έλλειψη τροφίμων είναι κάποια από τα μόνιμα προβλήματα του καταυλισμού. Οι συνθήκες είναι άθλιες κι ανθυγιεινές, πόσο μάλλον για μια γυναίκα που μπορεί να κυοφορεί.

«Για δύο μήνες, κοιμόμασταν σε μια μικρή σκηνή κοντά στην τουαλέτα… Δεν υπήρχε ηλεκτρισμός και είχε πολύ κρύο. Και όταν έβρεχε, το νερό περνούσε μέσα στη σκηνή. Τώρα βρισκόμαστε σε κοντέινερ με άλλη μία τετραμελή οικογένεια. Ακόμα είναι δύσκολα. Η μητέρα μου υποφέρει από σοβαρούς πόνους στην πλάτη και δεν μπορεί να ανεβαίνει πάνω-κάτω στον καταυλισμό για να δει γιατρό» αναφέρει η 19χρονη Σαμάν* από το Αφγανιστάν.

Η Ιβέτ από το Καμερούν ζούσε στον καταυλισμό της Μόριας. Όταν ο καταυλισμός έγινε επικίνδυνα συνωστισμένος, η Ιβέτ* παραχώρησε το κρεβάτι της για τις έγκυες γυναίκες. «Είμαι μητέρα, οπότε καταλαβαίνω τις δυσκολίες τους. Μπορώ να φανταστώ πόσο δύσκολο μπορεί να είναι να είσαι έγκυος στη Μόρια». «Προσπαθώ να μένω ενεργή [για] να μην τρελαθώ», είπε.

«Κάθε μέρα γίνεται όλο και χειρότερα στη Μόρια. Ο καταυλισμός είναι τόσο συνωστισμένος που ακόμα και το Τμήμα Γ (προορισμένο αποκλειστικά για ανύπαντρες γυναίκες) είναι πια πλήρες και οι γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες τους μένουν σε μεγάλες σκηνές στην περιοχή άφιξης για δύο ή τρεις μήνες, πολύ απροστάτευτες».

Οι γυναίκες που ταξιδεύουν στην Ευρώπη διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο σωματικής, λεκτικής και σεξουαλικής παρενόχλησης από τους λαθρεμπόρους.

«Όταν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έκλεισαν τις πόρτες τους στους πρόσφυγες, εμείς οι γυναίκες ήμασταν πιο εκτεθειμένες στις κακοποιήσεις από τους λαθρέμπορους», όπως δήλωσε μία πρόσφυγας από τη Συρία στη Διεθνή Αμνηστία. «Δεν μπορείς να ζητήσεις βοήθεια από την αστυνομία ή από οποιονδήποτε άλλο επειδή είσαι “παράνομη” και οι λαθρέμποροι επωφελούνται από αυτό».

Ακόμη και όταν φτάνουν στις ευρωπαϊκές ακτές, η δοκιμασία τους δεν τελειώνει. Η πλειοψηφία των προσφύγων και των μεταναστών και μεταναστριών που φτάνουν στην Ελλάδα είναι πλέον γυναίκες και παιδιά, που αντιπροσωπεύουν ένα ποσοστό άνω του 60% των αφίξεων φέτος. Ωστόσο, λόγω της συμφωνίας μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016, όσοι και όσες φτάνουν στα ελληνικά νησιά βρίσκονται παγιδευμένοι σε τρομερές συνθήκες μέσα σε άθλιους καταυλισμούς που χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε.

*Τα ονόματα των γυναικών, έπειτα από αίτημα τους, είναι αλλαγμένα.

Διαβάστε εδώ ολόκληρη της έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας