Αόρατη μελάνη στον εκτυπωτή

Η αόρατη μελάνη των παλιών αστυνομικών μυθιστορημάτων και των μυστήριων κατασκοπείας εκσυγχρονίστηκε και επιστρέφει πιο αποτελεσματική και εύχρηστη από ποτέ. Ερευνητές από την Κίνα ανέπτυξαν μια μελάνη η οποία όχι μόνο παραμένει αόρατη ύστερα από πολλές «χρήσεις», αλλά επί πλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έναν απλό εκτυπωτή. Το επίτευγμα, το οποίο δεν είναι καθόλου απλό, αναμένεται να βρει εφαρμογές στην ασφάλεια και την κρυπτογράφηση εγγράφων.

Ο χυμός λεμονιού, με τον οποίο πολλοί έχουν ενδεχομένως παίξει στα παιδικά τους χρόνια, υπήρξε ίσως η πρώτη και απλούστερη μορφή αόρατης μελάνης: όταν κάποιος γράφει με αυτόν τα γράμματα είναι αόρατα, αλλά εμφανίζονται ως δια μαγείας μόλις το χαρτί ζεσταθεί κοντά σε μια λάμπα. Εκτοτε τα πράγματα έχουν εξελιχθεί και σήμερα η αόρατη μελάνη έχει υψηλότερες προδιαγραφές: εμφανίζεται όταν ο επίδοξος αναγνώστης το θελήσει και μετά «σβήνει» κατά παραγγελία και ξαναγίνεται αόρατη.

Παρ’ όλα αυτά κανένα από τα υλικά που έχουν αναπτυχθεί για αυτόν τον σκοπό δεν είναι παντελώς αόρατα, κυρίως όταν πρέπει να σβηστεί μετά την πρώτη ανάγνωση. Ο Λιάνγκ Λι και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο Τζιάο Τονγκ στη Σανγκάη ανέπτυξαν ένα παντελώς άχρωμο υλικό με βάση τον μόλυβδο το οποίο, όπως περιγράφουν στην επιθεώρηση «Nature Communications», μπορεί να γίνει φωσφορίζον με την πρόσθεση μιας απλής χημικής ουσίας.

Το υλικό μπορεί να εκτυπωθεί με έναν εκτυπωτή inkjet σε χαρτί ψησίματος και το κείμενο ή τα σχέδια που προκύπτουν παραμένουν αόρατα τόσο στο ορατό όσο και στο υπεριώδες φως. Με την πρόσθεση ενός άλατος η χημική σύνθεση του υλικού αλλάζει και φωσφορίζει κάτω από μια λάμπα υπεριώδους φωτός. Προσθέτοντας ξανά το ίδιο άλας μπορεί κάποιος να επαναφέρει το υλικό στην αρχική του κατάσταση, κάνοντάς το και πάλι παντελώς αόρατο. Η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί για πολλές κρυπτογραφήσεις.

Το μόνο… μελανό σημείο είναι ο μόλυβδος, ο οποίος είναι τοξικός. Οι ερευνητές πιστεύουν όμως ότι, από τη στιγμή που ανακάλυψαν τη βασική μέθοδο, θα μπορέσουν να αναπτύξουν ανάλογα λιγότερο τοξικά υλικά. Μια σημαντική εφαρμογή της αόρατης μελάνης είναι στην αποτροπή της παραχάραξης: οι Ηνωμένες Πολιτείες για παράδειγμα χρησιμοποιούν μια μορφή αόρατης μελάνης στα χαρτονομίσματά τους.

Λαλίνα Φαφούτη

in.gr