Σε πλήρη διχασμό εξαιτίας του προσφυγικού βαίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση

Σε πλήρη διχασμό εξαιτίας του προσφυγικού βαίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) προς τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η οποία πραγματοποιείται σήμερα  και αύριο Παρασκευή στις Βρυξέλλες. Πρόκειται για μία εξέλιξη που θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα ανησυχητική για την Ελλάδα, καθώς τόσο στο παρασκήνιο όσο και στο προσκήνιο συζητούνται ιδέες που κινούνται πολύ κοντά στις απόψεις του στρατοπέδου των «σκληρών» που φαίνεται να έχουν κερδίσει έδαφος σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Στην τελευταία άλλωστε έκδοση του Σχεδίου Συμπερασμάτων αλλά και στην επιστολή – πρόσκληση που έστειλε προς τους ηγέτες των «28» ο Ντόναλντ Τουσκ, η ιδέα για τη δημιουργία «περιφερειακών κέντρων αποβίβασης» (regional disembarkation centers) έχει πλέον μπει «για τα καλά» στη συζήτηση.

Η μορφή που θα πάρουν αυτά όμως, εφόσον οι ηγέτες της ΕΕ αποφασίσουν να προχωρήσουν, θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις για την Αθήνα, από τη στιγμή που η χώρα μας είναι κράτος πρώτης υποδοχής. Αυτό που ανομολόγητα συζητείται είναι είτε η δημιουργία τέτοιων πλατφορμών στην αφρικανική ενδοχώρα, ώστε να αποτρέπεται η έλευση μεταναστών στις ακτές, είτε η δημιουργία τέτοιων κέντρων σε ευρωπαϊκό έδαφος (με έμφαση φυσικά στα κράτη πρώτης υποδοχής) – με προφανείς επιπτώσεις στην ήδη επιβαρυμένη Ελλάδα.

 Μείζονος σημασίας

Υψηλόβαθμοι κοινοτικοί αξιωματούχοι χαρακτήριζαν ως μείζονος σημασίας για το μέλλον της ΕΕ τη Σύνοδο Κορυφής, αλλά το ερώτημα είναι κατά πόσο το προσφυγικό θα επιτρέψει να ληφθούν οι αποφάσεις που είναι αναγκαίες σε μία σειρά από άλλα μέτωπα.

Αυτά είναι βασικά τρία. Πρώτον, η μεταρρύθμιση της ΟΝΕ και της ευρωζώνης, όπου τα κρίσιμα θέματα είναι η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης (με έμφαση στον περιορισμό του κινδύνου ώστε να ανοίξει ο δρόμος για ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων) και ο μετασχηματισμός του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) ώστε όχι μόνο να έχει ρόλο στα επόμενα στάδια της τραπεζικής ένωσης αλλά και να μετατραπεί σε ένα είδος Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου.

Δεύτερο ζήτημα, που όμως δεν αναμένεται να κλείσει σύντομα, είναι η πορεία των συνομιλιών για τον επόμενο κοινοτικό προϋπολογισμό. Τέλος, θα πρέπει να υπάρξει επιτάχυνση των διαδικασιών για το Brexitώστε να μπορέσουν οι δύο πλευρές, ΕΕ και Βρετανία, να φθάσουν σε ένα συναινετικό διαζύγιο τον Μάρτιο του 2019 και όχι σε μία άτακτη έξοδο με απρόβλεπτες συνέπειες.

To προσφυγικό

Τα βλέμματα όλων όμως είναι στραμμένα στο προσφυγικό. Η εξίσωση γίνεται μόνο δυσκολότερη. Στη Γερμανία, οι βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές και ο προερχόμενος από αυτούς υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ δεν εμφανίζεται διατεθειμένος να χαλαρώσει την πίεση προς την Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο θέμα των επιστροφών προσφύγων. Η Αυστρία ετοιμάζεται για μία αμφιλεγόμενη προεδρία στο Συμβούλιο με σκληρές ιδέες στο προσφυγικό, κινούμενη στη γραμμή των «Τεσσάρων του Βίζεγκραντ» και στην ανάγκη πολύ αυστηρής προστασίας των εξωτερικών συνόρων.

Μεταρρυθμίσεις, όπως η αναθεώρηση του Συστήματος του Δουβλίνου, μοιάζουν προς το παρόν άπιαστο όνειρο. Η νέα ιταλική κυβέρνηση, υπό την σχεδόν απόλυτη επιρροή του ηγέτη της Λέγκας και υπουργού Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι, ζητεί είτε δικαιότερη κατανομή των βαρών είτε άρνηση εισόδου σε οποιονδήποτε, μετανάστη ή πρόσφυγα, πλησιάζει στις ακτές της. Η εξεύρεση λύσεων μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα μοιάζει σαν να αναζητεί κανείς «ψύλλους στα άχυρα» και κάθε πρόβλεψη θα έπρεπε να αποφεύγεται.