Οι Ουιγούροι ως νέο… τουριστικό αξιοθέατο της Κίνας

Σιντζιάνγκ σημαίνει στην κυριολεξία «νέο σύνορο». Όμως η ομώνυμη αυτόνομη περιοχή στα βορειοδυτικά της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας είναι στην πράξη συνυφασμένη με τους Ουιγούρους.

Στη μεγαλύτερη σε έκταση κινεζική επαρχία, η τουρκογενής εθνοτική μειονότητα αποτελεί το 45% του πληθυσμού. Επί του συνόλου δε των κατοίκων της, το 58% ασπάζεται το Ισλάμ.

Η περιοχή έχει κομβικό ρόλο στην κινεζική οικονομία, ως η μεγαλύτερη βαμβακοπαραγωγός της Κίνας.

Η Αυτόνομη Περιοχή των Ουιγούρων του Σιντζιάνγκ αποτελεί επίσης ένα από τα βασικά πεδία αντιπαράθεσης μεταξύ της Δύσης και του Πεκίνου.

Στο επίκεντρο εν προκειμένω είναι οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων της μουσουλμανικής μειονότητας στο δυτικό αυτό άκρο της αχανούς χώρας, για τις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις.

Υπάρχει πληθώρα καταγγελιών για θρησκευτικούς διωγμούς, πολιτική κατήχηση, στρατόπεδα-φυλακές, καταναγκαστική εργασία και δημογραφικούς ελέγχους.

Οι ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει την καταστολή «γενοκτονία».

Μόλις πέρυσι, εμπεριστατωμένη έκθεση του ο ΟΗΕ είχε περιγράψει τις ενέργειες των κινεζικών αρχών ως πιθανό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Το Πεκίνο παγίως το απορρίπτει. Κάνει λόγο για ανάσχεση αυτονομιστικών κινημάτων και καταπολέμηση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας στη Σιντζιάνγκ, στο φόντο χρόνιας αναταραχής.

Τώρα ωστόσο δείχνει να αλλάζει αφήγημα, «επενδύοντας» στο θάμπωμα ενός οικονομικού «θαύματος» και σε μια μεθοδευμένη συλλογική λήθη.

Το εγχείρημα σκιαγράφησε ο ίδιος ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, επισκεπτόμενος τη Σιντζιάνγκ στα τέλη Αυγούστου.

Επέμεινε στην «ανάγκη να συνδυαστεί η ενίσχυση της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και του αυτονομισμού με την εξομάλυνση της κοινωνικής σταθερότητας και του σεβασμού του νόμου».

Κάλεσε τους τοπικούς αξιωματούχους να «προωθήσουν περαιτέρω τη σινικοποίηση του Ισλάμ» και να «ενισχύσουν τη θετική δημοσιότητα».

Έθεσε ως προτεραιότητα την ανάπτυξη, σκιαγραφώντας την περιοχή ως πύλη του ανοίγματος της Κίνας προς τα δυτικά.

Έτσι, στο πλαίσιο μιας εκστρατείας φαινομενικής «ομαλοποίησης», το Πεκίνο προβάλλει την καταπιεσμένη δυτική επαρχία ως νέο τουριστικό hotspot.

Xinjiang Cuisine Tour#NihaoChina AmazingChina #BeautifulChina #TravelChina #ChinaTourism #Tourism #Food #Foodie #Xinjiang #China
Kashgar to Savor Unforgettable Night Market Delicacies | Xinjiang Cuisine
Credit @CCTV China Documentary pic.twitter.com/XjuXkuYuDc

— Zhang Heqing (@zhang_heqing) October 5, 2023

Καθολικό… rebranding

Σχετικά βίντεο έχουν κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς το Πεκίνο προσπαθεί να δείξει στον έξω κόσμο μια διαφορετική εικόνα της ζωής στη Σιντζιάνγκ.

Προς επίρρωση, προσκλήθηκαν πρόσφατα ξένα ΜΜΕ για επιτόπια ξενάγηση.

Διήρκεσε μια εβδομάδα και περιλάμβανε περίπου 20 δημοσιογράφους από όλο τον κόσμο.

Ήταν αυστηρά ελεγχόμενη, μεθοδικά «χορογραφημένη» και με βαρύ πρόγραμμα, που άφηνε ελάχιστο χρόνο για κουβέντα με τους ντόπιους, σχολιάζει ο απεσταλμένος του αυστραλιανού δικτύου ABC.

Στο επίκεντρο ήταν το Κασγκάρ.

Μια στρατηγικής σημασίας πόλη στον Δρόμο του Μεταξιού για πάνω από 2.000 χρόνια, που σήμερα αποτελεί κομβικό σταθμό στον οικονομικό διάδρομο μεταξύ Κίνας και Πακιστάν.

«Μια δεκαετία ανάπτυξης της Πρωτοβουλίας BRI μετατρέπει τη Σιντζιάνγκ σε βασική περιοχή της Οικονομικής Ζώνης του Δρόμου του Μεταξιού», πανηγυρίζουν τώρα οι Global Times, ταμπλόιντ που ανήκει στη Λαϊκή Ημερησία, την επίσημη εφημερίδα του ΚΚΚ.

Αυτό που οι ξένοι δημοσιογράφοι κατέγραψαν ήταν μια πλήρης αλλαγή του τοπίου.

Μεγάλο μέρος της παλιάς πόλης έχει κατεδαφιστεί και ξαναχτιστεί στο όνομα της ανάπτυξης, που Ουιγούροι ακτιβιστές χαρακτηρίζουν «πολιτιστική γενοκτονία».

Τα παλιά πλινθόκτιστα σπίτια «ξηλώθηκαν» -λόγω ανησυχιών για τον κίνδυνο σεισμών και την έλλειψη υγιεινής, σύμφωνα με το Πεκίνο.

Το ιστορικό τζαμί Ιντ Καχ, σχεδόν 600 ετών και χωρητικότητας 5.000 ατόμων, χρησιμοποιείται πλέον κυρίως ως τουριστικό αξιοθέατο, με επισκέπτες να φωτογραφίζονται στην είσοδο.

Ορισμένοι φορούν κατά προτίμηση -και με το αζημίωτο- παραδοσιακές φορεσιές των Ουιγούρων.

Στο ιστορικό κέντρο, οι τουρίστες συνωστίζονται στα υπαίθρια παζάρια ψωνίζοντας σουβενίρ: από μαγνητάκια ψυγείου και παραδοσιακά όργανα, μέχρι φθηνά κοσμήματα και μεταξωτά μαντήλια.

Κάνουν βόλτες με ηλεκτρικά αμαξίδια και τσιμπολογούν κεμπάπ από πρόβειο κρέας καθώς εξερευνούν την πόλη.

«Μετά από χρόνια επίθεσης στις παραδόσεις και τον τρόπο ζωής τους», επισημαίνει στο σχετικό ρεπορτάζ του το πρακτορείο AFP, «η κινεζική κυβέρνηση διοχετεύει μετρητά σε μια κρατικά εγκεκριμένη εκδοχή του πολιτισμού των Ουιγούρων για να προσελκύσει εγχώριους και ξένους ταξιδιώτες».

The ancient city of Kashgar in northwest China’s Xinjiang Uygur Autonomous Region has welcomed a boost to its local economy thanks to tourists flowing in from across China during an eight-day combined holiday. https://t.co/Iu0o4T9bdI pic.twitter.com/DivV9OpbCV

— CCTV+ (@CCTV_Plus) October 1, 2023

«Δύο όψεις του νομίσματος»

Περισσότεροι από 180 εκατομμύρια Κινέζοι υπολογίζεται ότι έχουν ταξιδέψει μόνο φέτος στη Σιντζιάνγκ, με δέλεαρ κρατικά χρηματοδοτούμενα κουπόνια για εκπτωτικά ταξίδια.

Σε όλη την περιοχή προωθούνται σχέδια για πολυτελή ξενοδοχεία, κάμπινγκ, πάρκα αναψυχής, σιδηροδρομικές και αεροπορικές συνδέσεις.

Στον προγραμματισμό των κινεζικών αρχών για το 2023 ήταν επενδύσεις άνω των 700 εκατομμυρίων γιουάν. Περισσότερα από 89 εκατομμύρια ευρώ τουτέστιν.

Σύμφωνα με τη Λαϊκή Ημερησία, υπάρχουν συμφωνίες μέχρι και με δυτικούς κολοσσούς του ξενοδοχειακού κλάδου, συνολικού ύψους 12,6 δισεκατομμυρίων γιουάν.

«Οι αλλαγές στη Σιντζιάνγκ είναι μεγάλες», τόνισε ένας τοπικός αξιωματούχος στον απεσταλμένο του ABC, Ντέιβιντ Λίπσον.

Έκανε λόγο για βελτιώσεις στις μεταφορές, τις υποδομές, την καθημερινή ζωή, την απασχόληση.

«Μπορούμε να δούμε τα χαμόγελα χαράς στα πρόσωπα των ανθρώπων», είπε.

Όταν όμως κατά τη διάρκεια της ξενάγησης ξένοι δημοσιογράφοι προσέγγισαν -εκτός προγράμματος- έναν πωλητή σουβενίρ, «ένας άνδρας που δεν είχαμε ξαναδεί εμφανίστηκε με μια κάμερα, στάθηκε δίπλα μας και βιντεοσκοπούσε κάθε απάντησή του», παρατηρεί ο Αυστραλός δημοσιογράφος.

Ο πωλητής δήλωσε ότι πέρασε στο παρελθόν επτά μήνες σε στρατόπεδο συγκέντρωσης για «ριζοσπαστικές θρησκευτικές απόψεις».

Ανέφερε ότι έκτοτε τις έχει εγκαταλείψει.

Αρνήθηκε οποιαδήποτε κακομεταχείριση κατά τον εγκλεισμό του. Είπε ότι έτρωγε καλά, έπαιζε σκάκι, διάβαζε βιβλία και πήγαινε τα Σαββατοκύριακα στο σπίτι.

Στο πλαίσιο της ξενάγησης, εν τω μεταξύ, οι δημοσιογράφοι επισκέφθηκαν -μεταξύ άλλων- ένα νηπιαγωγείο, όπου οι Ουιγούροι μαθητές απήγγειλαν στίχους στα μανδαρινικά και χόρευαν παραδοσιακά τραγούδια.

Πήγαν επίσης σε ένα εργοστάσιο τοπικής επιχείρησης, όπου τους διαβεβαίωσαν ότι ένας στους πέντε εργαζόμενους ανήκε στη μουσουλμανική μειονότητα.

Στις αγροτικές περιοχές είδαν πολλές πολύχρωμες τοιχογραφίες, αλλά λίγους χωρικούς.

«Τα περίχωρα του Κασγκάρ», γράφει το AFP, «εξακολουθούν να είναι γεμάτα με εγκαταστάσεις που το κυβερνών ΚΚΚ κάποτε ονόμαζε επαγγελματικές σχολές, αλλά δυτικοί ερευνητές περιγράφουν ως στρατόπεδα παράνομης κράτησης μουσουλμάνων».

Παντού εν τω μεταξύ είναι ορατές κάμερες παρακολούθησης με αναγνώριση προσώπου.

Kashgar, Xinjiang | Beautiful China🇨🇳 pic.twitter.com/bSOUF8VT8l

— Elly Zhang (@Ellyzhang666) October 1, 2023

«Αφήγημα φόβου»

Υπάρχει «φόβος» και «διαρκής απειλή τιμωρίας», υποστηρίζει ο Πίτερ Έργουιν, αναπληρωτής διευθυντής του τμήματος ερευνών της οργάνωσης UHRP.

Έχει έδρα την Ουάσιγκτον και αποστολή την προάσπιση των δικαιωμάτων των Ουιγούρων.

«Οι άνθρωποι φοβούνται θανάσιμα να πουν το λάθος πράγμα, να συναντήσουν το λάθος άτομο», λέει στο ABC.

Η UHRP έχει καταγράψει την καταστροφή χιλιάδων τζαμιών και περισσότερες από 1.500 περιπτώσεις ιμάμηδων Ουιγούρων και άλλων θρησκευτικών ηγετών που φυλακίστηκαν ή εξαφανίστηκαν στη Σιντζιάνγκ.

Σύμφωνα με τον Έργουιν, οι εναπομείναντες ιμάμηδες συμμορφώνονται με τις κατευθυντήριες γραμμές του Πεκίνου.

«Δεν υπάρχει θρησκευτική ελευθερία», υποστηρίζει.

«Έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από αυτόν τον τουριστικό καταναλωτισμό».

«Στο Κασγκάρ δεν εθεάθησαν περισσότεροι από δύο δωδεκάδες -κυρίως ηλικιωμένοι- Ουιγούροι να μπαίνουν στο τζαμί Ιντ Καχ για την απογευματινή προσευχή της Παρασκευής, σε αντίθεση με τους πολλούς τουρίστες», γράφουν οι απεσταλμένοι του AFP.

Έξω από την τουριστική ζώνη, σε μια πόλη με κατεξοχήν Ουιγούρους κατοίκους, είδαν σε ένα νεκροταφείο μια πινακίδα όπου αναγράφεται ότι απαγορεύονται οι ισλαμικές «θρησκευτικές δραστηριότητες».

«Περίπου δώδεκα τζαμιά σε άλλες πόλεις και χωριά γύρω από το Κασγκάρ ήταν κλειδωμένα και ερειπωμένα», αναφέρουν.

Σε ορισμένα φαίνεται ότι είχαν αφαιρεθεί μιναρέδες και άλλα ισλαμικά σύμβολα, ανέφεραν.

Στη θέση τους ήταν το κυβερνητικό σλόγκαν: «Αγαπήστε τη χώρα, αγαπήστε το κόμμα».