Ηνωμένο Βασίλειο: Σε δύσκολη θέση φέρνει η γυναίκα του τον πρωθυπουργό Σουνάκ ενόψει της G20

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρισί Σουνάκ αναμένεται να συζητήσει μεγαλόπνοες εμπορικές συμφωνίες της χώρας του με την Ινδία, σε ξεχωριστή διμερή συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι. Ήδη η υπουργός Εμπορίου Κέμι Μπάντενοχ επέστρεψε από την Ινδία το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, μετά από εντατικές συνομιλίες για μια πιθανή εμπορική συμφωνία.

Το Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκει μειώσεις στους υψηλούς δασμούς στις εξαγωγές αγαθών προς την Ινδία, συμπεριλαμβανομένων του σκωτσέζικου ουίσκι και των αυτοκινήτων.

Από την πλευρά της Ινδίας, βασικό αίτημα είναι η χορήγηση περισσότερων θεωρήσεων για τους εργαζόμενους της σε τομείς όπως η πληροφορική και η τεχνητή νοημοσύνη.

Η ινδική βιομηχανία πληροφορικής, εξάλλου, διψάει για γρήγορες, βραχυπρόθεσμες εταιρικές βίζες για τους ειδικευμένους επαγγελματίες που χρειάζεται για να εργαστούν σε έργα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου υπάρχει έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων.

Όχι και τόσο ξεκάθαρος ο πρωθυπουργός

Εδώ ξεκινάνε όμως και τα προβλήματα.

Ο Σουνάκ έρχεται αντιμετώπος με περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων, λόγω ισχυρισμών ότι η οικογένειά του θα μπορούσε να επωφεληθεί οικονομικά από μια εμπορική συμφωνία μετά το Brexit που διαπραγματεύεται με την Ινδία. Πέτρα του σκανδάλου είναι ο πολυεθνικός κολοσσός στη πληροφορική Infosys, με έδρα τη Μπανγκαλούρου, στην οποία συμμετέχει η σύζυγος του πρωθυπουργού Akshata Murty με μερίδιο αξίας σκεδόν 500 εκατ. λιρών.

Η Infosys, που έχει συνάψει συμβάσεις με τη βρετανική κυβέρνηση καθώς και με πολλές βρετανικές εταιρείες, είναι γνωστό ότι θέλει να βελτιώσει τη πρόσβαση στη γηραιά Αλβιόνα λόγω των πολλών χιλιάδων συμβασιούχων εργαζόμενών της, μέσω αλλαγών στο καθεστώς βίζας για το Ηνωμένο Βασίλειο.

Σύμφωνα, λοιπόν, με Βρετανούς βουλευτές και εμπειρογνώμονες του εμπορίου -που επικαλείται η Guardian σε αποκλειστικό ρεπορτάζ- υπάρχουν ανησυχίες στα ανώτατα κυβερνητικά επίπεδα για πιθανά ζητήματα «διαφάνειας» που σχετίζονται με τη συμμετοχή της συζύγου του στην εταιρεία. Εξάλλου, η συντριπτική πλειοψηφία του τεράστιου πλούτου του πρωθυπουργικού ζεύγους προέρχεται από την Infosys, η αξία της οποίας ήταν περίπου 63 δισ. δολ. τον Μάιο!

Το Εργατικό Κόμμα και ο Ντάρεν Τζόουνς πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου -που αποτελείται από όλα τα κόμματα της Βουλής των Κοινοτήτων-, ζήτησαν από τον Σουνάκ, το βράδυ του Σαββάτου 26 Αυγούστου,  να είναι επιδείξει διαφάνεια σχετικά με τα οικονομικά συμφέροντα της συζύγου του, δεδομένου ότι η Infosys θα μπορούσε να είναι βασικός δικαιούχος οποιασδήποτε συμφωνίας.

Κόντρα Κοινοβουλίου με υπουργείο Εξωτερικών

Οι διαπραγματεύσεις με την Ινδία είναι τόσο ευαίσθητες, όπως αναφέρει ο Guardian, όσον αφορά την ανάμειξη του Σουνάκ, που το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών προειδοποίησε με τον πιο έντονο τρόπο την επιτροπή του Τζόουνς να μην πραγματοποιήσει ταξίδι στην Ινδία αυτό το φθινόπωρο για να εξετάσει ζητήματα σχετικά με μια πιθανή συμφωνία.

«Η επιτροπή ενημερώθηκε από τη κυβέρνηση ότι θα ήταν καλύτερο να επισκεφθεί την Ινδία το επόμενο έτος αντί κατά τη διάρκεια ευαίσθητων εμπορικών διαπραγματεύσεων», είπε ο Ντάρεν Τζόουνς. Το υπουργείο Εξωτερικών, μάλιστα, επεσήμανε στην επιτροπή ότι δεν θα μπορεί να βοηθήσει στη διοργάνωση συναντήσεων για τους βουλευτές με Ινδούς αξιωματούχους και επιχειρηματίες.

Εν μέσω ενδείξεων έντασης μεταξύ των βουλευτών και του υπουργείου Εξωτερικών, η επιτροπή θα συνεδριάσει σύντομα μετά την επιστροφή του κοινοβουλίου την επόμενη εβδομάδα για να συζητήσει εάν θα προχωρήσει ούτως ή άλλως.

Η «παράλειψη» του πρωθυπουργού

Αυτές οι εξελίξεις εις βάρος του πρωθυπουργού, έρχονται σε μια στιγμή που ο ίδιος δεν έχει δώσει και τόσο καλά δείγματα γραφής στη διαφάνεια.

Είχε προηγηθεί τη προηγούμενη εβδομάδα, το ράπισμα του Σουνάκ από την επιτροπή δεοντολογίας του βρετανικού κοινοβουλίου επειδή δεν δήλωσε σωστά τη χωριστή συμμετοχή της συζύγου του σε μια εταιρεία παιδικής μέριμνας που επρόκειτο να επωφεληθεί από τη νέα κυβερνητική πολιτική. Ο επικεφαλής της Επιτροπής δήλωσε ότι ο Σουνάκ, ναι μεν παραβίασε τον κώδικα δεοντολογίας του κοινοβουλίου, αλλά το έκανε… κατά λάθος. Έτσι, στις δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων των υπουργών περιλαμβάνεται πλέον αναφορά της εταιρείας φύλαξης παιδιών.

Ωστόσο, και πάλι ο Σουνάκ δεν δημοσιοποίησε το ποσοστό συμμετοχής της συζύγου του στην Infosys, αν και η Ντάουνινγκ Στριτ επέμεινε το βράδυ του Σαββάτου 26 Αυγούστου να το δηλώσει με τον κατάλληλο τρόπο στις αρμόδιες αρχές, οι οποίες δεν το απαιτούν.

Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι, μετά από μια κόντρα σχετικά με το φορολογικό της καθεστώς, η σύζυγος του πρωθυπουργού συμφώνησε να πληρώσει φόρο στο Ην. Βασίλειο για όλα τα εισοδήματά της στο εξωτερικό, αλλά όχι για το αναδρομικό εισόδημά της. Ως μη κάτοικος Ην. Βασιλείου, δεν απαιτείται από το νόμο να πληρώσει φόρους στο Ηνωμένο Βασίλειο για το εισόδημά της στο εξωτερικό.

«Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εμπορίου επιδιώκουν μια εμπορική συμφωνία με την Ινδία προς το καλύτερο συμφέρον του Ηνωμένου Βασιλείου – για να τονώσουν την οικονομία του Ην. Βασιλείου, να φέρουν επενδύσεις στο Ην. Βασίλειο και να δημιουργήσουν ευκαιρίες για τους Βρετανούς» είπε εκπρόσωπος της κυβέρνησης.

«Τα συμφέροντα του πρωθυπουργού έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τις κανονικές διαδικασίες».

Ωστόσο, ο πρόεδρος των Εργατικών της επιτροπής Ντάρεν Τζόουνς, θυμίζοντας στον Σουνάκ το ατόπημά του με την ελλειπή δήλωση σχετικά της γυναίκας του, δήλωσε: «Όπως έμαθε πρόσφατα ο πρωθυπουργός, είναι σημαντικό να δηλώνει σωστά τυχόν συμφέροντα. Περιμένω να το κάνει και σε σχέση με την εμπορική συμφωνία της Ινδίας».

Στην γραμμή Τζόουνς είναι και ο σκιώδης υπουργός εμπορίου Νικ Τόμας-Σίμοντς λέγοντας πως το κόμμα του υποστήριξε μια εμπορική συμφωνία με την Ινδία «άρα είναι σημαντικό [ο πρωθυπουργός] να είναι διαφανής σχετικά με τυχόν σχετικούς επιχειρηματικούς δεσμούς και τον προσωπικό του ρόλο στις διαπραγματεύσεις».

«Να αποσυρθεί άμεσα»

Εμπειρογνώμονες, μάλιστα, λένε ξεκάθαρα ότι πρέπει να αποσυρθεί εντελώς ο Βρετανός πρωθυπουργός από τις εμπορικές διαπραγματεύσεις, υπό το βάρος των εξελίξεων.

Μιλώντας, στη Guardian ο καθηγητής οικονομικών στο London School of Economics Άλαν Μάνινγκ, είπε: «Οι υπηρεσίες λογισμικού είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγικούς τομείς της Ινδίας και η Ινδία θα αναζητήσει ευκαιρίες να τους αναπτύξουν στις εμπορικές τους συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένου του Ην. Βασιλείου».

«Συχνά αυτό σημαίνει αναζήτηση πιο φιλελεύθερων νόμων για τη μετανάστευση, καθώς αυτές οι επιχειρήσεις έχουν να κάνουν με τη μετακίνηση ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Οι ινδικές εταιρείες πληροφορικής, συμπεριλαμβανομένης της Infosys, είναι ήδη από τους μεγαλύτερους χρήστες του συστήματος θεωρήσεων εργασίας του Ην. Βασιλείου και θα θέλουν να επεκταθούν περαιτέρω».

Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον καθηγητή, καθώς η οικογένεια του πρωθυπουργού μπορεί να έχει άμεσο οικονομικό συμφέρον σε οποιαδήποτε συμφωνία για τη μετανάστευση, «θα πρέπει να αποσυρθεί από αυτό το μέρος των διαπραγματεύσεων για να αποφύγει οποιαδήποτε αντίληψη περί σύγκρουσης συμφερόντων».

Ο δε καθηγητής οικονομικών και δημόσιας πολιτικής στο King’s College Τζόναθαν Πόρτες, δήλωσε ότι η Infosys, μαζί με άλλες μεγάλες ινδικές εταιρείες συμβούλων πληροφορικής όπως η Tata, ήταν μακράν οι μεγαλύτεροι χρήστες ιδιωτικού τομέα του συστήματος βίζας εργασίας στο Ην. Βασίλειο.

«Η Infosys υπέβαλε αίτηση για 2.500 βίζες μόνο το 2019, κυρίως για να μπορέσει να φέρει το προσωπικό της να εργαστεί σε μεγάλα συμβόλαια πληροφορικής που ανατίθενται σε εξωτερικούς συνεργάτες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό είναι αρκετά διαφορετικό από άλλους τύπους μετανάστευσης ειδικευμένων, όπου ένας εργοδότης με έδρα το Ην. Βασίλειο προσλαμβάνει κάποιον από το εξωτερικό για να μετακομίσει εδώ για να καλύψει μια κενή θέση. Αυτό είναι ένα θεμελιώδες μέρος του επιχειρηματικού τους μοντέλου και η απελευθέρωση των κανόνων βίζα αποτελεί εδώ και καιρό προτεραιότητα για την Infosys και παρόμοιες εταιρείες, οι οποίες φυσικά έχουν τη προσοχή της κυβέρνησης όταν πρόκειται για εμπορικές συμφωνίες».