Εξουσία

Προχθές στη Λάρισα, ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε μια παράξενη αντίληψη της δημοκρατίας. Είπε συγκεκριμένα ότι «οι πολλοί θα διοικούν και οι λίγοι θα υπακούουν».

Ακόμη κι αν αφαιρέσω τον προεκλογικό εκνευρισμό ενός ανθρώπου που δείχνει να έχει χάσει την ψυχραιμία του, η διατύπωση είναι ανατριχιαστική.

Για τρεις λόγους.

Πρώτον, επειδή στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία ποτέ δεν κυβερνούν οι πολλοί. Κυβερνούν απλώς οι εκπρόσωποι της πλειοψηφίας εφόσον έχουν εκλεγεί δημοκρατικά.

Δεύτερον, επειδή στη δημοκρατία κανείς (όσο λίγος κι αν είναι…) δεν υπακούει σε κανέναν (όσο πολλοί κι αν είναι…). Στη δημοκρατία και οι πολλοί και οι λίγοι υπακούουν στο Σύνταγμα και τους νόμους.

Τρίτον, επειδή όλα τα ολοκληρωτικά καθεστώτα της ανθρώπινης Ιστορίας βασίστηκαν στο ιδεολόγημα ότι κάποιοι εκπροσωπούν (θεωρητικά) την πλειοψηφία, στο όνομα της οποίας (πρακτικά) δικαιούνται να εξουσιάζουν την μειοψηφία.

Στην πραγματικότητα βεβαίως δεν εκπροσωπούν τους πολλούς. Εκπροσωπούν απλώς την πάρτη τους.

Δεν ξέρω από πού, ούτε από ποιόν δανείστηκε την έκφραση ο Πρωθυπουργός. Θέλω να ελπίζω πως δεν ξέρει πού τη βρήκε, ούτε κατάλαβε τι εκστόμισε.

Διαφορετικά θα ήταν ανησυχητικό να θεωρήσουμε ότι ο Πρωθυπουργός μιας δημοκρατίας οδεύει στην κάλπη αναπαράγοντας τα καλύτερα αξιώματα του ολοκληρωτισμού.

Ανησυχητικό, αλλά όχι απίθανο.

Ο Πρωθυπουργός, ο ΣΥΡΙΖΑ κι η κυβέρνησή τους έχουν επανειλημμένα δείξει δημοκρατική ολιγομάθεια και εξουσιαστική δυσανεξία. Ή, αν προτιμάτε, έλλειψη αφομοίωσης των βασικών συστατικών στοιχείων μιας δημοκρατίας.

Αλλωστε η πολυσυζητημένη διάκριση μεταξύ κυβέρνησης και εξουσίας είναι από μόνη της η πιο ολοκληρωτική αντίληψη που θα μπορούσε να διατυπώσει κανείς.

Διότι στη δημοκρατία κανείς δεν έχει την εξουσία για να την πάρει ο Τσίπρας, η σύζυγός του ή ο ΣΥΡΙΖΑ. Την έχουμε όλοι κι από κοινού. Και οι πολλοί και οι λίγοι και οι αριστεροί και οι δεξιοί και οι φτωχοί και οι πλούσιοι.

Για να το πω απλά, την εξουσία την ασκούν και ο Τσίπρας και οι αντίπαλοι του Τσίπρα κατά τον ρόλο και τις αρμοδιότητες του καθενός.

Το ζητούμενο λοιπόν σε μια σύγχρονη δημοκρατία δεν είναι «να υπακούουν οι λίγοι». Είναι να διασφαλίζεται η ελευθερία όχι μόνο των λίγων, αλλά και του τελευταίου πολίτη.

Με μοναδικό όριο την εφαρμογή του Συντάγματος και των νόμων, αλλά σε καμία περίπτωση την εκάστοτε πλειοψηφία του κάθε Πρωθυπουργού.

Από την άλλη πλευρά, αν θέλει σώνει και καλά να τα βάλει με «τους λίγους» ο Πρωθυπουργός, γιατί δεν ξεκινάει με τον Ρουβίκωνα, τους αντιεξουσιαστές και τους φίλους του Κουφοντίνα;

Αυτοί κι αν είναι λίγοι!