Σε επανέκδοση «Η Σειρήνα του Μισισιπή» του Φρανσουά Τριφό

Η ΑΜΑ FILMS παρουσιάζει από τις 17 Σεπτεμβρίου 2015 στους κινηματογράφους Άστυ και Πτι Παλαί, το κλασικό αριστούργημα του Φρανσουά Τριφό «H Σειρήνα του Μισισιπή», σε επανέκδοση με νέες ψηφιακές κοπιές. Μια «χιτσκοκική» ταινία με τους Ζαν-Πολ Μπελμοντό και Κατρίν Ντενέβ που κέρδισε κοινό και κριτικούς το 1969.

Ο Λουί είναι ένας πλούσιος ιδιοκτήτης καπνοφυτειών στο τροπικό νησί Reunion που αποφασίζει να παντρευτεί δι’ αλληλογραφίας τη Ζουλί. Η γυναίκα όμως που εμφανίζεται είναι διαφορετική από εκείνη της φωτογραφίας. Ο Λουί δεν πτοείται και τελικά την παντρεύεται, σύντομα όμως, η γυναίκα θα εξαφανιστεί παίρνοντας μαζί της και τα χρήματα του Λουί. Οι έρευνες των ιδιωτικών ντετέκτιβ δεν έχουν αποτέλεσμα κι έτσι ο Λουί αποφασίζει να την αναζητήσει ο ίδιος. Τότε, θα κλιμακωθούν οι εξελίξεις, τα αστυνομικά μυστήρια και η λύση θα δοθεί με το ταξίδι του στην Ευρώπη.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Φρανσουά Τριφό / Σενάριο: Φρανσουά Τριφό (βασισμένο στο μυθιστόρημα «Βαλς στα σκοτάδια» του Κόρνελ Γούλριτς [Γουίλιαμ Άιρις]) / Φωτογραφία: Ντενί Κλερβάλ / Μουσική: Αντουάν Ντιμέλ / Παραγωγός: Μαρσέλ Μπερμπέρ / Πρωταγωνιστούν: Ζαν-Πολ Μπελμοντό, Κατρίν Ντενέβ, Μισέλ Μπουκέ κ.ά. / Χώρες Παραγωγής: Γαλλία, Ιταλία / Έτος Παραγωγής: 1969 / Διάρκεια: 123΄

10 λόγοι για να μη χάσετε την «Σειρήνα του Μισισιπή»

1. Για το πανέξυπνο παραφιλολογικό μυθιστόρημα από το οποίο προέρχεται το σενάριο.
2. Για τη δεξιοτεχνική σκηνοθεσία του Τριφό.
3. Για την ιδιόρρυθμη «χημεία» των αντιθέτων που παράγεται από τη σχέση Μπελμοντό- Ντενέβ.
4. Για την απόδειξη πως ο Τριφό υπήρξε και ένας πολύ καλός κριτικός κινηματογράφου (Cahiers du Cinema), κάτι που φαίνεται εξαιρετικά και στην ταινία.
5. Για τον έξοχο κοινωνιολογικό σχολιασμό για το γάμο ως οικονομική δέσμευση και επιδίωξη.
6. Για την υπέροχη αξιοποίηση των κανόνων του νουάρ και την ανατρεπτική και διαφορετική
ενσωμάτωσή τους στο νέο-νουάρ.
7. Για τη σταδιακή κλιμάκωση της ίντριγκας.
8. Για την αφήγηση που εξελίσσεται με μεγάλα πλάνα-σεκάνς και έμφαση στο λόγο.
9. Για τον πανέξυπνο σχολιασμό του χιτσκοκικού Δεσμώτη του ιλίγγου.
10. Για την αποδεικτική διαδικασία πως, όταν η οικονομική ανισότητα διορθωθεί, τότε και ο έρωτας μπορεί να αναβλύσει.

Κριτικές αναλύσεις των:

Αλέξη Ν.Δερμεντζόγλου

Ο γνωστός μετρ της παραφιλολογίας Άιρις (Κόρνελ Γούλριτς), που το σινεμά τον αγάπησε πολύ, εδώ ελκύει τον Τριφό σ’ ένα ρομαντικό, σχολιαστικό μετά-νέο-νουάρ. Το αμερικανικό ριμέικ του με την Αντζελίνα Τζολί υπήρξε επιεικώς άθλιο.

Εδώ έχουμε μια εντονότατη κριτική του θεσμού του γάμου: Οι όροι του, οι οικονομικές συνθήκες και η θεσμοθέτησή του. Στο τέλος η πολιτική και κοινωνική ματιά ωριμάζει και η ταινία θυμίζει τον Γκοντάρ.

Το χρήμα, λοιπόν, είναι ένας κατ’ εξοχή αλλοτριωτικός παράγοντας, που καταστρέφει τις σχέσεις σε όλα τα επίπεδα. Η κατάργησή του όχι μόνο καταργεί την ταξικότητα αλλά και την εχθρότητα. Ίσως τότε μπορεί να φθάσει η πραγματική αγάπη. Έτσι, λοιπόν, η γαλλική αποικιοκρατία ηττάται από το λούμπεν στοιχείο (Ντενέβ), που δρα άθελα επαναστατικά.

Αργοί ρυθμοί, μεγάλες, ράθυμες σεκάνς, σημασία στα βλέμματα και στις λεπτομέρειες, στις γωνίες λήψης. Εξαιρετική φωτογραφία, διακριτική μουσική, ο Μπελμοντό ως ο τιμώμενος ηθοποιός της ταινίας είναι γεμάτος ειρωνεία, πικρία και βαθμιαία γνώση. Η Ντενέβ αποδίδει το απροσδιόριστο του ρόλου της τέλεια. Είναι το απόλυτο αιθέριο και πέραν της ηθικής πλάσμα.

Παράλληλα, ο Τριφό, που ήταν και καλός κριτικός, σχολιάζει το είδος του νουάρ, το επεκτείνει, το υπονομεύει διακριτικά και πανέξυπνα. Και φυσικά με μια ματιά θα διαπιστωθούν οι ομοιότητες, οι αναφορές, οι παραλληλισμοί και οι ανατροπές πάνω στον Δεσμώτη του ιλίγγου του Χίτσκοκ, μια και ο Φρανσουά ήταν φανατικός θαυμαστής αλλά και μελετητής του.

Αχιλλέα Ψαλτόπουλου

Και φυσικά από τον τίτλο ακόμα αρχίζει η παραπλάνηση. Όλοι φανταζόμαστε πως σειρήνα είναι η πανέμορφη, τότε, Κατρίν Ντενέβ. Όμως αυτή δεν έρχεται από τις Η.Π.Α., αλλά από τη Γαλλία. Ο τίτλος είναι το όνομα του πλοίου που θα την φέρει από κει στο Reunion Island, για να παντρευτεί τον πάμπλουτο ιδιοκτήτη φυτείας καπνού Λουΐ (Ζαν-Πολ Μπελμοντό) που ζητάει νύφη δι’ αλληλογραφίας.

Το Reunion Island, στον Ινδικό Ωκεανό, ανατολικά της Μαδαγασκάρης, πέρασε στα χέρια των Γάλλων από τους Πορτογάλους, επίσημα το 1642, αν και η αποίκησή του άρχισε το 1665. Σήμερα ανήκει στην Γαλλία και συνεπώς θεωρείται το νοτιότερο άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να αυξηθεί ο πληθυσμός αυτών των πρώτων 20 αντρών αποίκων, η Γαλλία του τότε έστειλε σαν νύφες αντίστοιχες πόρνες, που επισήμως αναφέρονται σαν θεοσεβούμενες κόρες από μοναστήρια. Αποικιοκρατία, εκμετάλλευση, ένοχος πλουτισμός (η δουλεία καταργήθηκε μόλις το1848) και Ιστορική παραχάραξη (απάτη).

Ο Τρυφό μεταφέροντας κινηματογραφικά, σε δικό του σενάριο, το μυθιστόρημα του Γουίλλιαμ Άιρις «Βαλς στα Σκοτάδια», παίζει με την έννοια της απάτης και του εγκλήματος, καταγγέλλοντας δευτερογενώς τη «βρώμικη» Ιστορία της γαλλικής αποικιοκρατίας. Έτσι η «άμεμπτη» κόρη θα αποδειχτεί σχεδόν πόρνη, ο ευκατάστατος αποικιοκράτης θα πρέπει να πληρώσει για τον άνομο πλουτισμό των προγόνων του χάνοντας όλη του την περιουσία. Βουτώντας και ο ίδιος στο έγκλημα πρέπει να τσαλακώσει τον «υπεράνω» καθωσπρεπισμό του.

Λουί και Μαριόν (Ζουλί) θα πρέπει να φτάσουν στο σημείο μηδέν (είδος εξιλέωσης), για να μπορέσουν έτσι εξαγνισμένοι (λευκό χιόνι), χωρίς πια ίχνος αποσκευών (του παρελθόντος) και ίσοις όροις να βιώσουν τον πραγματικό έρωτά τους. Ίσως η πιο ύπουλα πολιτική ταινία του Τρυφό, ντυμένη με το προσωπείο της αστυνομικής ιστορίας και του εμμονοληπτικού πάθους.

Λουϊ: Δεν είμαι ευτυχισμένος μαζί της, αλλά δεν μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτήν. Μαριόν: Τώρα έχω αρχίσει να νοιώθω τι είναι η αγάπη, και είναι πολύ οδυνηρή. Ο πολύχρωμος, τροπικός «παράδεισος» της αρχής θα αντικατασταθεί από το μονόχρωμο, παγωμένο τοπίο του τέλους. Ένας άντρας και μια γυναίκα, στηρίζοντας πραγματικά ο ένας τον άλλο, θα πορευτούν στη ζωή και ίσως μπορέσουν ν’ ανακαλύψουν ξανά το χρώμα. Κι αυτήν την φορά θα είναι αληθινό.

Βιογραφικό σημείωμα του Φρανσουά Τριφό

François Roland Truffaut, 6 Φεβρουαρίου 1932 – 21 Οκτωβρίου 1984) Γάλλος κριτικός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός του κινηματογράφου, από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γαλλικού νέου κύματος.

Με τη βοήθεια του θεωρητικού του κινηματογράφου Αντρέ Μπαζέν, άρχισε να γράφει κριτικές στο περιοδικό Cahiers du cinema, με το οποίο, μαζί άλλους συναδέλφους του, άνοιξαν τον δρόμο για το νέο κύμα και το μη εμπορικό κινηματογράφο.

Με τη μικρού μήκους ταινία του Les Mistons (1958), και θέμα την σεξουαλική αφύπνιση μιας ομάδας νεαρών, έθεσε στην πράξη τις θεωρίες του, τις οποίες συνέχισε

στην ημιαυτοβιογραφική, μεγάλου μήκους ταινία του, Τα 400 χτυπήματα (Les Quatres Cents Coups, 1959), μία γεμάτη ειλικρίνεια αλλά και ποίηση ταινία, που κέρδισε το Bραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών, κάτι που τον καθιέρωσε ως τον κατ’ εξοχήν ηγέτη του πρωτοεμφανιζόμενου νέου κύματος (nouvelle vague).

Ακολούθησαν οι ταινίες Πυροβολείτε τον Πιανίστα (Tirez sur le pianiste, 1960), αναφορά αλλά και ανατροπή των γκανγκστερικών ταινιών, Ζυλ και Τζιμ (Jules et Jim, 1961) γύρω από τις ιδιόμορφες σχέσεις ενός ερωτικού τριγώνου, Φαρενάιτ 451 (Fahrenheit 451, 1966), εξαιρετική μεταφορά στην οθόνη του βιβλίου επιστημονικής φαντασίας του Ρέι Μπράντμπερι, που ο Τρυφώ γύρισε στην Αγγλία, Η νύφη φορούσε μαύρα (La mariée etait en noir, 1967), μία παραλλαγή του αμερικανικού φιλμ νουάρ, ταινίες που «επέβαλαν» τον Τρυφώ ως έναν ξεχωριστό και εντελώς πρωτότυπο δημιουργό.

Φιλμογραφία (ενδεικτική)

1959 – Τα 400 χτυπήματα

1961 – Ζυλ και Τζιμ

1965 – Φαρενάιτ 451

1968 – Η νύφη φορούσε μαύρα

1969 – Η σειρήνα του Μισισιπή

1971 – Δυο κορίτσια από την Αγγλία

1973 – Αμερικάνικη νύχτα

1976 – Το χαρτζιλίκι

1980 – Το τελευταίο μετρό

1981 – Η γυναίκα της διπλανής πόρτας

entertainment.in.gr