ΕΕ: Έως και 4% ύφεση στην Ελλάδα το 2015, μη βιώσιμο το χρέος

Ύφεση που θα κυμανθεί από 2% έως 4% το 2015 προβλέπουν για την ελληνική οικονομία σε κοινή τους έκθεση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ για το πρωτογενές έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού εκτιμούν πως θα διαμορφωθεί μεταξύ 0 και 1% στο σύνολο του έτους.

Πλέον παραδέχονται ανοιχτά ότι υπάρχει πρόβλημα με το ελληνικό χρέος, τοποθετώντας το στο βασικό σενάριο στο 165% του ΑΕΠ το 2020. Ξεκαθαρίζουν όμως ότι για την αντιμετώπιση του θέματος πρέπει πρώτα να περάσουν οι μεταρρυθμίσεις.

Ειδικότερα, η έκθεση αναγνωρίζει πως το ελληνικό χρέος είναι μη βιώσιμο, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σοβαρά σε σχέση με την έκθεση του Απριλίου 2014, και πως απαιτείται πολύ σημαντικός επανασχεδιασμός (reprofiling), μέσω μεγάλης επέκτασης των ωριμάνσεως σε παλαιά και νέα δάνεια, μείωσης των επιτοκίων και χρηματοδότησης της Ελλάδας με επιτόκια που παραπέμπουν σε αξιολόγηση «ΑΑΑ».

Κομισιόν και ΕΚΤ τοποθετούν τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας στα 74 δισ. ευρώ έως τα μέσα του 2018 και τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες στα 81,7 δισ. ευρώ.

Ύφεση 2%-4% φέτος

Η έκθεση που συντάχθηκε στις 10 Ιουλίου, μετά το αίτημα της Ελλάδας για δανεισμό από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) προβλέπει βαθιά ύφεση το 2015, έναντι προβλέψεων για οριακή ανάπτυξη 0,5%. Όπως αναφέρει, η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί από 2% έως 4% φέτος, και από 0,5% έως 1,75% το 2016, με την ανάπτυξη να επιστρέφει εντός του 2017, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποκατασταθεί σύντομα η πολιτική σταθερότητα και θα υπάρξει σταδιακή ελάφρυνση των διοικητικών μέτρων στον τραπεζικό τομέα (σ.σ. τραπεζική αργία).

Το βασικό σενάριο προβλέπει πως η μακροχρόνια ανάπτυξη στην Ελλάδα θα είναι στο 1,8% και το αντίξοο σενάριο στο 1,5%.

Η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών θα είναι εμφανής εφέτος , αλλά θα εξισορροπηθεί το 2016 λόγω των μέτρων που αναμένεται να λάβει η ελληνική πλευρά. Συγκεκριμένα, αναμένεται πρωτογενές έλλειμμα 0 έως 1% το 2015, πλεόνασμα 0,5% έως 1% του ΑΕΠ το 2016 και 2% έως 2,25% το 2017. Από το 2018 και μετά αναμένεται πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.

Μη βιώσιμο το χρέος

Η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους έχει επιδεινωθεί σημαντικά σε σχέση με την έκθεση του Απριλίου του 2014, όταν εκτιμάτο ότι θα ανέλθει στο 125% του ΑΕΠ το 2020 και στο 112% μέχρι το 2022, υπογραμμίζει η Κομισιόν στην έκθεσή της που συντάχθηκε σε συνεργασία με την ΕΚΤ στις 10 Ιουλίου, μετά το αίτημα της Ελλάδας για νέο δάνειο.

Ως προς το λόγο χρέους προς ΑΕΠ, εκτιμούν πως με βάση το κυρίαρχο σενάριο θα ανέλθει στο 165% το 2020, στο 150% το 2022 και στο 111% το 2030.

Στο δυσμενές σενάριο, προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 187% το 2020, στο 176% το 2022 και στο 142% το 2030.

Στη βάση αυτή οι δύο ευρωπαϊκοί θεσμικοί φορείς αναγνωρίζουν πως ο υψηλός λόγος χρέους προς ΑΕΠ και οι υψηλές χρηματοδοτικές ανάγκες προκαλούν «σοβαρές ανησυχίες» για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

«Οι ανησυχίες μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω ευρείας κλίμακας αξιόπιστου προγράμματος μεταρρυθμίσεων με πολύ ισχυρή ιδιοκτησία των ελληνικών αρχών σε ένα τέτοιο πρόγραμμα και, μετά την αποκατάσταση των δανειακών συμβάσεων, με μέτρα περιορισμού του χρέους που θα πρέπει να δοθούν μόνο όταν εκπληρωθούν οιδεσμεύσεις μεταρρυθμίσεωναπό τις ελληνικές Αρχές».

Ως προς την αντιμετώπιση των χρηματοδοτικών απαιτήσεων Κομισιόν και ΕΚΤ σημειώνουν πως ένας πολύ σημαντικός επανασχεδιασμός (reprofiling) του χρέους, μέσω μεγάλης επέκτασης των ωριμάνσεων σε παλαιά και νέα δάνεια, μείωσης των επιτοκίων και χρηματοδότησης με επιτόκια που παραπέμπουν σε αξιολόγηση «ΑΑΑ» θα «διασκεδάσουν» τις ανησυχίες, αν και η Ελλάδα θα έχει υψηλό δείκτη χρέους προς ΑΕΠ για μεγάλη χρονική περίοδο.

Κομισιόν και ΕΚΤ τοποθετούν τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας στα 74 δισ. ευρώ έως τα μέσα του 2018 και τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες στα 81,7 δισ. ευρώ.

Προειδοποιήσεις για τις τράπεζες

Άτακτη κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και της Ελλάδας θα δημιουργούσε σημαντικές αμφιβολίες για την ακεραιότητα της ευρωζώνης στο σύνολό της, τόσο για τώρα όσο και για το μέλλον, τονίζει η Επιτροπή.

ΕΚΤ και Κομισιόν τοποθετούν στα 25 δισ. ευρώ τις ανάγκες για την κεφαλαιακή στήριξη των τραπεζών και τονίζουν την κρισιμότητα της στήριξης της χώρας από τον ESM.

Όπως προειδοποιούν, είναι κρίσιμη η στήριξη της χώρας από τον ESM, με κεφάλαια για τις ελληνικές τράπεζες, τόσο για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταθετών και των αγορών, όσο και για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας της Ελλάδας, καθώς -όπως σημειώνουν- είναι κρίσιμο να αποφευχθούν ρίσκα για τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ και της ευρωζώνης.

«Μια χρεοκοπία της Ελλάδας και των τραπεζών της θα μπορούσε να έχει άμεσες συνέπειες στη σταθερότητα χωρών όπου το μερίδιο αγοράς υποκαταστημάτων και θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών έχουν συστημική σημασία, ακόμη και με λήψη ισχυρών μέτρων, λόγω των επιπτώσεων στην εμπιστοσύνη. Αν και μέσω των μεταρρυθμίσεων τα τελευταία χρόνια η ευρωζώνη θα μπορέσει να διαχειριστεί καλύτερα μια «διάχυση» του προβλήματος, οι μακροπρόθεσμες συνέπειες από εξελίξεις που επηρεάζουν την ακεραιότητα του ευρώ αναμένεται να είναι σημαντικές,αν και δύσκολα μπορούν να εκτιμηθούν καθώς δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο», σημειώνει η έκθεση.

Κώδωνας κινδύνου για τα κόκκινα δάνεια

Οι θεσμοί εκτιμούν πως οι κεφαλαιακοί περιορισμοί αναμένεται να παραμείνουν για μεγάλη χρονική περίοδο, έως ότου αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των καταθετών, κάτι που αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά την οικονομική δραστηριότητα, επιδεινώνοντας περαιτέρω την ικανότητα και την προθυμία των πολιτών να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, οδηγώντας σε περαιτέρω ισχυρή αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ενδεικτικά σημειώνεται πως έως τα τέλη του πρώτου τριμήνου 2015 το 36% των συνολικών χορηγήσεων είχαν κατηγοριοποιηθεί ως μη εξυπηρετούμενα και το 8% ως αναδιαρθρωμένα δάνεια.

«Οι τράπεζες θα έλθουν αντιμέτωπες με σημαντικές κεφαλαιακές ανάγκες. Καθώς δεν θα έχουν πιθανότατα πρόσβαση στις αγορές στο μέλλον, θα χρειαστεί ένα επαρκές χρηματοδοτικό πακέτο, στο πλαίσιο του επόμενου προγράμματος», σημειώνεται στην έκθεση. Το εκτιμώμενο ύψος ανέρχεται στα 25 δισ. ευρώ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ