Το Εθνικό Μουσείο Γυναικών στις Τέχνες τιμά τις γυναίκες από το 1987

Χρειάστηκαν περισσότερα από δύο χρόνια και περίπου εβδομήντα εκατομμύρια δολάρια, αλλά τελικά το Εθνικό Μουσείο Γυναικών στις Τέχνες στην Ουάσιγκτον επαναλειτουργεί. Το 1987, όταν άνοιξε το εν λόγω μουσείο, αποτέλεσε το πρώτο στον κόσμο που ήταν αφιερωμένο αποκλειστικά στην τέχνη που δημιουργήθηκε από γυναίκες.

Πρόκειται για έναν ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό οργανισμό, ο οποίος, όπως εξήγησε η διευθύντρια του μουσείου Σούζαν Φίσερ, ήταν το όραμα μιας γυναίκας: της Wilhelmina Cole Holladay, μιας φιλάνθρωπου και συλλέκτριας στην Ουάσινγκτον. «Είχε σπουδάσει ιστορία της τέχνης και την απασχολούσε πολύ η έννοια της ομορφιάς, για την οποία συζητούσε διαρκώς».

Ένα ταξίδι στην Ευρώπη

Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1970, με τον σύζυγο της, Wallace, η Holladay ενθουσιάστηκε από το έργο της Φλαμανδής ζωγράφου του 16ου αιώνα Clara Peeters και θέλησε να μάθει περισσότερα γι’ αυτήν. Αλλά όταν η Holladay επέστρεψε στο σπίτι, «δεν κατάφερε να βρει την Clara Peeters», δήλωσε η Στέρλινγκ, η οποία είναι η διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Γυναικών στις Τέχνες στην Ουάσιγκτον. «Και αυτό που συνειδητοποίησε επίσης ήταν ότι δεν υπήρχε ούτε μία γυναίκα καλλιτέχνης σε εκείνο το βιβλίο ιστορίας που διανέμονταν σε όλα τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ εκείνη την εποχή».

Όπως και το έργο «The Springs» της εξπρεσιονίστριας Lee Krasner, που συχνά αναφέρεται ως «η σύζυγος του Jackson Pollack»

Έτσι, οι Holladays ξεκίνησαν να συλλέγουν έργα που δημιουργήθηκαν από γυναίκες, και τελικά ενώθηκαν με άλλους «ομοϊδεάτες» τους και αγόρασαν ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο που υπήρξε κάποτε το αρχηγείο των Μασόνων της Ουάσινγκτον (όπου, παραδόξως, δεν επιτρέπονταν οι γυναίκες).

View this post on Instagram

A post shared by Smithsonian (@smithsonian)

Καμία δεν είναι κανενός

Σύμφωνα με την Sterling, το μουσείο ήταν εξαρχής αμφιλεγόμενο: «Επειδή στους άνδρες κριτικούς δεν άρεσε το γεγονός ότι υπήρχε ένα τέτοιο μουσείο, όπως και σε πολλούς άνδρες καλλιτέχνες. Επίσης όμως, ήταν αμφιλεγόμενο επειδή ορισμένες γυναίκες αισθάνονταν ότι δεν θέλουν να είναι απομονωμένες σε ένα μουσείο μόνο για γυναίκες. Νομίζω ότι ξεπεράσαμε αυτή τη «ρετσινιά», αν θέλετε».

Το μουσείο, το οποίο έχει περίπου 6.000 έργα στη συλλογή του, έχει ενισχύσει το κύρος των γυναικών καλλιτεχνών. Η επιμελήτρια Kathryn Wat ξενάγησε την εκπομπή «Sunday Morning» στις πρόσφατα ανακαινισμένες αίθουσες του μουσείου – πιο φωτεινές, πιο αεράτες και πλημμυρισμένες από εντυπωσιακά έργα, όπως το «Young Woman in Mauve» της ιμπρεσιονίστριας ζωγράφου Berthe Morisot, η οποία πολλές φορές έλαβε λιγότερη προσοχή από τους άνδρες συναδέλφους της. Όπως και το έργο «The Springs» της εξπρεσιονίστριας Lee Krasner, που συχνά αναφέρεται ως «η σύζυγος του Jackson Pollack».

View this post on Instagram

A post shared by National Museum of Women in the Arts (@womeninthearts)

Η δημοσιογράφος Braver ρώτησε: «Τι κακό έχει αυτό;».

«Όλα είναι λάθος με αυτό», απάντησε η Wat. «Επειδή η Krasner ήταν εξίσου ταλαντούχα με τον εξαιρετικά φημισμένο σύζυγο της».

Σήμερα το μουσείο είναι γεμάτο με έργα γυναικών που έχουν καταξιωθεί διεθνώς, όπως οι φωτογράφοι Berenice Abbott και Mary Ellen Mark, οι ζωγράφοι Georgia O’Keeffe και Amy Sherald, η αγγειοπλάστης Maria Martinez και οι καλλιτέχνιδες πολυμέσων Judy Chicago και Niki de Saint Phalle.

«Είναι καταπληκτικό να μπαίνεις σε ένα χώρο τέχνης και να ξέρεις ότι όλα είναι δημιούργημα γυναικών», δήλωσε η καλλιτέχνης Alison Saar και συνέχισε λέγοντας: «Με απασχολούν πολύ οι γυναίκες και οι ζωές τους και το πώς λειτουργούμε μέσα στον κόσμο, ακόμη και μέσα στον εσωτερικό μας κόσμο».

Έτσι, η Braver, αναρωτήθηκε: «Αλήθεια χρειάζεται ακόμα ένα τέτοιο μέρος;»

Το τελευταίο γλυπτό της Saar με τίτλο «Undone» παρουσιάζεται τώρα στην έκθεση: Μια κομψή γυναίκα που φοράει ένα υπέροχο φόρεμα που σκεπάζει κλειστά φιαλίδια, τα οποία αντιπροσωπεύουν τα όνειρα της. «Στις γυναίκες δεν δόθηκε ποτέ, ίσως, η δυνατότητα να είναι αυτές που θα ήθελαν να είναι … φιλοδοξίες που ίσως δεν θα φανερωθούν ποτέ. Όμως, εννοώ ότι εξακολουθούν να υπάρχουν. Δεν θέλω να είμαι υπερβολικά σκοτεινή! Αλλά ξέρετε, ναι, είναι απλώς η πραγματικότητα».

View this post on Instagram

A post shared by National Museum of Women in the Arts (@womeninthearts)

Φυσικά και χρειάζεται

Η έκθεση γλυπτικής με τίτλο «The Sky Is the Limit» περιλαμβάνει έργα όπως το «Lady of Commerce» της Rina Banerjee, μιας Αμερικανίδας γεννημένης στην Καλκούτα της Ινδίας. Η Wat δήλωσε: «Αφορά την αποικιοκρατία και τον αντίκτυπο της αποικιοκρατίας στην ιστορία. Ποιες είναι οι δυνάμεις που καθοδηγούν αυτές τις «επιχειρήσεις»; Ποιες είναι οι δυνάμεις που κατευθύνουν την πολιτική;»

Έτσι, η Braver, αναρωτήθηκε: «Αλήθεια χρειάζεται ακόμα ένα τέτοιο μέρος;».

«Ω, πιστεύω πως ναι», απάντησε η Wat. «Γιατί θεωρώ ότι αυτό το μουσείο, σχεδόν τα τελευταία 40 χρόνια, άσκησε τεράστια επίδραση στο να αρχίσει αυτή η συζήτηση και να συνεχιστεί. Επομένως, ενώ είμαστε ενθουσιασμένοι που άλλα ιδρύματα τέχνης παίρνουν την πρωτοβουλία μαζί μας, όλοι πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια αυτή. Πρέπει να γίνει πολλή δουλειά».

*Με πληροφορίες από: cbsnews.com | Kεντρική φωτογραφία θέματος: Justine Kurland, “Red Zinnia,” 2001; © Justine Kurland | National Museum of Women in the Arts | Instagram