Εκλογές στην Τουρκία: Νίκη Κιλιτσντάρογλου βλέπουν οι δημοσκοπήσεις

Έξι μέρες πριν από τις εκλογές της 14ης Μαΐου, οι κυλιόμενες δημοσκοπήσεις δείχνουν νικητή τον υποψήφιο πρόεδρο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και μάλιστα από την πρώτη Κυριακή. Παράλληλα, ο Ταγίπ Ερντογάν κλιμακώνει την ένταση στα ελληνοτουρκικά, προσπαθώντας να καλλιεργήσει εθνικιστικά αισθήματα και να αποσπάσει την ψήφο των πολιτών αυτής της ιδεολογίας. Τέλος εγκαινιάζει συνεχώς υποδομές και εξοπλισμό, θέλοντας να δείξει το έργο που έχει γίνει κατά την διάρκεια της θητείας του.

Από την άλλη, ο Κιλιτσντάρογλου επιχειρεί να πλήξει τον Τούρκο πρόεδρο μέσω του πληθωρισμού, της ακρίβειας και της έλλειψης δημοκρατίας, αλλά και των προβλημάτων που προκάλεσαν την απώλεια όλων αυτών των ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους λόγω των καταστροφικών σεισμών της 6ης Φεβρουαρίου. Ως προς την δημοκρατία, τονίζει ότι σε περίπτωση που εκλεγεί θα δώσει περισσότερες αρμοδιότητες στο κοινοβούλιο, ενώ ο τελικός του στόχος είναι η συνολική συνταγματική μεταρρύθμιση και αλλάγη του ισχύοντος πολιτεύματος.

Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση της ΜΑΚ, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είναι πρωτοπόρος στην μάχη για την διεκδίκηση της προεδρίας. Λίγες μέρες πριν τις εκλογές, ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης διατηρεί προβάδιασμα 5 μονάδων, ενώ είναι πολύ κοντά στην νίκη από την πρώτη Κυριακή.

Συγκεκριμένα τα ποσόστα των κομμάτων στη δημοσκόπηση διαμορφώνονται ως εξής:

Ταγίπ Ερντογάν: 45,4 (+1,7 από 23 Απριλίου)
Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου: 50,9 (+3,1)
Μουχαρέμ Ιντζέ ( Κόμμα της Πατρίδας) : 1,7 (-1,7)
Σινάν Ογάν: 2,0 (+0,9)

Όσον αφορά στις κοινοβουλευτικές εκλογές παρατηρείται ενίσχυση των δυο μεγάλων κομμάτων:

Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKΡ): 36.9 (+1.1)
Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP): 30.1 (+1.0)
(Φιλοκουρδικό) YSP: 10.4 (+0.9)
Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜHP): 6.6 (-0.6)
«Καλό Κόμμα»( İYİ): 12.6 (+0.9)
Άλλο: 3.4 (-3.3)

With a week to go until polling day, MAK are saying the momentum’s swinging behind the opposition and Kemal Kılıçdaroğlu will win outright in the first round.

ERDOGAN: 45.4 (+1.7 since Apr’23)
KILIÇDAROĞLU: 50.9 (+3.1)
İNCE: 1.7 (-1.7)
OĞAN: 2.0 (+0.9) https://t.co/HKb04PEzqn

— JamesInTurkey.com (@jamesinturkey) May 7, 2023

Οκτώ στους δέκα νέους ψηφίζουν Κιλιτσντάρογλου

Σύμφωνα με τον Οζέρ Σενκάρ, διευθυντή της MetroPoll, μίας τουρκικής εταιρείας δημοσκοπήσεων, το 78% των ψηφοφόρων στην ηλικιακή ομάδα 18-24 ετών έχει εκφράσει την πρόθεσή του να ψηφίσει, ποσοστό χαμηλότερο από τον γενικό πληθυσμό, που ξεπερνά το 80%. «Στα αποτελέσματα της δημοσκόπησής μας τον Απρίλιο, οι μισοί από τους νέους ψηφοφόρους προτιμούν τον Κιλιτσντάρογλου», δήλωσε ο Sencar στο Middle East Eye.

«Ο Κιλιτσντάρογλου είναι μακράν ο επικρατέστερος υποψήφιος μεταξύ των ψηφοφόρων της ηλικιακής ομάδας 18-24 ετών. Ο Ερντογάν μπορεί να λάβει περίπου το 30% των ψήφων σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.» Με την ημερομηνία των εκλογών να απέχει μόλις λίγες ημέρες, ο Sencar δήλωσε ότι «οι νέοι στην Τουρκία, ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση και τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, έχουν παρόμοιες ανησυχίες για το μέλλον τους, ιδιαίτερα σε σχέση με την αβεβαιότητα που επικρατεί.

Παρόλα αυτά, η στήριξη στο πρόσωπο του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου φαίνεται ότι έχει και τα όρια της.  «Δεν νομίζω ότι ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ο Κιλιτσντάρογλου, είναι αυτό που πραγματικά αρέσει στον κόσμο», λέει ο Furkan, 21 ετών, ο οποίος σπουδάζει μηχανικός στο Kultur Universitesi.

Ο Furkan θα ψηφίσει τον Κιλιτσντάρογλου, αλλά δήλωσε ότι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης δεν έχει το χάρισμα που έχει κάνει τον Ερντογάν έναν τόσο τρομερό πολιτικό τιτάνα στην τουρκική πολιτική. «Ο Κιλιτσντάρογλου είναι επίσης δυστυχώς γνωστός ως χαμένος. Είναι ηγέτης της αντιπολίτευσης για περισσότερο από μια δεκαετία και τίποτα δεν άλλαξε στην Τουρκία», δήλωσε ο Furkan.

«Οι άνθρωποι λένε ότι ένας από τους μεγαλύτερους λόγους για τους οποίους ο Ερντογάν παρέμεινε στην εξουσία τόσο καιρό και εξακολουθεί να έχει πιθανότητες να κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές είναι λόγω της αδύναμης αντιπολίτευσης της οποίας ηγείται ο Κιλιτσντάρογλου». Στη συνέχεια ο Furkan ξεσπά σε γέλια: «Τι να πω, εγω είμαι απλά ένας χαζός 21χρονος».

Τι θα γίνει αν χάσει ο Ερντογάν

Ορισμένοι αναλυτές λένε ότι αν ο Ερντογάν χάσει την ψηφοφορία με μικρή διαφορά, θα μπορούσε να αμφισβητήσει τα αποτελέσματα, σύμφωνα και με την εμπειρία που υπάρχει από το παρελθόν. Κατά τη διάρκεια των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2019 στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, το AKP έχασε τον έλεγχο του οικονομικού κέντρου και της πρωτεύουσας της χώρας, με αποτέλεσμα οι κομματικοί αξιωματούχοι και των δύο πόλεων να καταγγείλουν το αποτέλεσμα, επικαλούμενοι παρατυπίες των ψηφοφόρων.

Το προβάδισμα του CHP στην Κωνσταντινούπολη ήταν ιδιαίτερα μικρό και οδήγησε τελικά στην απόφαση του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου (YSK) υπέρ μιας επαναληπτικής ψηφοφορίας στην οποία η αντιπολίτευση διαφώνησε έντονα. Στη συνέχεια, ο υποψήφιος δήμαρχος Κωνσταντινούπολης του CHP, Εκρέμ Ιμάμογλου κέρδισε τον επαναληπτικό γύρο των εκλογών, επιφέροντας πλήγμα στον Ερντογάν. Ο Ουλγκέν αμφισβήτησε την ανεξαρτησία του YSK, λέγοντας ότι μπορεί να υποκύψει σε πιθανά αιτήματα για επανακαταμέτρηση. Το σώμα θα είναι ο τελικός κριτής του αγώνα, είπε.

Μια έκθεση του Freedom House του 2023 ανέφερε ότι οι δικαστές του YSK, οι οποίοι επιβλέπουν όλες τις διαδικασίες ψηφοφορίας, «διορίζονται από δικαστικά όργανα στα οποία κυριαρχεί το ΑΚΡ και συχνά υποχωρούν στις αποφάσεις τους έναντι του ΑΚΡ». Η «θεσμική κυριαρχία» του ΑΚP στα MME και σε άλλους κλάδους της κοινωνίας «γέρνει επίσης το εκλογικό πεδίο» υπέρ του Ερντογάν, ανέφερε το Freedom House με έδρα την Ουάσινγκτον.

Ποια είναι η εκλογική διαδικασία

Στην Τουρκία διεξάγονται εκλογές κάθε πέντε χρόνια. Υποψήφιοι πρόεδροι μπορούν να προταθούν από κόμματα που έχουν υπερβεί το όριο του 5% των ψηφοφόρων στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές ή από κόμματα που έχουν συγκεντρώσει τουλάχιστον 100.000 υπογραφές υπέρ της υποψηφιότητάς τους.

Ο υποψήφιος που λαμβάνει πάνω από το 50% των ψήφων στον πρώτο γύρο εκλέγεται πρόεδρος, αλλά αν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την πλειονότητα των ψήφων, οι εκλογές οδηγούνται σε δεύτερο γύρο μεταξύ των δύο υποψηφίων που έλαβαν τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στον πρώτο γύρο.

Οι βουλευτικές εκλογές διεξάγονται ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές. Η Τουρκία ακολουθεί ένα σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης στο κοινοβούλιο, όπου ο αριθμός των εδρών που λαμβάνει ένα κόμμα στο νομοθετικό σώμα των 600 εδρών είναι ευθέως ανάλογος με τις ψήφους που κερδίζει.

Τα κόμματα πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον το 7% των ψήφων – είτε μόνα τους είτε σε συμμαχία με άλλα κόμματα – για να εισέλθουν στο κοινοβούλιο. Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί στις 14 Μαΐου, όταν θα γίνουν ταυτόχρονα και οι δύο εκλογές. Η δεύτερη ψηφοφορία για τον πρόεδρο, εάν πραγματοποιηθεί, θα διεξαχθεί στις 28 Μαΐου.

Οι κάλπες ανοίγουν στις 14 Μαΐου στις 8:00 π.μ. τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδας) και κλείνουν στις 5 μ.μ.. Τα αποτελέσματα αναμένονται μετά τις 9 μ.μ.