Δώρο στο Ισραήλ το αμφιλεγόμενο σχέδιο Τραμπ για το Μεσανατολικό

Ενα επικοινωνιακό πυροτέχνημα παρά μία ουσιαστική πρόταση λύσης για το Μεσανατολικό εκτιμάται σε μία πρώτη ανάγνωση πως είναι το πολυαναμενόμενο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για την επίλυση του διαμάχης μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν ήταν φειδωλός στα λόγια του για το ειρηνευτικό του σχέδιο για τη Μέση Ανατολή: το αποκάλεσε «συμφωνία του αιώνα», ένα «τεράστιο βήμα προς την ειρήνη» και μια «ρεαλιστική win-win λύση για τις δύο μεριές».

Με απούσα την παλαιστινιακή πλευρά και έχοντας τις ευχές του Μπενιαμίν Νετανιάχου και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Ισραήλ, Μπένι Γκαντζ, το σχέδιο του Τραμπ περισσότερο δυσκολεύει παρά διευκολύνει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.

LIVE: President @realDonaldTrump unveils plan for peace agreement https://t.co/86eeZMv61W

— The White House (@WhiteHouse) January 28, 2020

Η αντίφαση Τραμπ για την Ιερουσαλήμ

Η πρώτη αντίφαση του Τραμπ έγινε αντιληπτή νωρίς κατά τη θριαμβευτική παρουσίαση του σχεδίου, με τον περιχαρή Νετανιάχου στο πλευρό του.

Στο 80 σελίδων σχέδιο, προβλέπεται η δημιουργία ενός αποστρατικοποιημένου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ.

Ωστόσο, κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο Τραμπ είπε ξεκάθαρα ότι η Ιερουσαλήμ θα παραμείνει η αδιαίρετη πρωτεύουσα του Ισραήλ – υπερηφανεύτηκε μάλιστα ότι «no big deal, το έχουμε ήδη κάνει αυτό»!

Παράλληλα, ο Τραμπ και η ισραηλινή πλευρά συμφώνησαν σε έναν χάρτη με τα εδάφη των δύο κρατών.

Με βάση τον χάρτη αυτό, η Παλαιστίνη θα μπορούσε να «υπερδιπλασιάσει» τα εδάφη της, εφόσον βέβαια κάτι τέτοιο γίνει πραγματικά αποδεχτό από την ισραηλινή πλευρά.

This is what a future State of Palestine can look like, with a capital in parts of East Jerusalem. pic.twitter.com/39vw3pPrAL

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 28, 2020

Αναγνωρίζεται μόνο ένα κράτος, εκείνο του Ισραήλ και υπό πολλές προϋποθέσεις αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους.

Από την άλλη, αποκαλυπτική για τις βλέψεις του Ισραήλ ήταν η δήλωση του Μπενιαμίν Νετανιάχου ότι σκοπεύει να φέρει προς έγκριση στην επόμενη σύγκληση του υπουργικού συμβουλίου, πιθανώς την Κυριακή, πρόταση για εφαρμογή ισραηλινής δικαιοδοσίας στην κοιλάδα του Ιορδάνη, τη Νεκρά Θάλασσα και τους εποικισμούς στην Δυτική Όχθη.

Στο σχέδιο Τραμπ, προβλέπεται ακόμη ενίσχυση ύψους 50 δισ. δολαρίων για την οικονομική αναγέννηση της Παλαιστίνης, δημιουργία «γενναιόδωρου ταμείου αποζημιώσεων» και 1 εκατομμυρίου θέσεων εργασίας, καθώς και ο τριπλασιασμός του ΑΕΠ της χώρας.

Αξιωματούχοι των ΗΠΑ πρόσθεσαν πως το Ισραήλ επίσης θα λάβει μέτρα για να διασφαλίσει την πρόσβαση των μουσουλμάνων στο τέμενος αλ Άκσα στην Ιερουσαλήμ και θα σεβαστεί τον ρόλο της Ιορδανίας στους Αγίους Τόπους

Τέλος, θα συσταθεί διμερής επιτροπή ΗΠΑ και Ισραήλ για να επιτευχθεί «άμεσα» η αναγνώριση του νέου κράτους.

Όλα στο Ισραήλ

Ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης που επικαλείται το Reuters ανέφεραν ότι με βάση το σχέδιο ειρήνευσης του Τραμπ, οι ΗΠΑ θα αναγνωρίσουν ισραηλινούς οικισμούς στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.

Το σκεπτικό των ΗΠΑ για την παραπάνω παραχώρηση είναι ότι δεν επιθυμούν να ξεριζωθούν από τα σπίτια τους ούτε Ισραηλινοί ούτε Παλαιστίνιοι.

Today I repeat: I just want to say thank you for everything you have done for the State of Israel. You have been the greatest friend that Israel has had in the White House, and I think tomorrow we can continue making history. 🇮🇱🇺🇸 pic.twitter.com/lQrwrlFDHi

— PM of Israel (@IsraeliPM) January 27, 2020

Ως αντάλλαγμα, το Ισραήλ δέχεται τετραετές πάγωμα της οικιστικής δραστηριότητας όσο θα διαρκούν οι διαπραγματεύσεις με την παλαιστινιακή κυβέρνηση.

Ο Τραμπ, πάντως, διαβεβαίωσε ότι δεν θα υπάρξει κίνδυνος ασφαλείας για το Ισραήλ.

«Η ειρήνη χρειάζεται συμβιβασμούς, αλλά δεν θα ζητήσουμε από το Ισραήλ να συμβιβαστεί για την εθνική ασφάλειά του», σχολίασε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Το «κρυμμένο» ultimatum στην Παλαιστίνη

Ίσως για να μετριάσει την ολοφάνερη προτίμηση του στο Ισραήλ, ο Τραμπ ανέφερε στη συνέχεια: «Πρέπει να κάνω πολλά και για την Παλαιστίνη, γιατί δεν θα ήταν δίκαιο. Θέλω να είναι μία καλή συμφωνία για τους Παλαιστίνιους».

Τόνισε βέβαια ότι ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία που έχουν οι Παλαιστίνιοι για να αποκτήσουν ανεξάρτητο κράτος, ενώ οι ηγέτες της Παλαιστίνης έχουν ήδη απορρίψει το σχέδιο.

Ξεκάθαρος όρος για την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους είναι η «σαφής απόρριψη της τρομοκρατίας».

Θα πρέπει επίσης να εξασφαλιστεί ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, στην ελευθερία του Τύπου, στη διαφάνεια και την αξιοπιστία των θεσμών.

Αξιωματούχοι των ΗΠΑ αναφέρουν ότι αν προσέλθουν οι Παλαιστίνιοι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, θα μπορέσουν να γίνουν περισσότεροι συμβιβασμοί.

«Αμπάς αν επιλέξεις την ειρήνη, θα σε βοηθήσουμε εμείς οι ΗΠΑ και πολλές άλλες χώρες», είπε ο Τραμπ, σίγουρος ότι το σχέδιό του «θα δουλέψει».

Προσπάθεια αποπροσανατολισμού;

Τα χειροκροτήματα, οι χειραψίες και οι μεταξύ τους ευχαριστίες δεν έλειψαν στην παρουσίαση του σχεδίου από τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Οι δύο ηγέτες δεν εισήλθαν ιδιαίτερα στις λεπτομέρειες του σχεδίου, προτιμώντας να περιοριστούν σε μεγάλα λόγια και θριαμβολογικές δηλώσεις.

Η χρονική συγκυρία δεν είναι τυχαία: αυτήν την περίοδο είναι σε εξέλιξη η δίκη για την καθαίρεση του προέδρου των ΗΠΑ, ενώ η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο.

Σε προεκλογική περίοδο βρίσκεται και το Ισραήλ, καθώς η χώρα οδηγείται σε εκλογές για τρίτη φορά μέσα σε διάστημα ενός χρόνου.

Μάλιστα, όπως και ο αμερικάνος ομόλογός του, ο Νετανιάχου θα οδηγηθεί και αυτός σε δίκη για τρεις υποθέσεις δωροδοκίας.

Διεθνείς αντιδράσεις

Από κοντά παρακολουθεί τις εξελίξεις και η Ρωσία, η οποία θα μελετήσει το αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο για την Μέση Ανατολή.

«Θα το μελετήσουμε. Το κύριο είναι να εκφράσουν την άποψή τους οι Παλαιστίνιοι και οι Άραβες» δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών Μιχαήλ Μπογκντάνοφ.

«Πρέπει να ξεκινήσουν απευθείας διαπραγματεύσεις για την επίτευξη ενός αμοιβαίως αποδεκτού συμβιβασμού. Δεν γνωρίζουμε εάν η αμερικανική πρόταση είναι αμοιβαίως αποδεκτή ή όχι. Πρέπει να περιμένουμε την αντίδραση των μερών», συμπλήρωσε.

Εξάλλου, ο πρόεδρος του Ισραήλ αναμένεται να συναντηθεί με τον Βλάντιμιρ Πούτιν εντός των επόμενων ημερών για να συζητήσουν το σχέδιο.

Ως «θετικό βήμα» χαρακτήρισε τη συμφωνία η κυβέρνηση της Βρετανίας. Ο Μπόρις Τζόνσον είχε εξάλλου τηλεφωνική συνομιλία με τον Ντόναλντ Τραμπ, πριν την ανακοίνωση του σχεδίου, όπου του εξέφρασε και τη στήριξή του.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας Αϊμάν Σαφάντι δήλωσε σήμερα ότι ο μόνος δρόμος για συνολική και διαρκή ειρήνη στη Μέση Ανατολή είναι η εγκαθίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους επί τη βάση των συνόρων του 1967 και με την Ανατολική Ιερουσαλήμ πρωτεύουσά του.

«Η Ιορδανία υποστηρίζει κάθε αληθινή προσπάθεια που στοχεύει στην επίτευξη δίκαιης και συνολικής ειρήνης την οποία οι πολίτες θα δεχτούν», δήλωσε ο Αϊμάν Σαφάντι σε ανακοίνωση που εξέδωσε μετά την παρουσίαση του ειρηνευτικού σχεδίου της κυβέρνησης Τραμπ στην Ουάσινγκτον.

Ο Σαφάντι κάλεσε να διεξαχθούν σοβαρές και απευθείας διαπραγματεύσεις που θα επιλύσουν όλα τα θέματα του τελικού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των ιορδανικών συμφερόντων, και προειδοποίησε για τις «επικίνδυνες συνέπειες μονομερών ισραηλινών μέτρων … που αποσκοπούν στην επιβολή νέας πραγματικότητας επί του εδάφους».

Το σχέδιο καταδίκασαν Τουρκία και Ιράν.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναδιατύπωσε σήμερα τη «σταθερή» της δέσμευση για μια «διαπραγματευτική και βιώσιμη λύση δύο κρατών», λίγο μετά την παρουσίαση από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ενός ειρηνευτικού σχεδίου για την Μέση Ανατολή, πολύ ευνοϊκό για το Ισραήλ εις βάρος των Παλαιστινίων.

Η ΕΕ «θα μελετήσει και θα αξιολογήσει τις προτάσεις που υποβλήθηκαν», δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ, ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική. Αλλά θα το πράξει με βάση τα όσα έχει ήδη εκφράσει, τόνισε, ζητώντας «την επανέναρξη των προσπαθειών που είναι επείγουσα αναγκαίες» ενόψει αυτής της διαπραγματευμένης λύσης.

Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας, σχολιάζοντας το αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο, δήλωσε πως μόνο μια λύση «αποδεκτή και από τα δύο μέρη» μπορεί να «οδηγήσει σε διαρκή ειρήνη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων».

«Η αμερικανική πρόταση εγείρει ερωτήματα που θα συζητήσουμε τώρα με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση», πρόσθεσε ο Μάας σε ανακοίνωσή του, αναφέροντας ανάμεσα σε αυτά τα ερωτήματα τη «συμμετοχή των μερών στη σύγκρουση σε μια διαπραγματευτική διαδικασία».