Βαγγέλης Γιαννίσης: «Τα αστυνομικά βιβλία είναι πιο ‘διαδραστικά’ από τα άλλα λογοτεχνικά είδη»

Συνέντευξη στην Τζωρτζίνα Ντούτση

Έκανε το συγγραφικό του ντεμπούτο το 2014 με το αστυνομικό μυθιστόρημα Το Μίσος, συστήνοντάς μας τον ελληνικής καταγωγής επιθεωρητή της σουηδικής αστυνομίας, Άντερς Οικονομίδης και κέρδισε την προσοχή του αναγνωστικού κοινού.

Ο Βαγγέλης Γιαννίσης, που τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στη Σουηδια, ετοιμάζει ήδη το δεύτερο βιβλίο με τις περιπέτειες του Άντερς «το οποίο θα κυκλοφορήσει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2016», και μας δίνει μια πρώτη γεύση μέσα από τη συνέντευξή του στο in.gr για όσα θα διαβάσουμε σε αυτό: «Πλέον, ο μεγαλύτερος στόχος μου είναι αφενός να διηγηθώ όσες περισσότερες ιστορίες του Άντερς μπορώ και αφετέρου να καταφέρω να αναπτύξω μία αμφίδρομη επικοινωνία με τους αναγνώστες μου».

Βαγγέλη από το 2011 ζεις και εργάζεσαι σε μια σκανδιναβική χώρα, ή αλλιώς τη «Μέκκα» των σύγχρονων αστυνομικών μυθιστορημάτων, όπως θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε την ευρύτερη αυτή περιοχή της Ευρώπης. Τι σε οδήγησε στη Σουηδία;
«Ήταν αρκετοί λόγοι: λίγο η αίσθηση περιπέτειας, λίγο οι ελάχιστες επαγγελματικές προοπτικές στον χώρο μου στην Ελλάδα, λίγο το κλίμα (ναι, το κλίμα! Ομολογώ ότι είμαι από τους ‘περίεργους’ που δεν αντέχουν τη ζέστη και τους αρέσει να ξυπνάνε και το χιόνι να βρίσκεται στους δέκα πόντους), όλα έπαιξαν το ρόλο τους».

Ποιος είναι ο λόγος που ξεκίνησες να γράφεις και ποιες οι προσδοκίες σου και οι στόχοι σου από τη συγγραφική σου δραστηριότητα;
«Άρχισα να γράφω από ανία. Είχα, φυσικά, μέσα μου μία ιστορία, αλλά ήταν η ύπαρξη άπλετου χρόνου που με βοήθησε να τη βγάλω στο χαρτί. Ξεκινώντας το γράψιμο δεν είχα κάποια ιδιαίτερη προσδοκία, δεν ήξερα καν εάν θα κατάφερνα να τελειώσω το βιβλίο. Πλέον, ο μεγαλύτερος στόχος μου είναι αφενός να διηγηθώ όσες περισσότερες ιστορίες του Άντερς μπορώ και αφετέρου να καταφέρω να αναπτύξω μία αμφίδρομη επικοινωνία με τους αναγνώστες μου».

Με το βιβλίο σου «Το Μίσος» που κυκλοφόρησε το 2014 από τις εκδόσεις Διόπτρα, κάνεις μια αξιοπρόσεκτη είσοδο στον κόσμο του σκανδιναβικού νουάρ. Ποιες είναι οι επιρροές και οι αγαπημένοι σου συγγραφείς;
«Οι κύριες επιρροές μου, φυσικά, είναι οι… συνήθεις ύποπτοι Σκανδιναβοί συγγραφείς. Από αυτούς ξεχωρίζω τους Nesbø και Dahl, ενώ πρόσφατα μου τράβηξε την προσοχή ο Samuel Bjørk. Από Αμερικανούς ξεχωρίζω τους Verdon, Pelecanos, ενώ τρέφω ξεχωριστή αγάπη για τον Terry Hayes. Ο Προσκυνητής είναι από τα βιβλία τα οποία πραγματικά θα ευχόμουν να είχα γράψει».

Το βιβλίο σου είχε κυκλοφορήσει στην Ελλάδα αρχικά (εκδόσεις Διόπτρα). Σήμερα που μιλάμε, έχει μεταφραστεί σε άλλες χώρες;
«Η μετάφρασή του βρίσκεται στα σκαριά, το ίδιο και η προώθησή του. Γνωρίζω, βέβαια, ότι θα πρέπει να βελτιωθώ αρκετά, εάν θέλω να μπω στο ‘κλαμπ’ των μεταφρασμένων στο εξωτερικό, ελλήνων συγγραφέων. Ποιος ξέρει, ίσως σε μερικά χρόνια να γίνει κι αυτό».

Πότε θα μας αφηγηθείς την επόμενη ιστορία του ήρωά σου, επιθεωρητή Άντερς Οικονομίδης, και τι θα πραγματεύεται;
«Το δεύτερο βιβλίο του Άντερς θα βγει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2016 και θα διαδραματίζεται ένα χρόνο μετά από το Μίσος. Θα δείτε αρκετές αλλαγές, τόσο στην επαγγελματική, όσο και την προσωπική αλλαγή του Άντερς. Θα αναγκαστεί να γίνει σκληρότερος για να προστατέψει τους αγαπημένους του και τον εαυτό του. Σε πρώτο πλάνο, ο Άντερς θα κληθεί να ρίξει φως σε μία δολοφονική επίθεση σε ένα πολυκατάστημα και σύντομα θα ανακαλύψει ότι τα φαινόμενα απατούν».

Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που διαφοροποιούν τον επιθεωρητή σου, από τους υπόλοιπους σκανδιναβούς επιθεωρητές-ήρωες;
«Θέλω να πιστεύω πως ο Άντερς είναι πιο ρεαλιστικός, πως θα μπορούσε να είναι ο γείτονας που μένει στο διπλανό σπίτι, κάποιος που συναντάς τυχαία στο δρόμο, ή ο φίλος με τον οποίο θα πιείς μία μπύρα το βράδυ του Σαββάτου. Έχει τα φαντάσματα που τον κυνηγάνε, ωστόσο προσπάθησα να μην πατήσω πάρα πολύ πάνω στα κλισέ των Σκανδιναβών αστυνομικών. Είχα την τύχη να συναντήσω μερικούς αξιόλογους αστυνομικούς και πέρα από την πνευματική κούραση και το βάρος της δουλειάς τους, ήταν αρκετά καθημερινοί άνθρωποι».

Ποια είναι τα συναισθήματα σου, οι σκέψεις σου, οι φόβοι σου (ενδεχομένως), όταν μεταφράζεις ένα βιβλίο (αναφέρω ενδεικτικά τον Προσκυνητή και Το Μυστήριο του Κίτρινου Δωματίου) και ποια όταν ασχολείσαι με το δικό σου συγγραφικό δημιούργημα;
«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι πως δεν θα καταφέρω να βρω και να αποδώσω στα Ελληνικά τη φωνή του συγγραφέα. Η μετάφραση είναι λίγο σαν ερωτική σχέση, είναι πιθανό ο μεταφραστής να μην ‘κολλήσει’ με κάποιον συγγραφέα. Ο Λερού με δυσκόλεψε κάπως, καθώς η χρήση της γλώσσας είχε αρκετές ιδιαιτερότητες λόγω της ηλικίας του βιβλίου, με τον Προσκυνητή είχαμε instant match, έρωτα με την πρώτη ματιά.
»Όταν ασχολούμαι με δικό μου υλικό, ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι πως θα ‘χαθώ’ κάπου, πως δεν θα καταφέρω να αποδώσω όπως θέλω την ιστορία που έχω στο μυαλό μου».

Ποια είναι η πιο δύσκολη στιγμή κατά τη διάρκεια της συγγραφής;
«Θα έλεγα ότι η δυσκολότερη στιγμή είναι πριν τη συγγραφή. Ο χειρότερος εχθρός μου είναι η έλλειψη χρόνου και η κούραση. Όταν ξεπεράσω αυτά τα δύο εμπόδια, το κείμενο ρέει με άνεση».

Θεωρείς πως τα σκανδιναβικά, αστυνομικά βιβλία αντικατοπτρίζουν επακριβώς τη σύγχρονη κοινωνία;
«Δεν θα έλεγα επακριβώς. Εξετάζουν την κοινωνία κάτω από έναν παραμορφωτικό φακό, προκειμένου να δημιουργήσουν την κατάλληλη ατμόσφαιρα, οπότε είναι λογικό τα σκοτεινά σημεία να φαίνονται ακόμη πιο σκοτεινά. Είναι, ωστόσο, αρκετά ρεαλιστικά ως ένα βαθμό και είναι χρήσιμα εργαλεία μελέτης της πραγματικότητας, υπό το πρίσμα του κάθε συγγραφέα».

Το κοινό «διψά» για αίμα τελικά, και έχουν τόσο μεγάλη αποδοχή τα αστυνομικά βιβλία;
«Κάπου είχα διαβάσει ότι ο μέσος άνθρωπος θέλει πού και πού μία δόση αδρεναλίνης, θέλει να ζήσει τον κίνδυνο, δίχως ωστόσο να κινδυνεύσει σωματικά. Τα αστυνομικά του προσφέρουν αυτή την απόδραση από τη ρουτίνα που επιζητά. Επίσης, θα έλεγα πως είναι πιο ‘διαδραστικά’ από τα άλλα λογοτεχνικά είδη, καθώς σου δίνουν την ευκαιρία να γίνεις κι εσύ ο επιθεωρητής που θα λύσει το μυστήριο. Ένα επιτυχημένο αστυνομικό, βασίζεται σε αυτή τη συνταγή και βάζει τον αναγνώστη στο παιχνίδι της επίλυσης του μυστηρίου».

Πρόκειται να ασχοληθείς με κάποιο άλλο είδος, πέρα από το νουάρ;
«Έχω στον υπολογιστή μου αποθηκευμένο το προσχέδιο ενός πολιτικού θρίλερ με κωμικά στοιχεία, με το οποίο σχεδιάζω να ασχοληθώ κατά πάσα πιθανότητα του χρόνου. Θα δούμε πώς θα πάει».

Υπάρχουν σκέψεις να ξαναγυρίσεις στην Ελλάδα και να συνεχίσεις τη συγγραφική σου δραστηριότητα εδώ;
«Για την ώρα σχεδιάζω να φύγω εκτός Ευρώπης για να συνεχίσω τις σπουδές μου σε διδακτορικό επίπεδο. Ωστόσο, η ζωή είναι απρόβλεπτη, οπότε δεν αποκλείω τίποτα».

Στο «Μίσος» υπάρχει το στοιχείο των φυλετικών διακρίσεων. Θέλω να ρωτήσω λοιπόν, πώς αντιδρά η σουηδική κοινωνία και γενικότερα ο ευρωπαϊκός Βορράς στη μεγάλη ανθρωπιστική κρίση που έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο και τους εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που έχουν ως προορισμό τους την κεντρική και βόρεια Ευρώπη.
«Οι αντιδράσεις είναι ανάμικτες. Οι άνθρωποι, οι οποίοι οραματίζονταν τη χώρα τους ως ένα μέρος όπου κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως καταγωγής, θρησκείας και φύλου, μπορεί να ζήσει μία αξιοπρεπή ζωή, έχουν μείνει σταθεροί στα πιστεύω τους. Έχει, ωστόσο, ενδυναμωθεί το κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών, οι οποίοι ακολουθούν μία ξενοφοβική ρητορική. Είναι αλήθεια ότι ακόμη και για μία χώρα με τις υποδομές της Σουηδίας, το ξαφνικό και μεγάλο ρεύμα προσφύγων έχει φέρει κοινωνικές αναταραχές. Είναι αρκετοί οι άνθρωποι που θα πρέπει να βρουν στέγαση (δυστυχώς υπάρχει βιομηχανία εκμετάλλευσης της επιδότησης του κράτους σε όσους ιδιοκτήτες ακινήτων στεγάζουν πρόσφυγες), θα πρέπει να μπουν στο εκπαιδευτικό σύστημα και θα πρέπει να βρουν εργασία. Δημιουργούνται αντικειμενικά προβλήματα, ανεξάρτητα από τη σκοπιά που ο καθένας εξετάζει το θέμα».

Ποια είναι αυτά που συνήθως σου «ψιθυρίζει» ο ήρωάς σου, Άντερς Οικονομίδης;
«Πριν από λίγο είχαμε μία συζήτηση σχετικά με τις αγαπημένες μας ταινίες τρόμου εν όψει του Halloween. Προσπαθώ να τον πείσω να δούμε παρεούλα το You’re Next, αλλά εκείνος αρνείται να δει οποιαδήποτε ταινία τρόμου έχει ηλικία μικρότερη των είκοσι έξι χρόνων. Για τον Άντερς η δημιουργικότητα στον κινηματογράφο πέθανε με το τέλος των 80’s. Κρατιέμαι, είναι η αλήθεια, να μην του πω ότι μεγαλώνει και γίνεται όλο και πιο παράξενος».

entertainment.in.gr