Μοχαμάντ Ρεζά Ζαχεντί: Η δολοφονία του Ιρανού ταξίαρχου και ο κίνδυνος γενικής ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή

«Το διεστραμμένο σιωνιστικό καθεστώς θα τιμωρηθεί… Θα το κάνουμε να μετανιώσει για αυτό το έγκλημα και για άλλα», προειδοποίησε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, την επομένη της φονικής ισραηλινής αεροπορικής επιδρομής στη Δαμασκό, τη Δευτέρα 1η Απριλίου.

Από το πυραυλικό πλήγμα -που το Ισραήλ δεν έχει παραδεχτεί επίσημα, κατά την προσφιλή τακτική του – ισοπεδώθηκε το προξενικό γραφείο της ιρανικής πρεσβείας του Ιράν στη συριακή πρωτεύουσα και η κατοικία του Ιρανού πρέσβη.

Ο ίδιος δεν τραυματίστηκε, σκοτώθηκαν ωστόσο ηγετικά στελέχη των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Ήτοι της ελίτ των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων.

Η επίθεση παραβίασε «όλους τους διπλωματικούς κανόνες και τις διεθνείς συνθήκες», υπογράμμισε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν.

«Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει χάσει εντελώς την ψυχική ισορροπία του, λόγω των διαδοχικών αποτυχιών στη Λωρίδα της Γάζας και στην επίτευξη των σιωνιστικών του στόχων».

Το πλήγμα έγινε ενώ ο πόλεμος του Ισραήλ κατά της Χαμάς συμπληρώνει έξι μήνες, υπό τη διεθνή κατακραυγή για τη σφαγή αμάχων και την εφιαλτική ανθρωπιστική κρίση στον παλαιστινιακό θύλακα.

Εν μέσω έκρηξης οργής στο εσωτερικό του ίδιου του Ισραήλ για τους κυβερνητικούς χειρισμούς -συμπεριλαμβανομένου του θέματος των ομήρων- καθώς και εντεινόμενης απομόνωσης της κυβέρνησης Νετανιάχου ακόμη και από δυτικούς συμμάχους.

Ήταν δε η πιο πρόσφατη σε μια σειρά -αυξανόμενων τον τελευταίο καιρό- ισραηλινών επιθέσεων με στόχο στελέχη του «Άξονα της Αντίστασης».

Του άτυπου δικτύου πολιτοφυλακών και οργανώσεων, που υποστηρίζονται από το Ιράν και επί της ουσίας δρουν εν είδει περιφερειακών «πληρεξούσιων» της Τεχεράνης.

Όμως η ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Δαμασκό ήταν μακράν η πιο επικίνδυνη για αναβίωση του κινδύνου γενικευμένης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή.

Όχι μόνο επειδή έπληξε παράρτημα της ιρανικής πρεσβείας -κοντολογίς έδαφος του διαπιστεύοντος κράτους- αλλά επίσης επειδή καταγγέλλεται ως στοχευμένη δολοφονία του πλέον υψηλόβαθμου Ιρανού στρατιωτικού μέσα στην τελευταία τετραετία.

Και δη, σε αυτή τη συγκυρία…

Senior commander of IRGC’s Quds Force, Brigadier General Mohammad Reza Zahedi, and his deputy have been martyred in Israeli missile attack on Iran’s consulate in Damascus pic.twitter.com/rgvCmz1SXA

— Press TV 🔻 (@PressTV) April 1, 2024

Ο παράγοντας Ζαχεντί

Στα θύματα της ισραηλινής επίθεσης στη Δαμασκό συγκαταλέγεται ο Ιρανός ταξίαρχος Μοχάμεντ Ρεζά Ζαχεντί.

Εκ των ανώτερων διοικητών της επίλεκτης Δύναμης αλ-Κουντς των Φρουρών της Επανάστασης -η οποία ειδικεύεται σε επιχειρήσεις εκτός των ιρανικών συνόρων- είναι ο δεύτερος πλέον υψηλόβαθμος αξιωματούχους που μπαίνει ευθέως στο «στόχαστρο» της Δύσης.

Είχε προηγηθεί τον Ιανουάριο του 2020 η δολοφονία του Κασέμ Σολεϊμανί, διοικητή της Δύναμης αλ-Κουντς, με στοχευμένη επίθεση αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους, ενώ ο ίδιος ήταν στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης.

Ο Ρεζά Ζαχεντί εκτιμάται ότι βρισκόταν στη Συρία εδώ και χρόνια.

Λέγεται ότι ήταν από τους πρώτους που έστειλε εκεί η Τεχεράνη το 2011 για την καταστολή της συριακής εκδοχής της «Αραβικής Άνοιξης» κατά του καθεστώτος Άσαντ.

Mέλος των Φρουρών της Επανάστασης από το 1981 -δύο χρόνια αφότου την εξουσία στην Τεχεράνη ανέλαβαν οι μουλάδες -με μετέπειτα θητεία σε θέση διοικητή στον οκταετή πόλεμο του Ιράν με το Ιράκ, ο Ζαχεντί είχε την… τεχνογνωσία.

Είχε ήδη επιβραβευτεί με προαγωγή από τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ για τον ρόλο του στην άγρια καταστολή των αντικαθεστωτικών διαδηλώσεων στο Ιράν, το 1999 και το 2009.

Αναλαμβάνοντας υπεύθυνος μονάδων της Δύναμης αλ-Κουντς στη Συρία και στον Λίβανο, θεωρείται ότι ότι συντόνιζε εδώ και χρόνια το καθεστώς Άσαντ στη Δαμασκό με τη λιβανέζικη σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς πυρομαχικών και όπλων.

Είχε μπει προσωπικά στη λίστα κυρώσεων χωρών της Δύσης και του ΟΗΕ.

Δυτικές υπηρεσίες πίστευαν ότι είχε ως τόπο διαμονής τη Βηρυτό.

Σύμφωνα με το αραβικό δίκτυο Al Arabiya, την ημέρα της ισραηλινής επιδρομής στη Δαμασκό συμμετείχε σε συνάντηση των Φρουρών της Επανάστασης με μέλη της παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ.

Διαδηλωτές καίνε αμερικανικές και ισραηλινές σημαίες στη διάρκεια αντι-ισραηλινής διαμαρτυρίας στην Τεχεράνη, την 1 Απριλίου (Majid Asgaripour/WANA via REUTERS)

Η σημειολογία ενός πλήγματος

Εκτός του Ζαχεντί, στα θύματα της ισραηλινής αεροπορικής επιδρομής στη Δαμασκό συγκαταλέγεται ο αναπληρωτής του, άλλος ένας υψηλόβαθμος Ιρανός αξιωματικός -ο αναπληρωτής συντονισμού της Δύναμης αλ Κουντς- και τουλάχιστον πέντε σύμβουλοι των Φρουρών της Επανάστασης.

Με το πλήγμα στην ιρανική πρεσβεία -που συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου- το Ισραήλ πρακτικά διαμηνύει ότι ουδείς αξιωματούχος του Ιράν που στηρίζει τον «Άξονα της Αντίστασης» -σε Λίβανο, Συρία, Ιράκ, Υεμένη και Παλαιστίνη- δεν είναι ασφαλής.

Εξοντώνοντας με εξωδικαστικές δολοφονίες ηγετικά στελέχη της Δύναμης αλ-Κουντς επιχειρεί να την αποδυναμώσει.

Αυτό, δε, πιθανόν δοκιμάζοντας ταυτόχρονα τα όρια ανοχής του Ιράν και της Χεζμπολάχ, την ώρα που το «θερμό» μέτωπο με τον Λίβανο γίνεται όλο και πιο ασταθές.

Ίσως μάλιστα η κυβέρνηση Νετανιάχου να δοκιμάζει και τα όρια των ΗΠΑ, καθώς στο προσκήνιο γίνεται ορατή μια σαφής διάσταση απόψεων ως προς την εξέλιξη του πολέμου μεταξύ Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ.

Κάτι που δεν σημαίνει, φυσικά, άρση της στήριξης της κυβέρνησης Μπάιντεν στον πιο στενό της σύμμαχο -στη Μέση Ανατολή και όχι μόνο- συνεχίζοντας σε αυτό το πλαίσιο της αθρόες παραδόσεις στο Ισραήλ πυρομαχικών και όπλων.

Παρά τις μεθοδεύσεις Νετανιάχου, πάντως, ούτε η -προεκλογικών ρυθμών- Ουάσιγκτον, ούτε και η Τεχεράνη δείχνουν διατεθειμένες να εμπλακούν σε μια επικίνδυνη περιφερειακή κλιμάκωση.

Το μαρτυρούν οι πληροφορίες για την ανταλλαγή μηνυμάτων, μέσω Ελβετίας.

Από τις μεν ΗΠΑ ότι δεν είχαν καμία ανάμειξη ή εκ των προτέρων γνώση για την επίθεση στη Δαμασκό.

Από το δε Ιράν για «το έγκλημα του ισραηλινού καθεστώτος» και «την ευθύνη που φέρει η αμερικανική κυβέρνηση», όπως ανέφερε το ΥΠΕΞ του.

Κάποιου είδους απάντηση από την Τεχεράνη θεωρείται δεδομένη.

Ο χρόνος και η κλίμακα θεωρούνται ωστόσο κομβικά.

Το ίδιο ισχύει και για τις παρεμβάσεις προς αποφυγή δημιουργίας κλίματος περαιτέρω αποσταθεροποίησης.

Τόσο του Ιράν στις συνιστώσες του «Άξονα της Αντίστασης», όσο και του Λευκού Οίκου στην κυβέρνηση Νετανιάχου.