Γιατί οι νέοι οργανώνουν διαδηλώσεις στo εικονικό περιβάλλον των videogames

Καθώς το πυκνό, μοβ σούρουπο καταλαγιάζει, ένα τσούρμο διαδηλωτών κατηφορίζει στον παραλιακό δρόμο με αμείωτη ενέργεια, με τα πόδια τους να διασχίζουν το γερασμένο πλακόστρωτο με σχεδόν αψεγάδιαστη ομοφωνία. Πρόκειται για μια σκηνή που θα μπορούσε να έχει παρθεί από τις πλατείες κάθε πρωτεύουσας αυτό το Σαββατοκύριακο, με τη διαφορά ότι οι φιγούρες που διαδηλώνουν και κρατούν παλαιστινιακές σημαίες αποτελούνται από ογκώδη pixel νέον και όχι από ανθρώπινη σάρκα ή οστά – και οι δρόμοι που βαδίζουν σταθερά δεν υπάρχουν σε καμία χώρα, παρά μόνο μέσα στα στρώματα κώδικα που απαρτίζουν τον εικονικό κόσμο του Roblox.

Το βίντεο, το οποίο από τότε έχει γίνει viral, είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα διαμαρτυριών IRL που κυριεύουν εικονικούς κόσμους. Με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ το 2016, νεαροί χρηστές κατέκλυσαν τους σέρβερ του Club Penguin για να καταγγείλουν τη νίκη του πρώην προέδρου σε μια εκλογική διαδικασία για την οποία ήταν πολύ μικροί για να ψηφίσουν. Το 2020, νέοι που ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους κατέφυγαν στο Toontown, το Habbo και το Roblox για να οργανώσουν διαδηλώσεις του Black Lives Matter εν μέσω απαγορεύσεων lockdown.

«Ήταν ψυχοφθόρο για μένα να παρακολουθώ τις τραγωδίες που συμβαίνουν στη χώρα της Παλαιστίνης, οπότε έψαξα τρόπους για να μπορέσω να κάνω κάτι»

Την ίδια χρονιά, ακτιβιστές του Χονγκ Κονγκ χρησιμοποίησαν το νεοεμφανιζόμενο Animal Crossing: New Horizons για να ασκήσουν κριτική στον Κινέζο πρόεδρο Xi Jinping φτιάχνοντας ψηφιακά πανό με το πρόσωπο του, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να απαγορεύσει την πώληση του παιχνιδιού στο Χονγκ Κονγκ και την Κίνα.

The kids are ok https://t.co/VBifgRJL7W pic.twitter.com/HzYQGv0uSP

— 💀 Venus Defiant ❤️‍🔥 (@TheVenusDarling) October 24, 2023

Επομένως, με ποιον τρόπο τα παιχνίδια που έχουν δημιουργηθεί για να ψαρεύουν, να τρέχουν και να ντύνονται εικονικά οι νέοι έγιναν τόποι διαμαρτυρίας για τους νέους; «Αυτό που έχει σημασία για εμάς είναι το γεγονός ότι τα παιδιά αποδομούν ένα τόσο διασκεδαστικό εργαλείο με το να ερμηνεύουν το νόημα και την εφαρμογή του και στη συνέχεια να το ανακατασκευάζουν ως μέσο πολιτικής συμμετοχής», λέει ο Δρ Kei Nishiyama, λέκτορας στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Kaichi.

Τα βιντεοπαιχνίδια συνήθως υπήρχαν ως «εξωπραγματικές» αποδράσεις από την καθημερινότητα

«Παρόλο που η διαμαρτυρία στον πραγματικό κόσμο ενδέχεται να είναι εκτός των δυνατοτήτων ορισμένων νέων -συχνά λόγω γονικού ελέγχου, κυβερνητικής λογοκρισίας ή έλλειψης πρόσβασης- οι εικονικοί κόσμοι μπορούν να προσφέρουν διέξοδο και ευκαιρίες για συμμετοχή. «Εδώ μπορούμε να δούμε τη δημιουργική δράση των παιδιών», συνεχίζει ο Nishiyama.

Οι παίκτες δημιούργησαν ψηφιακές εκδοχές των πορειών υπέρ της Παλαιστίνη

Τον προηγούμενο μήνα, συγκεκριμένα, τα φώτα της δημοσιότητας στράφηκαν στις εικονικές διαμαρτυρίες που λαμβάνουν χώρα στο Roblox, έναν ιστότοπο όπου το 60% των χρηστών είναι ηλικίας 16 ετών και κάτω. Χρησιμοποιώντας τα άβαταρ τους σε μορφή κύβων, οι παίκτες δημιούργησαν ψηφιακές εκδοχές των πορειών υπέρ της Παλαιστίνης που λαμβάνουν χώρα σε όλο τον κόσμο, ζητώντας κατάπαυση του πυρός για τον τερματισμό της οδύνης των αμάχων.

Η 14χρονη Amber επέλεξε να παρευρεθεί σε μια διαμαρτυρία στο Roblox λόγω απογοήτευσης που δεν μπορούσε να κάνει τίποτα για να βοηθήσει ως έφηβη στην Αμερική. «Ήταν ψυχοφθόρο για μένα να παρακολουθώ τις τραγωδίες που συμβαίνουν στη χώρα της Παλαιστίνης, οπότε έψαξα τρόπους για να μπορέσω να κάνω κάτι», λέει. «Ήταν ένας καλός τρόπος για μένα ώστε να εκφράσω τις απόψεις μου»

Τα βιντεοπαιχνίδια συνήθως υπήρχαν ως «εξωπραγματικές» αποδράσεις από την καθημερινότητα – σκεφτείτε: παιχνίδια φαντασίας όπως το Zelda ή το Baldur’s Gate. Παρόλα αυτά, οι νέοι χρήστες καταφεύγουν ολοένα και περισσότερο σε εικονικούς χώρους για να διευρύνουν τον πραγματικό κόσμο.

Τα παιδιά συνδέονται στο Club Penguin για να αναλάβουν βάρδιες ως baristas σε καφετέριες ή σερβιτόροι στην Pizza Parlour, ενώ ορισμένοι παίκτες του Animal Crossing αξιοποιούν τις άπειρες επιλογές δημιουργίας του παιχνιδιού για να χτίσουν ψηφιακά σπίτια. «Αυτό που παρατηρούμε σε όλα αυτά τα εικονικά περιβάλλοντα είναι ότι πράγματα που [οι χρήστες] παρατηρούν και κάνουν εκτός σύνδεσης, τα εισάγουν σε αυτούς τους διαδικτυακούς χώρους επειδή έχουν νόημα γι’ αυτούς», εξηγεί η Katie Salen Tekinbaş, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Irvine

@roshanotgamer Replying to @PencintaWanita #fyp #gta5 #malaysiaroar #gta5online #ultraman #dyna #gta #fakeall #gtav #gtaonline #gta5_funny #foryou #gtarp #gta5clips #foryoupage #tiktokmalaysia #tiktokmalaysia🇲🇾 #wheelie #rempit ♬ original sound – ROSHAnotGamer 〽️

Μήπως αυτή η νέα τάση, θα αποβεί καταστροφική για τους μελλοντικούς αγώνες των λαών;

Δεδομένου ότι οι νέοι εμπλέκονται ολοένα και περισσότερο στο πολιτικό γίγνεσθαι – όπως η αύξηση των νέων ακτιβιστών για το κλίμα τα τελευταία χρόνια – αυτό αντανακλάται στον τρόπο με τον οποίο παίζουν μέσα σε εικονικά περιβάλλοντα. «Είναι ένας τρόπος να δοκιμάσουν κάτι με ελεγχόμενες συνέπειες», λέει η Tekinbaş. «Αν κοιτάξετε την ιστορία του παιχνιδιού, είναι πάντα συνδεδεμένο με τον αληθινό κόσμο. Το παιχνίδι ήταν πάντα ένας τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι μαθαίνουν».

Ωστόσο, η ανωνυμία που παρέχουν οι εικονικοί κόσμοι παραμένει δελεαστική για πολλούς νέους, ιδίως σε μια εποχή που οι διαδηλωτές απειλούνται με βία από την αστυνομία. Επιπλέον, πρόκειται για ένα περιβάλλον με το οποίο οι νέοι είναι εξοικειωμένοι. «Είμαστε παιδιά του διαδικτύου, είναι αυτό που χρησιμοποιούμε για να πλοηγηθούμε και να κατανοήσουμε τον κόσμο», εξηγεί η Yara. «Επιπλέον, είναι πιο εύκολο να ομαδοποιήσουμε τους ανθρώπους σε πίνακες μηνυμάτων, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε πλατφόρμες παιχνιδιών».

Στην ιστορία της ανθρωπότητας, αυτό που άλλαξε το κοινωνικό και πολιτικό τοπίο, ήταν οι διεκδικήσεις των ανθρώπων στους δρόμους των πόλεων, ακόμα και όταν η καταστολή από την αστυνομία ή τον στρατό και το κράτος συλλήβδην, ήταν βίαιη.  Μήπως αυτή η νέα τάση, θα αποβεί καταστροφική για τους μελλοντικούς αγώνες των λαών; Ή μήπως θα αποτελέσει την πρώιμη πολιτικοποίηση των νέων ανθρώπων;

Η ιστορία θα δείξει.

*Με πληροφορίες από Dazed | Kεντρική φωτογραφία θέματος: TikTok