Ελληνες και Ελληνίδες από επιλογή

γράφουν: Μαίρη Αδαμοπούλου & Διονυσία Μαρίνου

Η απόδοση της ελληνικής υπηκοότητας στον Τομ Χανκς και τη Βικτόρια Χίσλοπ ήταν οι τελευταίες σε μια σειρά από αντίστοιχες πρωτοβουλίες, με διαφορετική αιτία, αλλά κοινή στόχευση: την απόδοση τιμής μέσω της ενσωμάτωσης στην ελληνική κοινωνία.

Το τελευταίο διάστημα τράβηξαν αναπόφευκτα το ελληνικό και διεθνές ενδιαφέρον λόγω της απήχησης των ονομάτων τους: ο Τομ Χανκς και η οικογένειά του, η Βικτόρια Χίσλοπ του «Νησιού», που διαθέτουν πλέον την ελληνική υπηκοότητα.

Ο κατάλογος προφανώς δεν είναι εξαντλητικός, αλλά ανατρέχοντας στο πρόσφατο παρελθόν θυμόμαστε ορισμένες περιπτώσεις τιμητικής απόδοσης της υπηκοότητας, για τις οποίες οφείλουμε να είμαστε περήφανοι πρωτίστως εμείς.

Τομ Χανκς

Απ’ την Αντίπαρο σε όλο τον πλανήτη

Αν κι ο Τομ Χανκς σε δηλώσεις του υποστηρίζει πως είναι Eλληνας εδώ και 32 χρόνια, η επίσημη πολιτογράφησή του ήρθε τον περασμένο Δεκέμβριο έπειτα από το σχετικό προεδρικό διάταγμα που υπέγραψε ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.

Η ιδέα της τιμητικής απόδοσης ανήκει στον Πρωθυπουργό, ο οποίος είχε συζητήσει παλιότερα το θέμα με τον χολιγουντιανό ηθοποιό εξαιτίας της μεγάλης προβολής που έχει η χώρα μας έπειτα από κάθε του επίσκεψη αλλά και τη μεσολάβηση για την παραγωγή ταινιών ελληνοκεντρικού ενδιαφέροντος στην Αμερική όπως το «Γάμος α λα ελληνικά».

Το δικαίωμά του στην ελληνική υπηκοότητα σφραγίστηκε με την αποφασιστική συμβολή της οικογένειας Χανκς στην ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας για την ανακούφιση των πληγέντων μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι. Για τον λόγο αυτό και Ελληνες χρίστηκαν, πέρα από τον ηθοποιό, η σύζυγός του Ρίτα Γουίλσον αλλά και οι γιοι τους Τσέστερ και Τρούμαν.

Ο 63χρονος Χανκς γνώρισε τη χώρα μας μέσω της συζύγου του που είναι ελληνικής καταγωγής κι έκτοτε δηλώνει λάτρης της. Ασπάστηκε το ελληνορθόδοξο χριστιανικό δόγμα και κάθε χρόνο περνάει τα καλοκαίρια του στην Αντίπαρο όπου το ζευγάρι διαθέτει εξοχικό. Εκεί, την περασμένη εβδομάδα τούς συνάντησε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τη σύζυγό του και οι τέσσερίς τους φωτογραφίσθηκαν μαζί.

Το ζεύγος Χανκς μάλιστα επιδείκνυε στον φακό τα ελληνικά του διαβατήρια. Η φωτογραφία ανέβηκε στον λογαριασμό του Πρωθυπουργού στο Instagram με τη λεζάντα «Η Ρίτα Γουίλσον και ο Τομ Χανκς είναι πλέον υπερήφανοι έλληνες πολίτες» κι από εκεί ταξίδεψε σε όλα τα μεγάλα Μέσα του κόσμου.

Γιάννης Αντετοκούνμπο

Greek freak με το σπαθί του!

Οταν τον Απρίλιο του 2013 οι Μιλγουόκι Μπακς επέλεγαν τον Γιάννη Αντετοκούνμπο στο Νο 15 του ντραφτ του ΝΒΑ, ο μπασκετμπολίστας πανηγύριζε στην αίθουσα του Barclays Center του Μπρούκλιν με την ελληνική σημαία στα χέρια.

Μέσα σε λίγες στιγμές, το αγόρι από τα Σεπόλια έγινε ο σημαντικότερος πρεσβευτής της Ελλάδας στο εξωτερικό και η αιτία για να πλημμυρίσουν τα social media των Ελλήνων με υπερήφανα μηνύματα. Δεν ήταν πάντα όμως αυτή η κατάσταση.

Αν και γεννήθηκε στην Αθήνα, όπως και άλλα τρία από τα συνολικά τέσσερα αδέρφια του, και είχε φοιτήσει στο ελληνικό σχολείο, επί σειρά ετών δεν δικαιούνταν να λάβει την ελληνική υπηκοότητα λόγω του κενού της νομοθεσίας.

Ηταν παιδί μεταναστών, με σημαντικά προβλήματα επιβίωσης. Αν δεν ήταν το μπάσκετ και τα ξεκάθαρα ανώτερα αθλητικά του προσόντα, ίσως η υπόθεση της πολιτογράφησης να μην είχε αίσιο τέλος.

Υπό την πίεση της Ελληνικής Ομοσπονδίας Μπάσκετ, που ήθελε να τον εντάξει στις τάξεις της, η κυβέρνηση Σαμαρά προχώρησε στην πολιτογράφηση εκείνου και της οικογένειας Αντετοκούνμπο. Ο Greek Freak, όπως είναι το παρατσούκλι του στο ΝΒΑ (μέχρι κι εκεί οι ξένοι τονίζουν την εντοπιότητά του), με το ελληνικό διαβατήριο στο χέρι ήταν ελεύθερος να κινηθεί προς την κορυφή του παγκόσμιου μπάσκετ.

Βικτόρια Χίσλοπ

Το «Νησί» που διαφημίζει την Ελλάδα

Η πρώτη φορά που επισκέφτηκε η Βικτόρια Χίσλοπ την Ελλάδα ήταν το 1975 σε διακοπές ως παιδί μαζί με τη μητέρα της. Οι ομορφιές της Κρήτης αιχμαλώτισαν την καρδιά της κι έκτοτε η βρετανίδα συγγραφέας έχει αναπτύξει πολύ ισχυρούς δεσμούς με το νησί. Εξερευνώντας την ιστορία της περιοχής, όπου πλέον διαθέτει κι εξοχική κατοικία, ανακάλυψε τη Σπιναλόγκα, κάτι που την ενέπνευσε να γράψει το μπεστ σέλερ βιβλίο της «Το νησί».

Στις σελίδες του περιέγραψε την περιπέτεια των λεπρών που στέλνονταν εκεί εξορία, βασισμένη σε αληθινά γεγονότα και κατάφερε να κεντρίσει το ενδιαφέρον του διεθνούς αναγνωστικού κοινού. Το βιβλίο πούλησε πάνω από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, μεταφράστηκε σε 35 γλώσσες και κατατάχθηκε ανάμεσα στα 100 βιβλία που καθόρισαν την περασμένη δεκαετία.

Ακόμα και στη χώρα μας βοήθησε στη διάδοση τις ιστορίας των χανσενικών αφού έγινε τηλεοπτική σειρά από το Mega. Τα θερμά λόγια με τα οποία περιγράφει κάθε φορά τη χώρα μας και κυρίως την Κρήτη αλλά κυρίως η συμβολή της στην τουριστική προβολή της χώρας, έφεραν πριν από λίγες μέρες και την τιμητική παροχή ελληνικής ιθαγένειας.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου υπέγραψε στις 17 Ιουλίου το σχετικό διάταγμα και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τη συγγραφέα σε τηλεφωνική επικοινωνία.

Η Χίσλοπ αντέδρασε με μεγάλη χαρά: «Ηταν μια υπέροχη έκπληξη και σπουδαία τιμή. Επιβεβαιώνεται η πολύ ιδιαίτερη σχέση και αγάπη που έχω γι’ αυτή τη χώρα. Το να με καλωσορίσουν και να με αποδεχτούν – επίσημα – ως Ελληνίδα ήταν ένα όνειρο για μένα. Και έφτασε η στιγμή που έγινε πραγματικότητα». Δεν είναι μάλλον τυχαίο που και το νέο βιβλίο της «Οσοι αγαπιούνται» (εκδόσεις Ψυχογιός) που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες εκτυλίσσεται στην Ελλάδα.

Οι ψαράδες στο Μάτι

Αλληλεγγύη χωρίς σύνορα

Μόλις τη δεύτερη μέρα του 2019 και πέντε μήνες μετά την τραγωδία στο Μάτι ο 47χρονος τότε Αιγύπτιος Ελ Χαΐμι Εμάντ, ο 46χρονος συμπατριώτης του Ιμπραχίμ Μούσσα Μαχμούντ και ο 35χρονος Αλβανός Τζέκα Γκάνι περνούσαν το κατώφλι του προεδρικού μεγάρου για να τους αποδοθεί η ελληνική ιθαγένεια, για τις εξαιρετικές υπηρεσίες που προσέφεραν στην Ελλάδα.

Οι τρεις ψαράδες την αποφράδα εκείνη Δευτέρα του Ιουλίου είχαν σπεύσει με τις βάρκες τους και κατάφεραν να σώσουν ανθρώπους και ζώα που είχαν καταφύγει στη θάλασσα ζητώντας καταφύγιο από τη φονική πυρκαγιά.

Ψαράς απο παιδί – γεννημένος στο Δέλτα του Νείλου – ο Ιμπραχίμ Μούσσα Μαχμούντ ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία 16 ετών. Το καΐκι στο οποίο εργαζόταν ήταν το πρώτο που έφτασε στο Μάτι και εκείνη την ημέρα κατάφερε να σώσει 73 άτομα και τέσσερα σκυλιά.

Στα 16 του ήρθε στην Ελλάδα ο έτερος Αιγύπτιος Ελ Χαΐμι Εμάντ. Ψαράς με δικό του καϊκι, την «Ελπίδα», παντρεμένος με Ελληνίδα και πατέρας τριών παιδιών, βγήκε στη θάλασσα ανταποκρινόμενος στο σήμα που έλαβε από το Λιμενικό, όπως όλα τα πλεούμενα της περιοχής της Νέας Μάκρης, να σπεύσει για βοήθεια στο Μάτι. Μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες κι ενώ είχε κι ο ίδιος χτυπήσει, έσωσε 48 ανθρώπους στην πλειονότητά τους παιδιά.

Ο Τζέκα Τζέκα Γκάνι ταξίδεψε πριν από 24 χρόνια με τα πόδια για να διασχίσει τα ελληνικά σύνορα. Εκείνος με τη βάρκα του κι έναν φίλο του κατάφερε από το σούρουπο έως τις πρώτες πρωινές ώρες να βγάλει ασφαλείς στη στεριά περί τους 50 ανθρώπους κάνοντας περήφανη την οκτάχρονη κόρη του.

Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ

Τα ελληνικά νησιά στον φακό του

Από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του στην Ελλάδα, το 1954, σε ηλικία 21 ετών, φοιτητής ακόμη στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, με τον αδελφό του, αισθάνθηκε Ελληνας, όπως εξομολογήθηκε σε μία από τις πολλές συνεντεύξεις του στα «ΝΕΑ» ο Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ. Επέστρεψε πολλές φορές. Παντρεύτηκε Ελληνίδα, την αγαπημένη του Κωνσταντίνα.

Μοιράζει τον χρόνο του εδώ και δεκαετίες ανάμεσα στην Αθήνα, την Πάτμο, τη Νέα Υόρκη και το Παρίσι. Επισήμως ωστόσο Ελληνας έγινε πριν από λίγους μήνες, στις αρχές του χρόνου, όταν ολοκληρώθηκε η πολιτογράφηση ως αναγνώριση των εξαιρετικών υπηρεσιών του προς την Ελλάδα και την καλλιέργεια των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, ενώπιον του γενικού προξένου της Ελλάδας στη Βοστώνη Στράτου Ευθυμίου.

Κυνηγός του αυθεντικού και των ανθρώπων που αν και ντρέπονταν χαμογελούσαν μπροστά στον φακό του, κατάφερε μέσα από τις διαδρομές του ανά την Ελλάδα – από την Αμοργό και την Αστυπάλαια, ως τη Μύκονο, τη Σαντορίνη και την Κρήτη, τη Νίσυρο και την Τήλο – να καταγράψει εικόνες που εξαφανίστηκαν κάτω από το βάρος της τεχνολογικής εξέλιξης, της ανάπτυξης και του τουρισμού.

Μπήκε από νωρίς στον κόσμο της εικόνας, καθώς ως έφηβος ακολουθούσε τους φωτογράφους της εφημερίδας «Ντέιλι Μέιλ», της οποίας εκδότης ήταν ο πατέρας του, και έκτοτε της αφιέρωσε τη ζωή του καταγράφοντας όσα έβλεπε άλλοτε σε άσπρο-μαύρο κι άλλοτε σε χρώμα.

Στη διάρκεια της καριέρας του έχει εκδώσει πολλά λευκώματα με φωτογραφίες του από την Ελλάδα και έχει εκθέσει πολλαπλώς τη δουλειά του, ενώ αυτή την περίοδο καρέ του από το εγκαταλελειμμένο καστρομονάστηρο των Στροφάδων, στο Ιόνιο, φιλοξενούνται στο Μουσείο Μπενάκη.

Ζακλίν ντε Ρομιγύ

«Ερωτευμένη» με τον Θουκυδίδη και τους τραγικούς

Ηταν ήδη 82 ετών η Ζακλίν ντε Ρομιγύ – η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στο Κολέζ ντε Φρανς και η δεύτερη που ανακηρύχθηκε ισόβιο μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας (μετά τη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ) – όταν η Ελλάδα αποφάσισε να της προσφέρει την ελληνική υπηκοότητα. Στο μεταξύ η γαλλίδα ελληνίστρια είχε αφήσει ήδη ισχυρό το αποτύπωμά της στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής Γραμματείας, της κλασικής κυρίως περιόδου.

Οι μεταφράσεις της από τα αρχαία ελληνικά αποτελούσαν κεφάλαιο για την εδραίωση των ελληνικών σπουδών στο γαλλόφωνο κοινό. Μελετήτρια και «ερωτευμένη» με τον Θουκυδίδη – τον αποκαλούσε «άνδρα της ζωής της» -, λάτρης του λόγου των μεγάλων τραγικών ποιητών είχε αναδειχθεί σε υπέρμαχο της διάσωσης των ελληνικών σπουδών, καθώς όπως υποστήριζε συχνά ήθελε να γίνουν κοινωνοί όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι της δύναμη και του φωτός, της πίστης και της ελπίδας που αντλούσε και η ίδια από τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς.

Κι ακόμη, όταν τα τελευταία χρόνια της ζωής της τα γαλανά μάτια της την είχαν προδώσει και είχε χάσει το φως της εκείνη εξακολουθούσε να βρίσκει αχτίδες φωτός μέσα από τα κείμενα που είχε αγαπήσει και να δίνει μάχες ώστε τα αρχαία ελληνικά να βρουν θέση σε όλα τα γαλλικά σχολεία.