Famagusta: Αιχμάλωτοι και αγνοούμενοι 50 χρόνια στις φυλακές της Τουρκίας

Μια ακόμη βουτιά στα γεγονότα που οδήγησαν στην τραγωδία της Κύπρου, η οποία ξετυλίχτηκε παράλληλα με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, προσφέρει στο νέο, έβδομο επεισόδιο η σειρά του MEGA, «Famagusta».

Η μεγάλη παραγωγή του σταθμού, η οποία μάλιστα εντάσσεται στις εκδηλώσεις της κυπριακής προεδρίας για τα 50 χρόνια από την εισβολή και κατοχή στην Κύπρο, ανοίγει κάθε εβδομάδα μια μικρή χαραμάδα στο ντόμινο των εξελίξεων που οδήγησαν στον «Αττίλα ΙΙ» και την τουρκική κατοχή.

Σύμφωνα με τα αρχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, αιχμαλωτίστηκαν το καλοκαίρι του 1974, 2.647 Κύπριοι από τους οποίους οι περισσότεροι ήταν άμαχοι πολίτες και περίπου οι μισοί από αυτούς μεταφέρθηκαν σε φυλακές στην Τουρκία

Ο πρωταγωνιστής της σειράς, Μάικλ, είναι ένας δημοσιογράφος που ετοιμάζει ντοκιμαντέρ για τα γεγονότα εκείνα. Μέσα από αυτή τη διαδικασία έχουμε όλοι γίνει κοινωνοί του πόνου, της αγωνίας και των βασανιστηρίων που έχουν ζήσει Ελληνοκύπριοι από τον πόλεμο και έκτοτε.

Μετά τις έξι συγκλονιστικές μαρτυρίες που βασίζονται σε αληθινά γεγονότα – μεταξύ των οποίων η Χαρίτα Μάντολες και η Μυροφόρα της Κύπρου – η Famagusta καταπιάνεται με μια ακόμη ζοφερή πτυχή που άφησε βαθύ το σημάδι της στην κυπριακή κοινωνία.

Όπως θα δούμε στο επεισόδιο αυτής της Κυριακής, 9μ.μ, ο Μάικλ βουτηγμένος στην έρευνά του, καταγράφει μια ακόμα μαρτυρία από δύο ανθρώπους που βίωσαν εικονικές εκτελέσεις και γνώρισαν τις Τούρκικες φυλακές.

Οι συνταρακτικές μαρτυρίες αιχμαλώτων στις τουρκικές φυλακές

Όπως διαβάζουμε στις επίσημες ανακοινώσεις της κυπριακής Δημοκρατίας, κατά τη διάρκεια και μετά την τουρκική εισβολή, χιλιάδες Ελληνοκύπριοι συνελήφθησαν και αιχμαλωτίστηκαν. Σύμφωνα με τα αρχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, αιχμαλωτίστηκαν το καλοκαίρι του 1974, 2.647 Κύπριοι από τους οποίους οι περισσότεροι ήταν άμαχοι πολίτες και περίπου οι μισοί από αυτούς μεταφέρθηκαν σε φυλακές στην Τουρκία.

Τον Μάιο του 2001, το ΕΔΑΔ απεφάνθη πως οι Τουρκικές αρχές δεν είχαν ποτέ διερευνήσει τους ισχυρισμούς συγγενών ότι αγνοούμενοι είχαν εξαφανιστεί μετά από κράτησή τους υπό συνθήκες που δημιουργούσαν πραγματική ανησυχία για την ασφάλειά τους

Ορισμένοι από αυτούς αφέθησαν ελεύθεροι και από τις μαρτυρίες τους έγιναν γνωστές οι πρακτικές και τα βασανιστήρια της κράτησής τους. Κάποιοι συγκαταλέγονται μέχρι και σήμερα στη μακρά λίστα των αγνοουμένων.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν καλά τεκμηριωμένες μαρτυρίες ότι τα αγνοούμενα πρόσωπα εθεάθησαν για τελευταία φορά ζωντανά στα χέρια του τουρκικού στρατού ή των Τουρκοκυπρίων, που ενεργούσαν υπό τις οδηγίες και την ευθύνη των τουρκικών δυνάμεων κατοχής.

Η πίεση της Ευρώπης και η αδιαφορία της Τουρκίας

Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως τόσο το Ευρωκοινοβούλιο, όσο όμως και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έχουν επανειλημμένα καλέσει την Άγκυρα να δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες για την τύχη των αγνοουμένων, από τα αρχεία του τουρκικού στρατού και να επιτρέψει έρευνα στην Τουρκία από τη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμένους.

Τον Μάιο του 2001, το ΕΔΑΔ απεφάνθη πως οι Τουρκικές αρχές δεν είχαν ποτέ διερευνήσει τους ισχυρισμούς συγγενών ότι αγνοούμενοι είχαν εξαφανιστεί μετά από κράτησή τους υπό συνθήκες που δημιουργούσαν πραγματική ανησυχία για την ασφάλειά τους. Αυτή η αδράνεια των τουρκικών αρχών συνιστά σύμφωνα με το Δικαστήριο μια συνεχή παραβίαση των διαδικαστικών υποχρεώσεων σύμφωνα με το Άρθρο 2 καθώς και το Άρθρο 5 της Σύμβασης για την προστασία του δικαιώματος ζωής. Το Δικαστήριο κατέληγε πως «η σιωπή των αρχών … ενόψει των πραγματικών ανησυχιών των συγγενών των αγνοουμένων φθάνει σε τέτοιο επίπεδο σοβαρότητας, το οποίο μπορεί να κατηγοριοποιηθεί μόνο ως απάνθρωπη μεταχείριση εντός της έννοιας του Άρθρου 3».

Έντεκα χρόνια μετά, τον Μάρτιο του 2012, η Επιτροπή Εξωτερικών του Ευρωκοινοβουλίου θα ξεκινούσε έρευνα για το ενδεχόμενο να ανήκουν σε αγνοουμένους της τουρκικής εισβολής οι 38 σκελετοί, που βρέθηκαν σε τουρκικές φυλακές. Οι σκελετοί είχαν βρεθεί στις φυλακές του Ντιάρμπακιρ στην Τουρκία και υπήρχαν πληροφορίες ότι εκεί είχαν μεταφερθεί Ελληνοκύπριοι αιχμάλωτοι μετά τον πόλεμο του 1974. Και αυτή είναι μόνο μια πτυχή του ακανθώδους, αλλά και άλυτου εδώ και πέντε δεκαετίες ζητήματος των αιχμαλώτων και αγνοουμένων της Κύπρου.

Σελίδες της κυπριακής τραγωδίας ξεφυλλίζονται κάθε Κυριακή βράδυ, στις 21:00, στα επεισόδια της σειράς του MEGA, «Famagusta».

Δείτε το τρέιλερ του έβδομου επεισοδίου