«Μακεδονικό»: Ο παράγοντας – κλειδί που θα κρίνει το δημοψήφισμα

Στην τελική ευθεία μπήκε το δημοψήφισμα για το Μακεδονικό στα Σκόπια και σε δύο 24ωρα από τώρα αναμένεται να γνωρίζουμε αν ο λαός της γειτονικής χώρας θα δώσει καταφατική ή αρνητική απάντηση στο ερώτημα που θα τεθεί στις κάλπες.

Η απόφαση αναμένεται να καθορίσει τις εξελίξεις αναφορικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, καθώς σε περίπτωση επικράτησης του «ναι» στην ουσία επικυρώνεται η συμφωνία – παρά το γεγονός ότι απαιτούνται στη συνέχεια συνταγματικές αλλαγές, με την εξασφάλιση των 2/3 των βουλευτών, ο δρόμος για τον Ζόραν Ζάεφ γίνεται πιο εύκολος. Αντιθέτως, αν επικρατήσει το «όχι», η κυβέρνηση θα αναγνωρίσει ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δε μπορεί να προχωρήσει.

Τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο, στο προσκήνιο ήρθε ακόμη μια παράμετρος. Αυτή της συμμετοχής στις κάλπες. Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές στα Σκόπια, το ποσοστό συμμετοχής, βάσει του οποίου θα αξιολογηθεί η επιτυχία ή μη του δημοψηφίσματος, είχε μετατραπεί σε νέο σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η θέση της κυβέρνησης του Ζόραν Ζάεφ στο ζήτημα αυτό συνοψίζεται ως εξής: Στο δημοψήφισμα αποφασίζουν μόνον αυτοί που θα ψηφίσουν και δεν λαμβάνονται υπόψη αυτοί που θα απέχουν. Αν η πλειοψηφία όσων συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα ψηφίσει «κατά», η κυβέρνηση θα αναγνωρίσει ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δεν μπορεί να προχωρήσει. Αν η πλειοψηφία ψηφίσει «υπέρ», ακόμα και αν η συμμετοχή είναι μικρότερη από 50%, η διαδικασία σχετικά με τη Συμφωνία θα συνεχιστεί στη Βουλή.

Αντίθετα, το VMRO-DPMNE υποστηρίζει ότι τα κριτήρια βάσει των οποίων θα αξιολογηθεί η επιτυχία ή μη του δημοψηφίσματος είναι σαφή και ορίζονται από τον νόμο. Για να είναι επιτυχές το δημοψήφισμα θα πρέπει να προσέλθει στις κάλπες ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους (σ.σ. 900.000 από τους 1.800.000) και η πλειοψηφία από αυτούς να ψηφίσει «υπέρ». Αν η συμμετοχή είναι μικρότερη, σημαίνει ότι η Συμφωνία «δεν πέρασε».

Εδώ, λοιπόν, έγκειται το πολύπλοκο του ζητήματος, καθώς οι εκλογικοί κατάλογοι δεν έχουν επικαιροποιηθεί και περιλαμβάνουν πολύ περισσότερα ονόματα πολιτών από αυτούς που δύνανται να ψηφίσουν, δυσχεραίνοντας έτσι τη μάχη του σκοπιανού πρωθυπουργού κατά της αποχής. Μάλιστα, σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις, παρά το γεγονός ότι προηγείται το «ναι», ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών δηλώνει απρόθυμο να πάει να ψηφίσει είτε ως πολιτική στάση είτε ως μποϊκοτάρισμα της διαδικασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, καθοριστική φαίνεται πως είναι η στάση της αντιπολίτευσης. Το τελευταίο διάστημα, η εθνικιστική πτέρυγα της πολιτικής σκηνής προκρίνει αντί του «όχι» την αποχή, παίζοντας το τελευταίο της χαρτί.

Δεν είναι τυχαίο πως ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβάνοφ, κάλεσε την Πέμπτη τους συμπολίτες της χώρας του να μην ψηφίσουν στο δημοψήφισμα της Κυριακής για την αλλαγή του ονόματος της χώρας τους. «Ως πολίτης, έχω λάβει την απόφασή μου: στις 30 Σεπτεμβρίου, δεν θα πάω να ψηφίσω» δήλωσε ο ίδιος κατά την ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, προσθέτοντας πως «είμαι πεπεισμένος πως εσείς, οι συμπολίτες μας, θα πάρετε επίσης αυτή τη συνετή απόφαση».

[Πηγή φωτογραφίας: AP]

Ο ρόλος των Αλβανοφώνων

Ένας ακόμη παράγοντας που αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του δημοψηφίσματος είναι η αλβανόφωνη κοινότητα, η οποία αποτελεί περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, οι αλβανοί ψηφοφόροι αναμένεται να υποστηρίξουν συντριπτικά τη συμφωνία του ονόματος με συμμετοχή στην κάλπη.

«Θα ψηφίσουν για το ΝΑΤΟ, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, για το μέλλον, για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ασφάλεια» δήλωσε ο Αλί Αχμέτι, επικεφαλής του αλβανικού κόμματος DUI της ΠΓΔΜ. «Νομίζω ότι δεν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο και δεν θέλω να το σκεφτώ, γιατί δεν θέλω να επιστρέψω στο παρελθόν. Το παρελθόν είναι επώδυνο και δεν πρέπει να επαναληφθεί», συμπλήρωσε.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεδομένης της ασφυκτικής και πρωτοφανούς πίεσης που δέχθηκαν οι σκοπιανοί πολίτες από τη διεθνή κοινότητα -υπό τη μορφή κάποιες φορές απειλής, πχ. «η επιλογή σας είναι ανάμεσα στη Βόρεια Μακεδονία και στη Βόρεια Κορέα» ή «Ναι» ή «απελπισία» το δίλημμα του δημοψηφίσματος- καθώς και της μονομερούς προεκλογικής καμπάνιας, η ορθή αποτίμηση του αποτελέσματος επιτάσσει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν τόσο το ποσοστό απόρριψης της Συμφωνίας όσο και αυτό της αποχής παρά τις δηλώσεις Ζάεφ ότι «αυτοί που θα ψηφίσουν θα αποφασίσουν αν πετύχει ή όχι. Εκείνοι που δεν ψηφίζουν δεν μετρούν».