Τελικά ποια είναι η αλήθεια για το χρέος; Επονείδιστο ή βιώσιμο;

Μια φορά και έναν καιρό, και συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 2015, η Επιτροπή Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος, που είχε συστήσει η τότε πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, είχε καταλήξει σε ένα πόρισμα που χαρακτήριζε το ελληνικό χρέος «παράνομο, μη νόμιμο, απεχθές, επονείδιστο και μη βιώσιμο». Το πόρισμα της Επιτροπής είχε παρουσιαστεί σε ειδική πανηγυρική εκδήλωση της Βουλής, παρουσία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, που αποτελούσε την «ψυχή» της προσπάθειας αυτής -σύμφωνα με τα λεγόμενα της Ζωής Κωνσταντοπούλου-, η παρουσία του οποίου σε κάθε περίπτωση χάρισε το απαιτούμενο κύρος στις εργασίες και το αποτέλεσμα της Επιτροπής Αλήθειας.

Βέβαια, το πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας ουδέποτε αξιοποιήθηκε από την κυβέρνηση της Αριστεράς. Αντίθετα, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Πάνος Καμμένος όχι μόνο ανέτρεψαν το αποτέλεσμα του «ιστορικού δημοψηφίσματος», όχι μόνο υπέγραψαν το τρίτο μνημόνιο, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος της χώρας, αλλά πλέον βρίσκονται στην άλλη όχθη του ποταμού, υποστηρίζοντας ότι η απόφαση του Eurogroup για το ελληνικό χρέος το καθιστά «βιώσιμο» -όπως άλλωστε ζητούσε το ΔΝΤ.

Τελικά ποια είναι η πραγματική πεποίθηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα για το χρέος; Εκείνη του 2015 ή αυτή του 2018; Ποια είναι η «αλήθεια για το δημόσιο χρέος»; Είναι επονείδιστο, απεχθές και παράνομο ή βιώσιμο μετά την επιμήκυνσή του;

Το πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας για το χρέος

Στην πύρινη ομιλία της η Ζωή Κωνσταντοπούλου είχε περιγράψει: «Τα προκαταρκτικά πορίσματα της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους φανερώνουν ότι το μόνο μας χρέος είναι προς εκείνους που αντιστάθηκαν για να είμαστε ελεύθεροι και να ζούμε σε μια δημοκρατία. Το μόνο μας χρέος είναι προς την ιστορία, προς το μέλλον, προς τις ζώσες και τις επόμενες γενιές, το μόνο μας χρέος είναι και προς εκείνους που έχασαν τη ζωή και την υγεία τους, ζώντας σε απάνθρωπες συνθήκες, τις οποίες τους επιφύλαξαν εκείνοι που, παραβιάζοντας διεθνείς υποχρεώσεις, συνέπραξαν και προκάλεσαν την ανείπωτη ανθρωπιστική κρίση που σοβεί μέχρι σήμερα στη χώρα και κατά της οποίας μαχόμαστε».

Στο προοίμιο του πορίσματος αναφέρεται δε, ότι «η Ελλάδα ήταν και παραμένει θύμα μιας προσχεδιασμένης επίθεσης, η οποία οργανώθηκε από το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή» επισημαίνοντας ότι «αυτό το βίαιο, παράνομο και ανήθικο εγχείρημά τους έχει μοναδικό σκοπό να περάσουν τα ιδιωτικά χρέη στο Δημόσιο».

«Η σημερινή κυβέρνηση, η πρώτη μετά από δεκαετίες που δεν έχει συμπράξει ούτε στην δημιουργία ούτε στην διόγκωση του δημοσίου χρέους, έχοντας λάβει και την εμπιστοσύνη του Κοινοβουλίου, νομιμοποιείται να αξιοποιήσει όλα τα εργαλεία και όλα τα επιχειρήματα για την αμφισβήτηση και την διαγραφή του χρέους σε κάθε δε περίπτωση για την αναστολή κάθε ενέργειας αποπληρωμής του, όσο αυτή θέτει σε διακύβευση την επιβίωση, τα θεμελιώδη κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα του λαού και την ίδια την Δημοκρατία», είχε τονίσει η τότε πρόεδρος της Βουλής.

Μάλιστα, η κ. Κωνσταντοπούλου είχε συνδέσει το δημόσιο χρέος με τις γερμανικές αποζημιώσεις, λέγοντας: «Η Ελλάδα δεν αποζημιώθηκε πότε για τις καταστροφές και για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξαν οι Ναζί στη διάρκεια της κατοχής. Σήμερα οι αξιώσεις της Ελλάδας από αυτά τα διεθνή εγκλήματα και από το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο που εντάσσεται σε αυτά, υπολογίζονται από την ειδική επιτροπή του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους στα 278 έως 340 δισ. ευρώ, όπως αποκαλύφθηκε στο πλαίσιο μιας άλλης Επιτροπής που λειτουργεί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, της Επιτροπής για τη Διεκδίκηση των Γερμανικών Οφειλών. Οι συγκρίσεις και τα συμπεράσματα είναι αναπόδραστα. Η Γερμανία σήμερα αξιώνει και να μην πληρώσει το χρέος της προς την Ελλάδα, χρέος που απορρέει από διεθνή εγκλήματα ιστορικά και δικαστικά καταδικασμένα, και οι Έλληνες και ο λαός να υποταχθεί και να θυσιαστεί για να πληρώσει ένα χρέος που δεν δημιούργησε και που δεν συνδέεται με διεθνή εγκλήματα».

Το πόρισμα είχε «σφραγίσει» ο επιστημονικός συντονιστής της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους Ερίκ Τουσέν, ο οποίος μεταξύ άλλων είχε επισημάνει ότι «το σύνολο των 215 δισ. ευρώ που οφείλει η Ελλάδα προς τον EFSF, το ΔΝΤ και τις 14 χώρες – μέλη της Ευρωζώνης έχει συναφθεί με τις ίδιες προϋποθέσεις και είναι αδύνατον να προσδιοριστεί ότι ένα τμήμα του είναι νόμιμο κι ένα άλλο παράνομο». Με τις ίδιες προϋποθέσεις έχει συναφθεί και το δάνειο των 28 δισ. ευρώ που οφείλει η χώρα στην ΕΚΤ είχε σημειώσει ο κ. Tουσέν και είχε ζητήσει να γίνουν σεβαστά και να αποπληρωθούν στο 100% τα ομόλογα των μικροομολογιούχων και των ασφαλιστικών ταμείων.

Στην παρουσίαση του πορίσματος είχαν τοποθετηθεί από το βήμα της Βουλής κι άλλοι επίσημοι συνεργάτες της Επιτροπής, αλλά αξίζει να επισημανθεί η ομιλία της ευρωβουλευτή Σοφίας Σακοράφα. Είχε πει η κ. Σακοράφα ότι τα συμπεράσματα του πορίσματος είναι επιστημονικές τεκμηριώσεις που αποτελούν κτήμα του ελληνικού λαού και των λαών της Ευρώπης και είναι το όπλο των κινημάτων. «Είναι η αλήθεια ιδωμένη από τη μεριά του αδύναμου», είχε επισημάνει, καθώς και ότι «ο λαός μας είναι η κάθε ακριβοπληρωμένη, με αίμα πολλές φορές, αράδα αυτού του Συντάγματος. Η Επιτροπή Αλήθειας είναι το «1-1-4″ της σημερινής εποχής».

…και μετά στον «κάλαθο των αχρήστων»

Μπορεί η Ζωή Κωνσταντοπούλου και η Επιτροπή Αλήθειας να κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι προκύπτουν «σοβαρά επιχειρήματα απονομιμοποίησης του χρέους και αναστολής της πληρωμής του», ωστόσο αυτά τα επιχειρήματα ουδέποτε αξιοποιήθηκαν από τις κυβερνήσεις Τσίπρα, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε παραβρεθεί στην πανηγυρική εκδήλωση της Επιτροπής Αλήθειας και μάλιστα παρά το «βαρύ πρόγραμμα» που είχε εκείνη την ημέρα.

«Θέλω να ξεκινήσω ευχαριστώντας, τον κ. πρωθυπουργό, για τη σημερινή του παρουσία, σε πείσμα του πολύ βεβαρημένου προγράμματός του και σε πείσμα των πολύ ασφυκτικών συνθηκών. Κύριε πρωθυπουργέ, η παρουσία σας σηματοδοτεί πολλά, σας ευχαριστούμε που μας τιμάτε και εννοείται ότι σας δίνουμε προκαταβολικά την άδεια να αποχωρήσετε αρκετά νωρίς, γιατί ξέρω ότι έχετε ανειλημμένη υποχρέωση με τον ομόλογό σας από την Αυστρία και επομένως ξέρουμε και εμείς, ότι μολονότι δεν θα είσαστε μαζί μας σε όλη τη διάρκεια της παρουσίασης των πορισμάτων της Επιτροπής, θα είστε ψυχή μαζί μας και θα σας παραδώσουμε αύριο, πριν την παράδοση στην δημοσιότητα και το πλήρες και εκτενές πόρισμα, στα ελληνικά και στα αγγλικά, αυτή την πολύ σημαντική εργασία που έχει εκπονηθεί από την Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου Χρέους» είχε επισημάνει η Ζωή Κωνσταντοπούλου.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος είχε επιλέξει να μην παραστεί στη συνεδρίαση αυτή, αλλά έστειλε μήνυμα που διαβάστηκε από την τότε πρόεδρο της Βουλής: «Κυρία Πρόεδρε, λόγω της συνάντησής μου με τον Καγκελάριο της Δημοκρατίας της Αυστρίας, κ. Βέρνερ Φάιμαν, δεν μπορώ να παραστώ στη σημερινή καταληκτική συνεδρίαση της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους της Βουλής των Ελλήνων, παρακαλώ να διαβιβάσετε στα μέλη της Επιτροπής της εκ μέρους μου ειλικρινή αναγνώριση της επιστημονικώς τεκμηριωμένης συμβολής τους, ως προς τα αίτια που οδήγησαν στη διαμόρφωση του δημόσιου χρέους της χώρας μας. Όπως, επίσης, παρακαλώ να καταστήσετε σαφές, ότι ισχύουν στο ακέραιο τα όσα επισήμανα κατά την έναρξη των εργασιών της Επιτροπής, στις 4 Απριλίου 2015, κυρίως ως προς τα αδιαμφισβήτητα κατά το Σύνταγμά μας δεδομένα της δημοσιονομικής μας κυριαρχίας. »

Ωστόσο, αν και ο πρωθυπουργός αποδέχθηκε και «επικύρωσε» το πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας εκείνες τις ημέρες του Ιουνίου του 2015, στη συνέχεια όχι μόνο δεν υιοθετήθηκε το επιχείρημα του «επονείδιστου χρέους», αλλά θα μπορούσε να πει κανείς ότι κατέληξε στον κάλαθο των αχρήστων της «πρώτης φοράς Αριστερά».

Η ίδια η Ζωή Κωνσταντοπούλου κατήγγειλε σχεδόν δύο χρόνια μετά, τον Απρίλιο του 2017, ότι «κάποιοι ήθελαν να σιγήσει η Επιτροπή Αλήθειας». Σε ειδική συνέντευξη Τύπου, η πρώην πρόεδρος της Βουλής επιτέθηκε στη «νεομνημονιακή κυβέρνηση Τσίπρα», καθώς και στον διάδοχό της Νίκο Βούτση «ο οποίος κατήργησε την Επιτροπή και κατέβασε τα πορίσματά της από τη σελίδα του ελληνικού Κοινοβουλίου».

Προφανώς στο μεσοδιάστημα κάτι είχε αλλάξει. Για την ακρίβεια, αυτό που είχε συμβεί είναι ότι η κυβέρνηση Τσίπρα είχε ανατρέψει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, είχε υπογράψει το τρίτο μνημόνιο και είχε κάνει στροφή 180 μοιρών σε σχέση με τα όσα υποστήριζε προεκλογικά καθώς και κατά την πρώτη φάση της διακυβέρνησης, δηλαδή κατά τη διάρκεια της «περήφανης διαπραγμάτευσης». Τα πίστευε αυτά που υποστήριζε τότε ο Αλέξης Τσίπρας, που ως προς το ζήτημα του χρέους είχε αναλάβει να τεκμηριώσει η Επιτροπή Αλήθειας της Βουλής προκειμένου να δώσει επιχειρήματα στην κυβέρνηση; Ή μήπως όχι;

Τέλος της λιτότητας αλλά… δημοσιονομική πειθαρχία

Σε κάθε περίπτωση, η πραγματικότητα της 21ης Ιουνίου, για την οποία ο Αλέξης Τσίπρας πανηγυρίζει σήμερα, είναι ότι θα υπάρχει σκληρή μεταμνημονιακή εποπτεία, με τριμηνιαίους ελέγχους από τους δανειστές, με εκθέσεις για την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας και θα απευθύνουν συστάσεις στην εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση. Παράλληλα, προβλέπεται η διατήρηση πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% έως το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ έως το 2060.

Με λίγα λόγια, μπορεί η χώρα να βγει από τα Μνημόνια τον Αύγουστο, αλλά δεν θα πάψει να βρίσκεται μέσα σε ένα πλαίσιο αυστηρής λιτότητας, καθώς προβλέπεται σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία· υψηλά πλεονάσματα εν μέσω ρυθμών ανάπτυξης που δεν εντυπωσιάζουν δεν θα είναι ακριβώς το τέλος της λιτότητας…

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός διαβεβαιώνει πλέον ότι η χώρα θα ανταποκριθεί πλήρως στις υποχρεώσεις της, τόσο σε ό,τι αφορά τα δημοσιονομικά, όσο και στις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευθεί.

Η συμφωνία για το ελληνικό χρέος που επιτεύχθηκε στο Eurogroup έχει θετικά και αρνητικά σημεία, όπως κάθε αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης. Όμως, ο πρωθυπουργός όμως επιλέγει να ξεχνά τι υποστήριζε για το χρέος στο παρελθόν τόσο ο ίδιος όσο και το «ατού» του ο Γιάνης Βαρουφάκης, ή τι ανέφερε το πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας της Ζωής Κωνσταντοπούλου.

Και σήμερα υποστηρίζει ότι πρόκειται για «ιστορική συμφωνία», που διαμορφώνει ένα πλαίσιο «πολύ πάνω από τις προσδοκίες των αγορών», που ανταποκρίνεται στο «ηθικό χρέος των ευρωπαίων εταίρων έναντι των θυσιών της Ελλάδας» και κρατά αρραγή την Ευρωζώνη και το όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Παράλληλα, διαβεβαιώνει ότι «η κυβέρνηση δεν θα εγκαταλείψει το συνετό δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας και τις μεταρρυθμίσεις, αλλά υποστήριξε ότι θα εγκαταλείψει τα Μνημόνια, την ακραία λιτότητα και θα ανακτήσει την εθνική κυριαρχία της».