Κ. Γουργουλιάνης: Οι εμβολιασμοί σώζουν ζωές και μειώνουν τις δαπάνες υγείας

Αν και η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πληρέστερα προγράμματα εμβολιασμού, παίδων και ενηλίκων, παγκοσμίως, δυστυχώς τα όλο και περισσότεροι συνάνθρωποί μας δεν εμβολιάζονται προβάλλοντας δικαιολογίες, όπως το κόστος ή η ασφάλεια των εμβολίων. Ο Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης, καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, αναλύει την αξία των εμβολίων σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.

Κύριε καθηγητά, όπως προαναφέραμε η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα καλύτερα προγράμματα εμβολιασμού στον κόσμο. Μάλιστα, τα εμβόλια καλύπτονται 100% από τα ασφαλιστικά ταμεία. Ποια είναι όμως τα πραγματικά επίπεδα εμβολιασμού στην χώρα μας για παιδιά και ενήλικες;

Τα επίπεδα εμβολιασμού στη χώρα μας, ιδιαίτερα στους ενήλικες, είναι πολύ χαμηλά. Σε μια εποχή που η οικονομική κρίση έχει ατονήσει τα προληπτικά μέτρα και η αντιμετώπιση της πρόσφατης πανδημίας της γρίπης με αντιφατικές στρατηγικές εμβολιασμών από τις υπηρεσίες υγείας και δηλώσεις των γιατρών, οι εμβολιασμοί στην εφηβική ηλικία αλλά και κατά της γρίπης και του πνευμονόκοκκου είναι σε επίπεδα χαμηλότερα από αρκετές από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.

Το κόστος των εμβολίων καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά οι άνθρωποι χωρίς πρόσβαση στις δομές υγείας, αλλά και ασφαλιστική κάλυψη όλο και αυξάνονται. Πως μπορούμε να πετύχουμε την εμβολιαστική κάλυψη αυτής της πληθυσμιακής ομάδας;

Μόνη διέξοδος είναι η ενημέρωση. Πρέπει να αξιοποιηθεί ο τύπος, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο. Η ενημέρωση πρέπει να συνδυασθεί με ευχάριστα γεγονότα και επετείους, μια που οι εμβολισμοί μειώνουν τη νοσηρότητα και βελτιώνουν με αυτό τον τρόπο την ποιότητα ζωής.

Έστω ότι καταφέρνουμε να ενημερώσουμε τον κόσμο για την αξία των εμβολιασμών, αλλά επειδή οι περικοπές στην Υγεία είναι σημαντικές, είναι εφικτό να καλυφθεί το κόστος;

Σας υπενθυμίζω ότι, τους τελευταίους μήνες οι ασφαλισμένοι πληρώνουν μεγάλη συμμετοχή για να αγοράσουν τα φάρμακά τους. Επίσης περίπου ένας στους πέντε συμπολίτες μας είναι ανασφάλιστος. Παρόλα αυτά το κόστος νοσηλείας σε κοινό θάλαμο νοσηλείας στο νοσοκομείο ή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας είναι πολλαπλάσιο. Άρα, τελικά οι εμβολιασμοί σώζουν ζωές και μειώνουν τις δαπάνες υγείας.

Με ποιον τρόπο, λοιπόν, η Ιατρική Κοινότητα μπορεί να πείσει την Πολιτεία να δαπανήσει το αναγκαίο ποσό για την εμβολιαστική κάλυψη του συνόλου του πληθυσμού και τι θα απέφερε κάτι τέτοιο στην κοινωνία μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα;

Η ιατρική κοινότητα πρέπει να χρησιμοποιήσει μελέτες κόστους-αποτελεσματικότητας για να πείσει για την αναγκαιότητα των εμβολιασμών. Παρεμβάσεις προληπτικής ιατρικής, όπως η διακοπή καπνίσματος έχει άμεσο κόστος, πολύ όμως μικρότερο από το συνολικό κόστος νοσηρότητας και θνησιμότητας από τα νοσήματα που συνδέονται με το κάπνισμα.

Ακόμη κι εάν καταφέρετε να πείσετε την Πολιτεία για το κοινωνικό όφελος που συνεπάγεται ο εμβολιασμός, δεν είναι λίγοι οι συμπολίτες μας που είναι διστακτικοί εώς καχύποπτοι, αποφεύγοντας να εμβολιαστούν οι ίδιοι ή να εμβολιάσουν τα παιδιά τους. Πως πιστεύετε ότι μπορεί η Ιατρική Κοινότητα να χειριστεί το θέμα, ώστε να μην υπάρχουν ανεμβολίαστα άτομα, ανεξαρτήτου ηλικίας;

Πρέπει οι γιατροί σε κάθε επίσκεψη ασθενούς να τον ενημερώνουν για το πρόγραμμα εμβολιασμών και για τις ωφέλειες που θα προκύψουν για τον ίδιο και για το κοινωνικό σύνολο. Αρχικά όμως πρέπει να πειστεί η ίδια η ιατρική κοινότητα. Θυμίζω ότι στην πρόσφατη πανδημία γρίπης, τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεμβολιαστών καταγράφηκε μεταξύ των επαγγελματιών Υγείας.

Πιστεύετε ότι, ο άνθρωπος σήμερα μπορεί να θωρακίσει την υγεία του με μέσα άλλα από αυτά της κλασσικής ιατρικής, όπως για παράδειγμα με ομοιοπαθητική ή άλλες εναλλακτικές μεθόδους;

Όπως γνωρίζετε ανήκω στην Κλασσική Ιατρική. Η Ιατρική ανακάλυψε τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς πρόκλησης νόσου αλλά και την αντιμετώπιση της. Δεν έχω πεισθεί ότι η εναλλακτική ιατρική μπορεί να θωρακίσει την υγεία.

Στο πρόσφατο παρελθόν, επιστήμονες κατηγόρησαν το παιδικό εμβόλιο MMR για παρενέργειες όπως ο αυτισμός. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα σε κάποιες χώρες, οι γονείς να παραλείψουν αυτό το εμβόλιο από την ανοσοποίηση του παιδιού τους.

Η επιστημονική κοινότητα καταγράφει τις ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων. Αυτές συγκρίνονται με το όφελος και λαμβάνονται οι τελικές αποφάσεις. Είναι προφανές ότι η εκτίμηση των ιατρικών δεδομένων πρέπει να γίνεται από τους ειδικούς. Η πληροφορία όταν περιέχει ιατρική γνώση πρέπει να μεταφέρεται στους συμπολίτες μας με πολύ μεγάλη υπευθυνότητα.

Από την κλινική σας εμπειρία, υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα ανεμβολίαστα άτομα κινδυνεύουν από περισσότερες και σοβαρότερες ασθένειες, έναντι των εμβολιασμένων;

Σε τέτοιες μελέτες δηλαδή μικρότερης νοσηρότητας και θνησιμότητας σε εμβολιασμένους βασίζονται οι οδηγίες που προτείνουν τους εμβολιασμούς. Για παράδειγμα, έτσι προέκυψε η σύσταση για την εφαρμογή του αντιπνευμονιόκοκκου εμβολιασμού σε όλους τους ενήλικες άνω των 50 ετών.

Η λεγόμενη «ανοσία της αγέλης» είναι ικανή να προστατεύσει τους ανεμβολίαστους συμπολίτες μας; Ή μήπως οι ανεμβολίαστοι απειλούν και την «ανοσία της αγέλης»;

Δυστυχώς πρέπει να εμβολιασθούν αρκετές χιλιάδες συνανθρώπων μας για να πετύχουμε «ανοσία της αγέλης» και να εξασφαλισθούν οι υπόλοιποι. Απέχουμε πολύ από το να πετύχουμε αυτά τα αποτελέσματα. Ο εμβολιασμός προστατεύει σίγουρα του τον καθένα μας πρώτα σε ατομικό επίπεδο, αλλά πολύ συχνά και το στενό περιβάλλον του.

Δεδομένου ότι βρισκόμαστε στον χειμώνα, άρα την εποχή της γρίπης και των ιώσεων, πιστεύετε ότι υπάρχει ακόμη χρόνος για τον αντιγριπικό εμβολιασμό, ή θα έπρεπε να έχουμε εμβολιαστεί νωρίτερα;

Βεβαίως, μπορούμε και τώρα να εμβολιάσουμε για τη γρίπη. Υπενθυμίζω ότι το εμβόλιο θα αρχίσει να δρα σε δύο έως τρεις εβδομάδες.

Πιστεύετε ότι η πιστή τήρηση του προγράμματος εμβολιασμού δια βίου είναι ικανή να μας εξασφαλίσει καλή ποιότητα ζωής, αλλά και μακροζωία;

Τα αντιβιοτικά και οι εμβολιασμοί αύξησαν σημαντικά το προσδόκιμο ζωής. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ο μέσος χρόνος ζωής ήταν περίπου 50 έτη. Λοίμωξη νοσήματος, όπως η φυματίωση, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, η ελονοσία και άλλα λοιμώδη νοσήματα σχεδόν εξαφανίσθηκαν. Τώρα που η οικονομική κρίση και η μετανάστευση μπορεί να τα ξαναφέρουν στη ζωή μας, η ανάγκη προληπτικών μέτρων, όπως οι εμβολιασμοί είναι απαραίτητοι.

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr