Μία μέρα
από την πολυθρόνα του είδε
ο κύριος Φογκ
έναν άνθρωπο να πνίγεται.
– Αφού δε γνωριζόμαστε
τι νόημα έχει να τον σώσω, σκέφτηκε.
Με τον καιρό θα με ξεχνούσε
ενώ εγώ για πάντα θα θυμόμουν
την αγνωμοσύνη του.
Ή θα ’τανε διά βίου ευγνώμων
κι έτσι μοιραία θα τον ξεχνούσα.
Θέματα τόσο σοβαρά
καλύτερα να τα ρυθμίζει
η θάλασσα.

«Ο κύριος Φογκ ενώπιον ναυαγού», από την ποιητική συλλογή του Γιάννη Βαρβέρη «Ο κύριος Φογκ» (εκδόσεις Ύψιλον, 1993).


Τέσσερα παιδιά, δεκάξη ετών όλα, κατέβηκαν στο Τουρκολίμανο. Αραγμένη εκεί η «Μάρθα Λίζα», κότερο αφύλακτο, απαγορευμένος καρπός στο θαλάσσιο παράδεισο, πειρασμός στα μάτια των εφήβων. Αδίστακτοι λαθρεπιβάτες πηδούν στο σκάφος, λύνουν τους κάβους και ανοίγονται στο πέλαγος. Αφρική η γραμμή πλεύσεώς τους.

Πώς τραβά τα πρώτα νιάτα η Μαύρη Ήπειρος… Δεν είναι πολλά χρόνια που άλλα παιδιά, νεώτερα από τα σημερινά, από το ίδιο λιμάνι πήραν μια βάρκα με κατεύθυνση την Αφρική κι’ αυτά. Η Ευρώπη δεν τους εμπνέει. Οι άλλες ήπειροι είναι τοποθετημένες πιο μακρυά κι’ από τα όνειρα ακόμα. Η Αφρική έρχεται πιο βολική και εξάπτει τόσο τη φαντασία. Η έρημος, η ζούγκλα, οι μαύροι άνθρωποι, οι ακάλυπτοι και αιωρούμενοι μαστοί, όσα βλέπουν σε εικόνες, στο σινεμά, στ’ αναγνώσματά τους.

Από το Τουρκολίμανο το ξεκίνημα. Ναυάγησαν, φυσικά. Με το πρώτο. Σε μιαν ακτή των Μεθάνων βρέθηκε μισοβυθισμένο το σκάφος. Ατυχία. Θα ναυαγούσαν κάποτε. Για όλων τα όνειρα υπάρχει μια ώρα ναυαγίου. Κάποιο όνειρο έχουν ενταφιάσει και οι επιτυχημένοι ακόμα της ζωής. Συμβαίνει όμως οι πολλοί να σέρνουμε τα όνειρά μας πέρα και από τον Σαρωνικό, και από τα δεκάξη χρόνια.

Ίσως επειδή τ’ αγαπούμε πολύ και, τρέμοντας μήπως τα διαλύσουμε αν τα εκθέσουμε στο φως του ηλίου, τα κρατούμε διπλοκλειδωμένα μέσα μας, αθέατα στον άλλο κόσμο. Ίσως και διότι μας λείπει η ικανότητα να ναυπηγήσουμε μιαν «Αργώ» ή επειδή δεν τολμούμε ν’ αποκολλήσουμε με συστήματα πειρατικά μια «Μάρθα Λίζα» και να εξορμήσουμε για το χρυσόμαλλο δέρας.

Έτσι, φθάνουμε στο δειλινό, ονειροπόλοι έφηβοι με άσπρα μαλλιά, ισόβιοι αχθοφόροι ονείρων, που τα λικνίζουμε κατά τη διάρκεια μιας ζωής ή τα βλέπουμε να πεθαίνουν από φυσικό θάνατο, χωρίς να γίνονται σελίδα του αστυνομικού δελτίου.

[…]

«Ονείρων ναυάγια», άρθρο του Παύλου Παλαιολόγου στην εφημερίδα «Το Βήμα», 11 Οκτωβρίου 1962.

Headlines