Η Αννα Μούζιτσουκ από την Ουκρανία υπήρξε παγκόσμια πρωταθλήτρια στο ράπιντ και το μπλιτς στο σκάκι. Πριν από λίγα χρόνια είχε προσκληθεί να συμμετάσχει, μαζί με άλλα κορυφαία ονόματα του αθλήματός της, σε σκακιστικό τουρνουά που θα διοργάνωνε στη Σαουδική Αραβία ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Το χρηματικό έπαθλο το οποίο είχε οριστεί για τον νικητή και το οποίο οι περισσότερες πιθανότητες έλεγαν ότι θα το κέρδιζε η Μούζιτσουκ, ξεπερνούσε τα δύο εκατομμύρια δολάρια. Λίγες μέρες πριν από την έναρξη των αγώνων όμως απέσυρε τη συμμετοχή της, όπως επίσης και η αδελφή της Μαρίγια, αρνούμενη να φορέσει αμπάγια. Θα έχανε χρήματα και τίτλους, αλλά για την Αννα δεν έχουν όλα – πράγματα, άνθρωποι και ιδέες – μια τιμή. «Αποφάσισα να μην πάω στη Σαουδική Αραβία» έγραψε στον λογαριασμό της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Δεν θέλω να φορέσω αμπάγια, να συνοδεύομαι όταν θέλω να βγω έξω και να αισθάνομαι άνθρωπος δεύτερης κατηγορίας». Η δήλωσή της έκανε τότε τον γύρο του κόσμου ως μια φωνή διαμαρτυρίας ενάντια στην καταπίεση που υφίστανται οι γυναίκες στη μουσουλμανική χώρα.

Η Κλαρίσα Γουόρντ είναι αμερικανίδα δημοσιογράφος, με 15 χρόνια θητεία σε αυτό που εμείς λέμε «ρεπορτάζ πρώτης γραμμής». Η δουλειά της, σε «καυτές ζώνες», όπως η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, η Υεμένη, η Ουκρανία, η Γεωργία. Την έχουν απειλήσει κατά καιρούς μαφιόζοι, παρακρατικοί, τρομοκράτες, εκείνη όμως συνεχίζει απτόητη. Στα 41 της χρόνια έχει ήδη γράψει ένα βιβλίο με αυτές τις εμπειρίες της, είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά. Μέχρι πριν από μερικές ημέρες έκανε τις ανταποκρίσεις της από την Καμπούλ ντυμένη με δυτικά ρούχα. Από τότε όμως που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την αφγανική πρωτεύουσα, η Κλαρίσα φόρεσε μαύρο τσαντόρ (είδαμε με φρίκη πώς τιμωρούνται με μαστίγωμα όσοι κυκλοφορούν με δυτικά ρούχα) και συνέχισε να κάνει τα ρεπορτάζ της στους δρόμους, κρατώντας ακόμη ανοιχτή την επικοινωνία με αυτή την καθημαγμένη πόλη.

Μαύρη γάτα, άσπρη γάτα

Δυο γυναίκες απέναντι σε καθεστώτα, νόμους, θρησκείες, ιδεολογίες όπου οι ομόφυλές τους θεωρούνται όχι μόνο πολίτες αλλά άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας. Χωρίς δικαίωμα στην εργασία, τη μόρφωση, τον έρωτα, τα αυτονόητα της δικής μας ζωής γενικότερα. Η μια αρνείται να φορέσει τη «στολή» της υποτίμησης, η άλλη τη βάζει για να κάνει τη δουλειά της. Το αποτέλεσμα ωστόσο είναι, ως αντίκτυπος στην κοινή γνώμη, το ίδιο. Η καταγγελία για τα όσα υφίστανται οι γυναίκες σε αυτές τις χώρες. Ασπρη γάτα, μαύρη γάτα, σημασία έχει να πιάνουν και οι δύο ποντίκια. Και αυτό το καταφέρνει και η Κλαρίσα και η Αννα.

Παρεμπιπτόντως, θυμήθηκα κάποιες δικές μας κυρίες όταν επισκέφθηκαν το επίσης θεοκρατικό Ιράν, όπου οι γυναίκες απαγορεύεται να κυκλοφορούν με ακάλυπτο κεφάλι. Η Βάσω Παπανδρέου, σε επίσημη επίσκεψή της, φόρεσε μια εντελώς δυτική καπελίνα, κλείνοντας έτσι το στόμα των ιμάμηδων. Στον αντίποδα, η Μπέττυ Μπαζιάνα, όταν συνόδευσε τον σύντροφό της και τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στην Τεχεράνη, έδειχνε να αισθάνεται υπέροχα στη βουργουνδί μαντίλα της.

Επόμενος στόχος, Αρβελέρ

Πριν από έναν, περίπου, χρόνο ο σύμβουλος του τέως πρωθυπουργού Νίκος Καρανίκας – και μαζί του ένας διαδικτυακός αχταρμάς – είχε βάλει στο στόχαστρο την Ελένη Αρβελέρ με αφορμή τη δήλωσή της ότι δεν θα εκπλαγεί αν δακρύσουν τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας ύστερα από την επικείμενη τότε μετατροπή του μουσείου σε τζαμί. Φέτος, η Ιστορία επαναλαμβάνεται – αν και όχι μόνο από τον χώρο της αντιπολίτευσης – ύστερα από το ιδιόχειρο σημείωμα που δημοσιοποίησε η πρώτη γυναίκα πρύτανης στα 700 χρόνια της Σορβόννης και με το οποίο καλούσε τους ανεμβολίαστους να εμβολιαστούν.

Δεν θα σταθώ στις διάφορες απρέπειες που γράφτηκαν, παρά μόνο σε κάποιον ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστή που αποκάλεσε την Αρβελέρ αγράμματη. Αν δεν είναι αυτό μία ακόμη ένδειξη του τέλους του Διαφωτισμού, αναρωτιέμαι τι είναι.

Headlines