Την μεγαλύτερη κρίση από το 2015 και τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ μετά την υπογραφή του μνημονίου, περνά η κυβέρνηση. Αίφνης, κι ενώ το τοπίο έμοιαζε ανέφελο και με όλα να δείχνουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει την απόλυτη πρωτοβουλία των κινήσεων, η εσωστρέφεια χτύπησε το κυβερνητικό στρατόπεδο.

Πρωτόγνωρο ίσως το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί αλλά φαίνεται ότι η φθορά των ετών που βρίσκεται στην εξουσία, έχει αρχίσει να φαίνεται στα δύο κόμματα που συγκυβερνούν. Ο πρωθυπουργός καλείται τώρα να επιδείξει ικανότητες που έχει αποδείξει ότι διαθέτει και να ισορροπήσει πολλές φορές σε τεντωμένο σκοινί. Και για να χρησιμοποιήσουμε παραφρασμένη και μια προσφιλή έκφραση του αναπληρωτή υπουργού Υγείας, Παύλου Πολάκη, «το καραβάνι δεν προχωρά και τα σκυλιά συνεχίζουν να αλιχτάνε».

Σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας καλείται να λύσει τον πρώτο γρίφο, ίσως και τον πιο εύκολο. Δηλαδή την αναδόμηση του κυβερνητικού σχήματος, μετά τις αναταράξεις που προκάλεσε η υπόθεση με τα επιδόματα ενοικίου. Είναι δεδομένο ότι θα επιλέξει νέα πρόσωπα για να στελεχώσουν τις κενές θέσεις στο υπουργικό συμβούλιο και να δείξει ότι στα κρίσιμα υπουργεία της Εργασίας και της Ανάπτυξης θα δοθεί μεγάλο βάρος. Ενδεχομένως, να υπάρξει και αλλαγή στο Ναυτιλίας με την απομάκρυνση του Π. Κουρουμπλή και την αντικατάστασή του με τον νυν υφυπουργό Νεκτάριο Σαντορινιό.

Επίσης, δεδομένη θεωρείται η αντικατάσταση του Γ. Μουζάλα με ένα πρόσωπο – έκπληξη, όπως τονίζουν κάποιοι. Ισως μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ όπως π.χ. ο Νίκος Φίλης ή έξω από αυτόν, όπως ο Φώτης Κουβέλης.

Μπορεί χθες από την Τρίπολη να έκανε σύγκριση με τα… 23 δις ευρώ της ζημιάς από τη Novartis για τα οποία κάποιοι δεν παραιτούνται, ωστόσο η αλήθεια είναι ότι η υπόθεση αυτή πλήγωσε όσο τίποτε την αριστερή διακυβέρνηση. «Χάθηκε το ηθικό πλεονέκτημα, τώρα οι πολίτες μας θεωρούν όλους ίδιους», λένε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που δείχνουν απογοητευμένοι από την εξέλιξη των τελευταίων ημερών. Όχι, μόνο με το ζεύγος των υπουργών που αναγκάστηκαν να παραιτηθούν, αλλά και με όλη αυτή τη φιλολογία που διογκώθηκε με συνεχείς αποκαλύψεις. Από τους υπουργούς που έκαναν αίτηση για να πάρουν τα χρήματα της επιδότησης μέχρι το γεγονός ότι κάποιοι έχουν μεγάλη περιουσία και μεθόδευσαν τροπολογίες για να λαμβάνουν βοηθήματα ή να διαμένουν σε πολυτελή ξενοδοχεία. Σε μια περίοδο όπου οι πολίτες στενάζουν από τα μνημόνια και η κυβέρνηση προτάσσει το ηθικό πλεονέκτημα, έρχεται αυτή η «περιπέτεια» για να χαλάσει το κλίμα. Πρόκειται ασφαλώς για μια προβληματική κατάσταση που βρίσκεται στα χέρια του πρωθυπουργού και πρέπει να διορθωθεί προτού επιταχυνθούν ανεξέλεγκτες καταστάσεις.

Θα πρέπει δε να σημειωθεί και η αδράνεια που επέδειξε το Μαξίμου, η παντελής έλλειψη αντανακλαστικών καθώς άφησαν την υπόθεση να «σέρνεται» επί τέσσερις ημέρες και την Ράνια Αντωνοπούλου ούτε καν να παραιτείται αλλά να την αποπέμπει ο πρωθυπουργός, και ουσιαστικά να δείχνει την πόρτα εξόδου και στον κ. Παπαδημητρίου.

Η Novartis και τα εθνικά θέματα

Κι αν χάθηκε μια φορά το ηθικό πλεονέκτημα με τα επιδόματα ενοικίου, η υπόθεση της Novartis κινδυνεύει να μετατραπεί σε μπούμερανγκ. Όχι μόνο για την περίπτωση Κουρουμπλή και την αποκάλυψη ότι κάποιοι τον προστάτεψαν ώστε να μην εκτεθεί. Αλλά και γιατί ο Αμερικανός πρέσβης έβαλε ταφόπλακα στους σχεδιασμούς για νέα στοιχεία από το FBI που θα ενέπλεκαν πολιτικά πρόσωπα και θα συντηρούσαν τον πολιτικό και δικαστικό ντόρο. Πλέον η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει και την πρόταση της ΝΔ για προανακριτική επιτροπή που αφορούν τους κ. Κουρουμπλή, Ξανθό και Πολάκη. Από εκεί που εμφανιζόταν επιτιθέμενη, πλέον η κυβέρνηση πρέπει να παίξει… άμυνα. Κι ας μην ξεχνάμε ότι ο ίδιος ο κ. Τσίπρας είχε αλλάξει την γραμμή και από αποδείξεις ενοχής πολιτικών προσώπων είχε μιλήσει από τη Βουλή για ενδείξεις και πολιτικές ευθύνες.

Δύσκολη είναι η κατάσταση και στα εθνικά θέματα. Η κυβέρνηση προσπάθησε να κερδίσει τις εντυπώσεις επιλύοντας το Σκοπιανό που παρέμενε σε εκκρεμότητα εδώ και περίπου 30 χρόνια. Όμως, φαίνεται ότι οι δυσκολίες είναι ανυπέρβλητες. Όχι μόνο γιατί η υπόθεση της ονομασίας ξαναγέμισε τις πλατείες, αλλά αυτή τη φορά με την αριστερά απέναντι, αλλά και γιατί στα Σκόπια είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή κάποια λύση. Από όλη αυτή την περιπέτεια η κυβέρνηση όχι μόνο δεν κατάφερε να διαλύσει την αξιωματική αντιπολίτευση αλλά κατάφερε να την συσπειρώσει. Παράλληλα, η έξυπνη επικοινωνιακή τακτική του Σκοπιανού πρωθυπουργού, Ζόραν Ζάεφ, θα οδηγήσει στην επίρριψη ευθυνών προς την πλευρά της Αθήνας, όταν επισφραγιστεί το ναυάγιο.

Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, παραμένει στο κόκκινο η τουρκική προκλητικότητα, η ένταση κλιμακώνεται στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να επιδείξει τεράστια ψυχραιμία και διπλωματικές αρετές για να αντεπεξέλθει.

Δυστυχώς για τον πρωθυπουργό είναι αρνητικό το γεγονός ότι μόλις πριν τρεις μήνες υποδεχόταν τον Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα κι έκανε προσπάθειες να προσεγγίσει την Τουρκία, αλλά μετά τα τελευταία γεγονότα αποδείχθηκε ότι το άνοιγμα έγινε με προχειρότητα, χωρίς προετοιμασία και χωρίς στόχευση.

Και βεβαίως χωρίς καλύτερη ανάγνωση των γεωπολιτικών ισορροπιών και των συνθηκών που δημιουργείται τον τελευταίο καιρό στην ευρύτερη περιοχή.

Τέλος, αλλά όχι μικρότερης σημασίας, έρχονται τα οικονομικά θέματα. Το αφήγημα της «καθαρής» εξόδου θολώνει, όσο κι αν προσπαθούν στην κυβέρνηση να διαβάλουν εκείνους που πιστεύουν ότι είναι απαραίτητο ένα μαξιλάρι ασφαλείας, μια προληπτική γραμμή στήριξης μετά τον Αύγουστο.

Και ταυτόχρονα οι ελπίδες για μεγάλες επενδύσεις, για αλλαγή του οικονομικού κλίματος και βελτίωση της καθημερινότητας αποδείχθηκαν φρούδες. Ενώ η συζήτηση για το χρέος αργεί ακόμη και εκφράζονται φόβοι ότι τα μέτρα του 2019 θα εφαρμοστούν νωρίτερα.

Το εκρηκτικό κοκτέιλ της πολιτικής αστάθειας κι έλλειψης συναίνεσης, της κοινωνικής αναταραχής και βουβής οργής και των οικονομικών προβλημάτων που δεν επιλύονται αλλά διογκώνονται, θα κρίνουν τις εξελίξεις των επόμενων μηνών. Κι ενδεχομένως θα αποτελέσουν και τη μαγιά για τις αποφάσεις που μπορεί να ληφθούν από την κυβέρνηση που έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Όμως, για πρώτη φορά, ίσως από το 2015 ο Αλέξης Τσίπρας δεν φαίνεται να διαμορφώνει ο ίδιος την ατζέντα των εξελίξεων στη χώρα αλλά να ακολουθεί τα γεγονότα.

Βασίλης Σ. Κανέλλης

in.gr