36

Παρά τους φόβους για ενδεχόμενη μόλυνση ενός μοναδικού περιβάλλοντος, η ρωσική αποστολή στην Ανταρκτική συνεχίζει τη γεώτρηση προς τη λίμνη Βοστόκ, η οποία παραμένει απομονωμένη εδώ και εκατομμύρια χρόνια κάτω από τέσσερα χιλιόμετρα πάγου.

Η λίμνη Βοστόκ ανακαλύφθηκε το 1996 και πολλοί τη θεωρούν το τελευταίο ανεξερεύνητο περιβάλλον στον πλανήτη. Αν και στην Ανταρκτική υπάρχουν πάνω από 70 λίμνες κρυμμένες κάτω από παγετώνες (η πίεση του υπερκείμενου πάγου εμποδίζει την πήξη του νερού), η λίμνη Βοστόκ πιστεύεται ότι είναι η παλαιότερη, με ηλικία από 15 έως 20 εκατομμύρια χρόνια.

Ακόμα και τα παραμικρότερα ξένα σωματίδια που θα έπεφταν στη λίμνη από το γεωτρύπανο θα μπορούσαν να επηρεάσουν ανεπανόρθωτα το οικοσύστημα και να στερήσουν από τους επιστήμονες να μελετήσουν την Ανταρκτική όπως ήταν στο μακρινό παρελθόν.

Η ρωσική γεώτρηση ξεκίνησε αμέσως μετά την ανακάλυψη της λίμνης αλλά σταμάτησε το 1998, έπειτα από συμφωνία με τη διεθνή ερευνητική κοινότητα, έως ότου αναπτυσσόταν μια ασφαλής τεχνολογία για τη διάτρηση του πάγου χωρίς κίνδυνο μόλυνσης.

Όμως το ρωσικό πρόγραμμα πρόσφατα ξανάρχισε, και η γεώτρηση έφτασε φέτος μόλις 130 πάνω από την επιφάνεια της λίμνης, με την προοπτική να έχει διαπεράσει εντελώς τον πάγο το 2008.

«Δεν μπορούν να υπάρξουν αρνητικές επιδράσεις ή μόλυνση της λίμνης» διαβεβαιώνει το Reuters ο Βάλερι Λούκιν, επικεφαλής της Ρωσικής Ανταρκτικής Αποστολής. «Βασίζω αυτή τη βεβαιότητα στους νόμους της φυσικής και την πρακτική εμπειρία» προσθέτει.

Διαφορετική γνώμη έχει όμως ο Δρ Ελις-Έωανς της βρετανικής αποστολής στην Ανταρκτική. «Είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι […] ότι σκοπεύουν να περάσουν [στη λίμνη] με ένα σύστημα για το οποίο δεν μας έχουν πείσει όλους ότι είναι κατάλληλο» υποστηρίζει.

Κανείς πάντως δεν μπορεί να εξαναγκάσει τη Ρωσία να σταματήσει το πρόγραμμα, δεδομένου ότι η Ανταρκτική Συνθήκη του 1961 επιτρέπει σε όλα τα κράτη να πραγματοποιούν μη πυρηνικές, μη στρατιωτικές έρευνες στην ήπειρο, εφόσον μοιράζονται τα σχέδια και τα αποτελέσματά τους με τη διεθνή κοινότητα.

Η λίμνη Βοστόκ είναι ιδιαίτερα συναρπαστική για τους αστροβιολόγους, καθώς οι συνθήκες εκεί -σκοτάδι, ψύχος, απουσία αέρα- μοιάζουν με τις συνθήκες που επικρατούν στην Ευρώπη, τον δορυφόρο του Δία που κρύβει κάτω από την επιφάνειά τουέναν παγκόσμιο ωκεανό.

Η ανακάλυψη τυχόν αρχαίων μικροοργανισμών στη λίμνη θα έδινε νέο έδαφος στη θεωρία ότι η Ευρώπη, ίσως και ο Αρης, φιλοξενούν πρωτόγονη ζωή.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ