Γονιδιακές μεταλλάξεις προδιαθέτουν σε διπολική διαταραχή

Μεταλλάξεις στο γονίδιο ΑΝΤ1 μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο διπολικής διαταραχής μέσω μιας περίπλοκης αλληλεπίδρασης σεροτονίνης και μιτοχονδριακής σήμανσης στον εγκέφαλο.

Όπως αναφέρεται σε άρθρο που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Molecular Psychiatry, ερευνητές του Κέντρο Εγκεφαλικών Επιστημών RIKEN στην Ιαπωνία, τα δύο αυτά μονοπάτια έχουν το καθένα ξεχωριστά εμπλακεί στη διπολική διαταραχή, αλλά η σχέση μεταξύ των επιπέδων της σεροτονίνης και της μιτοχονδριακής δυσλειτουργίας δεν έχει εδραιωθεί επιστημονικά μέχρι σήμερα.

Οι Ιάπωνες ειδικοί υποστηρίζουν ότι η μιτοχονδριακή λειτουργία επηρεάζει τη δραστηριότητα των σεροτονεργικών νευρώνων σε ποντίκια με μεταλλάξεις στο γονίδιο ANT1.

Τα μιτοχόνδρια διοχετεύουν ενέργεια σε όλα τα κύτταρα του σώματος και η μιτοχονδριακή βλάβη έχει εντοπιστεί στους εγκεφάλους των ασθενών με διπολική διαταραχή, σε μεταθανάτιες αναλύσεις. Σχεδόν το 20% των ασθενών με μιτοχονδριακή νόσο επίσης έχουν διπολική διαταραχή.

Απ’ την άλλη, η τροποποιημένη λειτουργία της σεροτονίνης φαίνεται να εμπλέκεται στη διπολική διαταραχή επειδή τα φάρμακα που στοχεύουν στη σεροτονίνη επιδρούν ενεργά επί της πάθησης.

«Η μελέτη μας δείχνει ότι η μιτοχονδριακή λειτουργία μπορεί να αλλάξει τη δραστηριότητα των σεροτονεργικών νευρώνων στη διπολική διαταραχή και είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτή η συσχέτιση», εξηγεί ο Τανταφουμι Κατο, επικεφαλής ερευνητής.

Η μελέτη ξεκίνησε από την αναγνώριση των μεταλλάξεων του ΑΝΤ1 σε ασθενείς με διπολική διαταραχή. Ο Δρ Κατο και οι συνεργάτες του στη συνέχεια μελέτησαν ποντίκια που δεν είχαν το γονίδιο τους στον εγκέφαλο. Συγκριτικά με τα μη τροποιποιημένα ποντίκια, σε αυτά τα μιτοχόνδρια δεν μπορούσαν να κρατήσουν το ασβέστιο και είχαν πιο ανοιχτούς πόρους. Επίσης είχαν χαμηλότερη παρορμητικότητα στα συμπεριφορικά τεστ και σε συνέπεια με αυτό οι εγκέφαλοι τους είχαν αυξημένο κύκλο σεροτονίνης. Αυτή η υπερ-σεροτονεργική φάση είναι πιθανόν αποτέλεσμα μιας σειράς αλλαγών που αρχίζει με την απώλεια του γονιδίου ΑΝΤ1 και τη συντελούμενη δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων.  Στη συνέχεια σε έναν φαύλο κύκλο, η ενισχυμένη σεροτονεργική δραστηριότητα μπορεί να βλάψει περαιτέρω τα μιτοχόνδρια.

Οι ερευνητές παρατήρησαν εξάλλου ότι οι σεροτονεργικοί νευρώνες είχαν εξασθενήσει στην εγκεφαλική περιοχή της ραχιαίας ραφής, η οποία επίσης επηρεάζεται στη νόσο του Πάρκινσον.