Τα «Ελαφρά ελληνικά τραγούδια» της Αθήνας του 1950

Τα «Ελαφρά ελληνικά τραγούδια» του Αλέξη Πανσέληνου είναι μια μυθιστορηματική τοιχογραφία της Αθήνας της μεταπολεμικής εποχής. Της Αθήνας που ψηλαφεί στον αστικό κορμό της τα βαθιά σημάδια που της άφησε ένας πόλεμος και ένας εμφύλιος που μόλις έχει επίσημα τελειώσει.

Το βιβλίο χωρίζεται σε μικρά «αυτόνομα» κεφάλαια που όλα μαζί θα μπορούσαν να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά μιας μεγαλύτερης ιστορίας. Οι εικόνες και τα πρόσωπα αλληλεπιδρούν και επικαλύπτονται από το ιστορικό πέπλο της εποχής τους.

Η αφήγηση καλύπτει τα χρόνια 1950-1953 και από το βιβλίο παρελαύνουν μυθιστορηματικές φιγούρες και αληθινά πρόσωπα (ο Ρίτσος, ο Μυριβήλης, ο Σκαρίμπας και ο πατέρας του συγγραφέα Ασημάκης Πανσέληνος). Κάθε κεφάλαιο του βιβλίου ξεκινάει με ένα από τα ελαφρά τραγουδάκια της εποχής. Οι καταδικασμένοι έρωτες, οι πολιτικές συνωμοσίες και οι εκτελέσεις συνυπάρχουν με τα καλλιστεία και τα εύθυμα τραγουδάκια και ξαναζωντανεύουν τους δρόμους της Αθήνας σε μια προσπάθεια της πόλης να ξαναζήσει, να ξαναβρεί το δρόμο της προς το φως και να αφήσει οριστικά πίσω της μια ματωμένη δεκαετία.

Το βιβλίο

Κοιταγμένα σήμερα τα πρόσωπα στις φωτογραφίες που δημοσίευαν οι εφημερίδες της εποχής θυμίζουν τα πορτρέτα μιας πολυάνθρωπης οικογένειας. Αμέσως ανιχνεύεις αμέτρητα κοινά χαρακτηριστικά σε αυτούς τους εντελώς άσχετους μεταξύ τους ανθρώπους, σαν εκείνα που κληροδοτούν από τη μια γενιά στην άλλη άντρες και γυναίκες μιας οικογένειας στους απογόνους τους. Δεν είναι ότι μοιάζουν πραγματικά τα πρόσωπα, τα μάτια, τα στόματα, τα μέτωπά τους. Μια άλλου είδους ομοιότητα τους κάνει να μοιάζουν τόσο: ίσως η πολυκαιρισμένη απόχρωση της παλιάς εφημερίδας, ίσως τα ασπρόμαυρα αρνητικά που αφαιρούν τη χρωματική διαφοροποίηση, ίσως τελικά η σφραγίδα των καιρών επάνω τους το γενικό ήθος της εποχής, τα γεγονότα της κοινής τους καθημερινότητας, η μόδα στα ρούχα, στα χτενίσματα, τα τραγούδια που ακούνε στο ραδιόφωνο, οι ήχοι των δρόμων, όλα όσα σφραγίζουν ένα κοινό υποσυνείδητο και σχηματίζουν μέσα μας το αποτύπωμα του κόσμου.
Λόντρα, Παρίσι, Νιου Γιορκ, Βουδαπέστη, Βιέννη,
μπρος στην Αθήνα καμμιά, καμμιά σας δε βγαίνει»

Ο συγγραφέας

Ο Αλέξης Πανσέληνος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943. Σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών και δικηγόρησε ως το 1997. Πρώτο του βιβλίο, το 1982, η συλλογή «Ιστορίες με σκύλους». Ακολούθησαν η βραβευμένη με Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος «Μεγάλη Πομπή» (1985), τα μυθιστορήματα «Βραδιές μπαλέτου» (1991), «Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια» (1996), «Ο Κουτσός Άγγελος» (2002), «Σκοτεινές επιγραφές», που τιμήθηκε με το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού Διαβάζω το 2012, και «Η κρυφή πόρτα» (2016). Επίσης έχει εκδώσει δοκίμια, διηγήματα και μεταφράσεις ξένης λογοτεχνίας, καθώς και το αυτοβιογραφικό «Μια λέξη χίλιες εικόνες» (2004).

Διαβάστε εδώ ένα απόσπασμα από το βιβλίο