Χαρτί και μολύβι έχει πάρει η κυβέρνηση προκειμένου να σχεδιάζει την αύξηση του κατώτατου μισθού μετά τη λήξη του προγράμματος.

Η αύξηση του κατώτατου μισθού βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του υπουργείου Εργασίας αμέσως μετά την έξοδο της χώρας από το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής.

Ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος μιλάει στο in.gr.

Η αύξηση του κατώτατου μισθού είτε ως (πολιτική) υπόσχεση είτε ως προαναγγελία, για να γίνει πράξη, θα περάσει από σαράντα κύματα.

Τα σενάρια, θεωρητικά, είναι τρία :

Σενάριο 1ο

Το πρώτο σενάριο (το πιο ριζοσπαστικό αλλά και το πιο …αδύναμο , δεδομένων των δεσμεύσεων που υπάρχουν, αλλά και των διιστάμενων απόψεων που ακουγονται κυρίως στην εργοδοτική πλευρά) είναι να επανέλθει η αρμοδιότητα καθορισμού του κατώτατου μισθού στους κοινωνικούς εταίρους μέσω της επαναφοράς του θεσμού της ΕΓΣΣΕ. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να καταργηθεί ο
Ν. 4093/2012 που προβλέπει οτι ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργαζομένων όλης της χώρας ορίζεται αποκλειστικά με κρατικό κανόνα, και όχι πλέον με ΕΓΣΣΕ…

Σενάριο 2ο

Αν ακολουθηθεί η ισχύουσα (μνημονιακή) νομοθεσία, ως έχει, ο κατώτατος μισθός θα μπορούσε να αυξηθεί μετά τη λήξη του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, (μετά τον Αυγουστο του 2018), αλλά, υπό προϋποθέσεις.

Με το νόμο 4172/2013 (Άρθρο 103) προβλέπεται συγκεκριμένη διαδικασία επανακαθορισμού έπειτα από διαβούλευση, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών…

Για τον ορισμό του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου διεξάγεται διαβούλευση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και της Κυβέρνησης με την τεχνική και επιστημονική υποστήριξη, εξειδικευμένων επιστημονικών, ερευνητικών και συναφών φορέων και εμπειρογνωμόνων, σε θέματα οικονομίας και ιδίως οικονομίας της εργασίας, κοινωνικής πολιτικής καθώς και εργασιακών σχέσεων και το συντονισμό από ειδική επιτροπή αποτελούμενη από τον Πρόεδρο του Ο.ΜΕ.Δ., ως Πρόεδρο, ένα πρόσωπο κύρους ως εκπρόσωπο του Υπουργού Οικονομικών και ένα πρόσωπο κύρους ως εκπρόσωπο του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, με τη γραμματειακή υποστήριξη των υπηρεσιών του Ο.ΜΕ.Δ.

Με βάση το συγκεκριμένο μηχανισμό θα πρέπει να συνταχθεί έκθεση έως την 31η Μαρτίου, να υποβληθούν προτάσεις, υπομνήματα το αργότερο μέχρι την 30η Απριλίου του έτους και Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης σχετικά με τις δυνατότητες προσαρμογής του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου το αργότερο μέχρι την 31η Μαΐου του έτους. Εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου του μηνός Ιουνίου κάθε έτους ο Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας εισηγείται στο Υπουργικό Συμβούλιο, τον κατώτατο μισθό υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης, όπως αυτό υποβλήθηκε και συντάχθηκε κατά την ανωτέρω διαδικασία.

Σενάριο 3ο

Ένα τρίτο σενάριο θα ήταν να αλλάξει η κυβέρνηση το ισχύον νομοθετικό (μνημονιακό) πλαίσιο και να νομοθετήσει η ίδια τη σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού (σχετική πρόβλεψη είχε γίνει, αλλά, δεν υλοποιήθηκε)

Σημείωση:

* Σε 20 από τις 27 χώρες της Ευρώπης ο κατώτατος μισθός καθορίζεται από την Κυβέρνηση έπειτα από διαβούλευση με τους Κοινωνικούς Εταίρους (ενδεικτικά Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Βουλγαρία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ισπανία και Τσεχία).

* Με συλλογικές συμβάσεις μόνον, ο κατώτατος μισθός καθορίζεται στο Βέλγιο, την Εσθονία, την Ρουμανία, την Σλοβακία την Σλοβενία και την Ουγγαρία καθώς και στην Ελλάδα μέχρι τη ψήφιση του Ν.4093/2012.

Όπου ο κατώτατος μισθός ορίζεται από όργανο της κυβέρνησης μετά από διαβούλευση με τους Κοινωνικούς Εταίρους, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας και οι ατομικές συμβάσεις εργασίας δεν επιτρέπεται να ορίζουν αμοιβές κατώτερες από το νομοθετημένο κατώτατο μισθό.

*Σε πολλές χώρες ορίζεται χαμηλότερος νομοθετημένος μισθός για νέους, όπως συμβαίνει στο Βέλγιο, στο Καναδά, στην Γαλλία, το Λουξεμβούργο , την Ολλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, κλπ.

Ακολουθώντας την ευρωπαϊκή και διεθνή πρακτική με το Ν.4093/2012 θεσπίστηκε ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός και ημερομίσθιο, με αντίστοιχο περιορισμό της έκτασης εφαρμογής των μισθολογικών όρων της ΕΓΣΣΕ στους εργαζόμενους που απασχολούνται από επιχειρήσεις εκπροσωπούμενες από τις συμβαλλόμενες εργοδοτικές οργανώσεις .

* Το ισχύον σύστημα μισθών δομείται ιεραρχικά με ελάχιστο όριο το νομοθετημένο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο και στη συνέχεια οργανώνεται αποκεντρωμένα με βάση τις λοιπές συλλογικές συμβάσεις εργασίας (κλαδικές, ομοιεπαγγελματικές) που εφαρμόζονται μόνο για τους εργοδότες και εργαζόμενους των συμβαλλομένων εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων εκπροσωπούμενους και τις επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις που ήδη κυριαρχούν, μαζί με τις ατομικές, στην αγορά εργασίας.