Το πρώτο μπλε που φτάνει στην αγορά εδώ και δύο αιώνες

Η ανακάλυψη ήρθε τυχαία το 2009, όταν ερευνητές που πειραματίζονταν με νέα υλικά για τη βιομηχανία ηλεκτρονικών είδαν μια μυστηριώδη μπλε ουσία να βγαίνει από τον φούρνο.

Ήταν η πρώτη μπλε χρωστική που ανακαλύπτεται τους τελευταίους δύο αιώνες, μια εξαιρετικά σπάνια προσθήκη στην παλέτα της βιομηχανίας χρωμάτων.

Έντεκα χρόνια μετά την ανακάλυψή του, τον Μάιο του 2020, το «YInMn blue» έλαβε έγκριση για χρήση ως χρώμα ζωγραφικής, μετά τις μελέτες τοξικότητας που ολοκλήρωσε με επιτυχία η αμερικανική Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας (EPA)

Τώρα, το θαυμαστό νέο μπλε φτάνει στην αγορά ειδών ζωγραφικής, αν και η τιμή είναι αντίστοιχη της σπανιότητάς του, περίπου 180 δολάρια για ένα μικρό σωληνάριο.

Oregon State University

Μήκη κύματος

Το όνομα της χρωστικής προέρχεται από τα χημικά στοιχεία από τα οποία αποτελείται – ύττριο, ίνδιο και μαγγάνιο. Τα οξείδια του μείγματος απορροφούν το φως στα μήκη κύματος του κόκκινου και του πράσινου αλλά ανακλούν το μπλε με ιδιαίτερη ζωντάνια.

Σε αντίθεση με άλλα χρώματα, το YInMn ανακλά και το υπέρυθρο φως, χαρακτηριστικό που το καθιστά ιδανικό ως επίχρισμα θερμικής μόνωσης.

Προσφέρει επίσης υψηλή αδιαφάνεια, σε αντίθεση με χρώματα όπως το ημιδιαφανές λουλάκι, το οποίο απαιτεί πολλά στρώματα για να δώσει ζωηρό αποτέλεσμα.

Το YInMn blue είναι μια «σύνθετη ανόργανη χρωστική ουσία», κάτι που σημαίνει ότι δεν υπάρχει στη φύση. Το τελευταίο σύνθετο ανόργανο μπλε που πέρασε σε μαζική παραγωγή ήταν το μπλε του κοβαλτίου, ένα μείγμα οξειδίων του κοβαλτίου και του αλουμινίου. Είναι όμως τοξικό σε μεγάλες δόσεις, δεν ανακλά καλά τη θερμότητα και επιπλέον τείνει να ξεθωριάζει με το χρόνο.

Υπάρχουν βέβαια και οι φυσικές μπλε χρωστικές όπως το περίφημο λάπις λάζουλι, ένα μπλε πέτρωμα που εξορύσσεται κυρίως στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Η παραγωγή τέτοιων χρωμάτων είναι πιο δύσκολη και ακριβή σε σχέση με τις συνθετικές χρωστικές, και όπως φαίνεται το YInMn blue έχει την προοπτική να χρησιμοποιηθεί σε πιο ευρεία κλίμακα.

Σύμφωνα εξάλλου με το Coatings World, το YInMn «είναι πολύ πιο ζωηρό από το μπλε του κοβαλτίου ή το λουλάκι».

Η αμερικανική EPA είχε εγκρίνει το νέο μπλε για χρήση σε πλαστικά και επιχρίσματα κτηρίων το 2017, όμως οι τοξικολογικές μελέτες για προϊόντα καταναλωτή απαίτησαν περισσότερο χρόνο.

Πού θα το βρείτε

Η πατέντα του YInMn ανήκει στην ομάδα του Mας Σουμπραμάνιαν που ανακάλυψε την χρωστική στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον.

Σύμφωνα με το Artnet News, δικαιώματα εμπορικής αξιοποίησης του YInMn σε χρώματα ζωγραφικής έχουν εξασφαλίσει οι εταιρείες Kremer Pigment, Golden Artist Colors, Shepherd Color Company και Derivan, των οποίων τα προϊόντα είναι διαθέσιμα στην ευρωπαϊκή και την αμερικανική αγορά.

Στις ΗΠΑ, το μόνο κατάστημα που προσφέρει το νέο χρώμα είναι το Italian Art Store του Μέιν, όπου ένα σωληνάριο των 40 ml τιμάται 179,40 δολάρια.

Για την ιστορία, ο δρ Σουμπραμάνιαν και οι συνεργάτες του που ανακάλυψαν το νέο χρώμα έπαψαν να αναζητούν νέα υλικά για τη βιομηχανία ηλεκτρονικών και ασχολούνται πλέον αποκλειστικά με το χρώμα.

Και έχουν ήδη καταφέρει να επεκτείνουν την παλέτα με ένα νέο μοβ, το οποίο προέκυψε από συνδυασμό του YInMn  με τιτάνιο και ψευδάργυρο.