Εργο το οποίο θα ενισχύσει τη γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας ως ενεργειακό κόμβο και παράλληλα θα συμβάλλει στην ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία χαρακτηρίζεται ο αγωγός Eastern Mediterranean -γνωστός ως EastMed.

Η σημασία του έργου ωστόσο αποκτά ακόμη μεγαλύτερη διάσταση μετά τις τελευταίες προκλητικές κινήσεις της Αγκυρας, η οποία υπέγραψε στρατιωτική συμφωνία και μνημόνιο κατανόησης με τη Λιβύη για τις θαλάσσιες δικαιοδοσίες, αγνοώντας επιδεικτικά την ελληνική υφαλοκρηπίδα. Κι αυτό, διότι «μπλοκάρει» ουσιαστικά την παραπάνω συμφωνία, καθώς διαπερνά την κυπριακή ΑΟΖ και τη δυνητική ελληνική ΑΟΖ.

Τις τελευταίες ώρες, οι ρυθμοί είναι πυρετώδεις προκειμένου είναι όλα έτοιμα στην τελετή κατά την οποία θα πέσουν οι υπογραφές της Διακυβερνητικής Συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου στην Αθήνα, στις 2 Ιανουαρίου. Η τελετή θα γίνει παρουσία του έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, και του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, υπό τις «ευλογίες» της Ιταλίας.

Μπορεί το σχέδιο είναι αρκετά δαπανηρό -με το κόστος να εκτιμάται στα 7 δισ. ευρώ- και να υπάρχουν τεχνικές δυσκολίες, καθώς αγγίζει μεγάλα βάθη και προσεγγίζοντας την Κρήτη συναντά γεωμορφολογικά εμπόδια, που δεν είναι ανυπέρβλητες αλλά αξιοπρόσεκτες, ωστόσο οι υπογραφές στο ανώτερο επίπεδο είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την υλοποίησή του.

Οι ηγέτες των τριών χωρών θα στείλουν το μήνυμα ότι είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων τους και να χτίσουν ένα πλαίσιο ασφαλείας και σταθερότητας στον άξονα που ταυτίζεται με τα θαλάσσια σύνορα τους. Σύνορα τα οποία αμφισβητεί η Άγκυρα.

«O EastMed είναι ένα σχέδιο ειρήνης και συνεργασίας στην ΝΑ Μεσόγειο, σε μια περιοχή δυστυχώς διαχρονικά γνωστή για μια σειρά εντάσεων και συγκρούσεων. Είναι ένα σχέδιο που φέρνει πιο κοντά την Ελλάδα με την Κύπρο και το Ισραήλ. Ένα σχέδιο που στηρίζεται από την ΕΕ και συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης» δήλωσε ο έλληνας υπουργός Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος στην τελετή των υπογραφής  της Διακυβερνητικής Συμφωνίας κάλεσε και τους πρώην υπουργούς Ενέργειας, Γιώργο Σταθάκη και Πάνο Σκουρλέτη από τον ΣΥΡΙΖΑ και Γιάννη Μανιάτη από το Κίνημα Αλλαγής.

Οπως είπε «είναι ένα σχέδιο στο οποίο αποτυπώνεται – κατ΄εξαίρεσιν ίσως- η συνέχεια της εξωτερικής και ενεργειακής πολιτικής της χώρας. Γι΄αυτό και κάλεσα τους συναδέλφους Γιάννη Μανιάτη,. Πάνο Σκουρλέτη και Γιώργο Σταθάκη να παραστούν στην μεθαυριανή τελετή για τον EastMed, καθώς συνέβαλαν κι εκείνοι από την πλευρά να γίνει αυτό το σχέδιο πράξη».

Από την πλευρά του, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο πρεσβευτής του Ισραήλ στην Αθήνα, Γιόσι Αμράνι, περιέγραψε τον EastMed ως έναν άξονα σταθερότητας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο με ιδιαίτερη σημασία για την Ευρώπη.

Ο κ. Αμράνι προέβαλε ως στρατηγική επιλογή του Ισραήλ την ανάπτυξη των σχέσεων με την Ελλάδα και σημείωσε τις μεγάλες προοπτικές διεύρυνσης της συνεργασίας. Χαρακτήρισε δε,  τις κινήσεις της Τουρκίας μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού για τις στοχεύσεις της στην περιοχή, στέλνοντας το δικό του μήνυμα στην Αγκυρα ότι δεν είναι ο μοναδικός παίκτης στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Σφήνα» η Τουρκία

Ωστόσο, η Αγκυρα προχωρά σε καιροσκοπικές κινήσεις στην περιοχή, όπως η οριοθέτηση ΑΟΖ με την κυβέρνηση Αλ Σαράτζ, οι οποίες ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο τα υπό εξέταση ενεργειακά projects και να δημιουργήσουν καθυστερήσεις ως προς την υλοποίησή τους.

Οι σχετικά ήπιες αντιδράσεις από το μεγαλύτερο μέρος της Δύσης στέλνουν μήνυμα αδυναμίας στην Αγκυρα, η οποία θεωρεί ότι έτσι αποδίδει καρπούς η διπλωματία των εκβιασμών μέσω της παράνομης παρουσίας ερευνητικών σκαφών και πλωτών γεωτρυπάνων, συνεπικουρούμενων από πολεμικά πλοία.

Μόνο τυχαία δεν είναι άλλωστε η επιλογή του σημείου που η Τουρκία εγκατέστησε το «Φατίχ» τον περασμένο Μάιο, στα βορειοδυτικά της Πάφου, κοντά στην περιοχή από την οποία θα διέρχεται σε περίπτωση κατασκευής του ο East Med, όπως βέβαια και ο προσδιορισμός της περιοχής θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Αγκυρας μεταξύ Κύπρου και Κρήτης μετά τη συμφωνία με την Τρίπολη.

Προ των πυλών η αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη

Η ώρα της κρίσης λοιπόν για τα ηγεμονικά σχέδια της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Βόρειο Αφρική πλησιάζει, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν επισπεύδει την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης για την στρατιωτική συνδρομή στην κυβέρνηση της Τρίπολης, αγνοώντας τον διεθνή παράγοντα που αποδοκιμάζει κάθε εξωτερική εμπλοκή στην λιβυκή κρίση.

Τη μέρα που στην Αθήνα θα πέφτουν οι υπογραφές για τον EastMed, στην Ολομέλεια της Τουρκικής Βουλής θα συζητείται το αίτημα για ενδεχόμενη αποστολή στρατευμάτων στην Τουρκία.

Η τουρκική κυβέρνηση, για να πάρει την άδεια να αναπτύξει μάχιμα στρατεύματα στη Λιβύη, πρέπει να επιτύχει την έγκριση από το κοινοβούλιο μιας χωριστής εντολής, όπως γίνεται κάθε χρόνο για την αποστολή στρατιωτικών στο Ιράκ και στη Συρία. Αυτός είναι ο στόχος του νομοσχεδίου που εστάλη την Δευτέρα στο κοινοβούλιο.

Στο νομοσχέδιο εξηγείται ο λόγος για τον οποίο πρέπει να αποσταλούν στρατεύματα στη Λιβύη και γίνεται αναφορά στο περιβάλλον συρράξεων και τρομοκρατίας στη χώρας. Σε αυτό μάλιστα, υπάρχει προειδοποίηση πως «θα επηρεαστούν αρνητικά τα συμφέροντα της Τουρκίας στην περιοχή αν οι συρράξεις μετατρέπουν σε εμφύλιο».

Το εύρος και το πεδίο εφαρμογής των καθηκόντων των τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη θα καθοριστούν από τον Ταγίπ Ερντογάν.