Περιβαλλοντικός ριζοσπαστισμός

Θα έχουμε κάθε χρόνο μόνιμο φόντο πυρκαγιές που θα αφαιρούν χιλιάδες στρέμματα δασών; Θα συνηθίσουμε στην ιδέα των μόνιμων καταστροφών, παράλληλα με τις κλιματολογικές μεταβολές, ή θα λάβουμε συλλογικά μέτρα και θα συνομολογήσουμε μια νέα Συμφωνία Πράσινου τύπου; Το δεύτερο, επείγει πια. Εθνικός διάλογος διακομματικός για την πολιτική προστασία της χώρας και νέος νόμος που να μην εξαρτά τον εκάστοτε μηχανισμό από τις εκάστοτε πολιτικές αλλαγές – προσαρμοζόμενος μόνον στα νέα κλιματικά δεδομένα. Η πολιτική προστασία δε, δεν μπορεί να είναι αυτή που ξέραμε το ’80 ή το ’90. Η ζωή, η φύση έχουν αλλάξει. Ταυτόχρονα υπάρχει – να κι ένα θετικό, στο σημερινό εσχατολογικό σημείωμα που επιχειρώ – ένα νέο επιστημονικό δυναμικό με δεξιότητες που μπορεί να στελεχώνει ανεξάρτητο κομμάτων και κυβερνήσεων.

Τα παραπάνω απαιτούν και μια άλλη συμπεριφορά και κουλτούρα απ’ τα κάτω – αν και συχνά με λάθος τρόπο συσχετίζουμε μια γόπα με ένα καμίνι μιας βιομηχανίας.

Κι εδώ ερχόμαστε στο δεύτερο σκέλος της σημερινής μας σκέψης για το όλο θέμα – που με μόνιμο τρόπο μας θλίβει ενώ ενίοτε έχει και βαρύ ανθρώπινο κόστος (βλέπε Ηλεία, Μάτι). Τα παραπάνω που μόλις διαβάσατε, αφορούν την απόκρουση των γεγονότων, όταν αυτά όμως ήδη έχουν συντελεστεί. Γιατί υπάρχει και το πλαίσιο που οι πολιτικές και επιχειρηματικές δυνάμεις ενθαρρύνουν και για το οποίο θα έχει ενδιαφέρον για τοποθετηθούν και τα κόμματα. Για παράδειγμα, αν έχεις περάσει νόμο για αποχαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων, είναι ολίγον τι κροκοδείλια τα δάκρυά σου για την κλιματική αλλαγή. Αν πάλι, έχεις φέρει μετά βαΐων και κλάδων διαφόρους αποικιοκράτες επενδυτές που δεν λαμβάνουν υπόψη τους κανένα περιβαλλοντικό μέτρο ενώ τα σφάζουν και τα μαχαιρώνουν όλα υπό το πρίσμα της συμπίεσης του κόστους τους, επίσης. Αν έχεις κάνει λόμπινγκ για εταιρείες και έχεις τάξει καθρεφτάκια μαζί τους σε κατοίκους, την ίδια ώρα που το περιβάλλον που εκμεταλλεύονται μακροχρόνια δεν θα είναι καν ωφέλιμο οικονομικά, επίσης. Αν επίσης δεν έχεις προνοήσει για βαριές τιμωρίες στους αποδεδειγμένα δράστες – εμπρηστές, το ίδιο.

Τα λέμε αυτά αφού η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Και δεν ήλθε έτσι νέτα σκέτα από μόνη της. Είναι όμως τουλάχιστον θλιβερό να επικαλούνται την πράσινη ατζέντα διάφοροι πολιτικοί, την ίδια ώρα που κανονικοποιούν τις δραματικές αλλαγές. Αυτές με την πολιτική τους. Για παράδειγμα, όπως ανέδειξε ο συνάδελφος Γεράσιμος Λιβιτσάνος, η ΝΔ είχε απαιτήσει μόλις πριν από λίγους μήνες να αλλάξει η «σκληρή» συνταγματική πρόβλεψη για τα δάση, γιατί εμποδίζει  τις ιδιωτικές επενδύσεις κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για το νέο Σύνταγμα και την αναθεώρηση του άρθρου 24, που ορίζει με σαφήνεια «τι εστί δάσος». Αλήθεια, τι λένε σήμερα, που μάλιστα είναι και κυβέρνηση;

Αν όντως θέλουμε να καθυστερήσουμε – ή να ανασχέσουμε εν μέρει – τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής αλλά ακόμη και νέες ροές κλιματικών προσφύγων, θα πρέπει να δούμε συνολικά πώς αντιλαμβανόμαστε την ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση αλλά και πώς οι πολιτικοί μας βλέπουν τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Δεν είναι μακριά το παράδειγμα του ακροδεξιού Μπολσονάρο που βλέπει τον Αμαζόνιο ως εμπόδιο στην ανάπτυξη. Δεν είναι δυστυχώς λίγα κι εδώ τα παραδείγματα προσώπων που βλέπουν τα αρχαία, ή τους κανόνες μιας Δημοκρατίας ανασχετικά μιας μεγάλης ανάταξης οικονομικής. Ας έχουν στο μυαλό τους πως αναπόφευκτα θα σηκωθεί ένα νέο κύμα περιβαλλοντικού ριζοσπαστισμού και πως θα είναι πολύ διαφορετικό από την Οικολογία Πολυτελείας που έχουν συνηθίσει.