Το «διάλειμμα» από την ευρωζώνη και η κορώνα Δανίας

Πρόβλεψη για τη χορήγηση «διαλείμματος» στην Ελλάδα από την ευρωζώνη εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία για ένα νέο τριετές πρόγραμμα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) εμπεριέχει το προσχέδιο ανακοίνωσης που συντάχθηκε χθες στο Eurogroup, αλλά δεν δημοσιοποιήθηκε επισήμως, καθώς δεν συμφώνησαν όλα τα κράτη μέλη της ευρωζώνης επί του περιεχομένου του.

Η συγκεκριμένη αναφορά που αποτελούσε το ακροτελεύτιο μέρος του ανακοινωθέντος του Eurogroup ανέφερε χαρακτηριστικώς τα εξής: «Σε περίπτωση που δεν βρεθεί συμφωνία, στην Ελλάδα πρέπει να προσφερθούν γρήγορες διαπραγματεύσεις για ένα time-out από την ευρωζώνη, με πιθανή αναδιάρθρωση χρέους».

Η αναφορά της προσωρινής εξόδου ευρίσκεται σε αγκύλι στην ανακοίνωση, ήτοι σημαίνει ότι δεν συγκέντρωσε την υποστήριξη και των 19 υπουργών της ευρωζώνης. Κατά διασταυρωμένες πληροφορίες η δήλωση μπήκε στο προσχέδιο ανακοινωθέντος μετά από επιμονή του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Πρέπει να σημειωθεί πως η κοινοτική νομοθεσία δεν προβλέπει «διάλειμμα» ή την πλήρη έξοδο κάποιου κράτους μέλους από την Οικονομική και Νομισματική Ένωση. Στην βάση αυτή οι Γερμανοί και τα κράτη δορυφόροι τους εντός του Eurogroup υποστήριξαν ότι θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί το άρθρο 352 της Συνθήκης της ΕΕ.

Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής: «Εάν, στο πλαίσιο των πολιτικών που καθορίζονται από τις Συνθήκες, η δράση της Ένωσης θεωρείται απαραίτητη για την επίτευξη ενός από τους στόχους που τίθενται με τις Συνθήκες, χωρίς αυτές να προβλέπουν τις εξουσίες δράσης που απαιτούνται για τον σκοπό αυτό, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα μετά από πρόταση της Επιτροπής και την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θεσπίζει τις κατάλληλες διατάξεις.

Όταν το Συμβούλιο θεσπίζει τις διατάξεις αυτές σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία, αποφαίνεται επίσης ομόφωνα η Επιτροπή και μετά λαμβάνει τη συναίνεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».

Η προϋπόθεση της ομοφωνίας που προβλέπει η παράγραφος 1 του άρθρου 352 για την λήψη της σχετικής αποφάσεως καθιστά πολύ δύσκολη την χρήση του συγκεκριμένου άρθρου για να αποφασισθεί ένα «Grexit».

Αλλά και η παράγραφος 4 του άρθρου 352 η οποία αναφέρει πως «το παρόν άρθρο δεν δύναται να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την επίτευξη στόχου που εμπίπτει στην κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας και κάθε πράξη θεσπιζόμενη σύμφωνα με το παρόν άρθρο σέβεται τα όρια που θέτει το άρθρο 40, εδάφιο δεύτερο της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση», δεν επιτρέπει ουσιαστικά ένα «time-out» της Ελλάδος από την ευρωζώνη.

Ελλάδα όπως Δανία

Κατά τα ίδια σενάρια ο γερμανικός σχεδιασμός προέβλεπε πως σε περίπτωση ολιγοετούς «διαλείμματος» της Ελλάδας από την ευρωζώνη το νέο ελληνικό νόμισμα θα συνδεόταν με το ευρώ, στο μοντέλο που έχει ακολουθεί σήμερα με την κορώνα Δανίας.

Σημειώνεται πως η κορώνα παραμένει συνδεδεμένη με το ευρώ από το 1999 και πριν από το 1999 ήταν συνδεδεμένη με το γερμανικό μάρκο.

Η σύνδεση των δύο νομισμάτων θεσπίσθηκε για να σταθεροποιηθεί η νομισματική πολιτική της Δανίας μετά μια περίοδο υψηλού πληθωρισμού, που κορυφώθηκε το 1980. Στην βάση της σύνδεσης αυτής επιτρέπεται η διακύμανση της κορώνας σε ποσοστό έως 2,25% από την ισοτιμία των 7,46 έναντι 1 ευρώ.

Η διατήρηση της σύνδεσης ανάμεσα στην κορώνα και το ευρώ δεν είναι εύκολη υπόθεση, κάτι που έγινε ακόμη πιο εμφανές όταν άρχισε το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ.

Τέλος, πολλοί οικονομολόγοι έχουν τις τελευταίες ώρες εκφράσει την αντίθεσή τους στο ενδεχόμενο προσωρινής αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, λέγοντας πως θα ήταν σαν ένα «προσωρινό διαζύγιο». Κατά τους ίδιους τα περισσότερα από τα προσωρινά διαζύγια καταλήγουν να είναι μόνιμα και σε κάθε περίπτωση ένα προσωρινό Grexit δεν θα έπαυε να είναι Grexit.

Θανάσης Κουκάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ