Η Ρωσία διαλύει το «πλωτό Τσερνόμπιλ»

Δύο και πλέον δεκαετίες μετά την αποκάλυψη της ύπαρξής του, η Ρωσία αποφάσισε τελικά να διαλύσει το λεγόμενο «πλωτό Τσερνομπίλ», ένα πλοίο στο οποίο έχουν αποθηκευτεί ραδιενεργά απόβλητα από πυρηνοκίνητα υποβρύχια του σοβιετικού στόλου στην Αρκτική.

Όπως αναφέρει το περιοδικό New Scientist, το οποίο αποκάλυψε την ύπαρξη του πλοίου Lepse πριν από 21 χρόνια, το σκάφος περιέχει 2,7 × 10¹⁶ becquerel ραδιενέργειας, ποσότητα συγκρίσιμη με όλο το ραδιενεργό καίσιο που διέρρευσε στην τραγωδία του Τσερνόμπιλ το 1986.

H ραδιενέργεια προέρχεται από ράβδους εξαντλημένου πυρηνικού καυσίμου. Οι μισές ανήκαν στο πυρηνικό υποβρύχιο Lenin, το οποίο παρουσίασε βλάβη στο σύστημα ψύξης το 1966, με αποτέλεσμα να υπερθερμανθεί ο αντιδραστήρας.

Το 1994, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρθηκε να αναλάβει τη διάλυση του πλοίου και την ασφαλή απόρριψη των αποβλήτων, φοβούμενη ότι ενδεχόμενη διαρροή ραδιενέργειας θα μόλυνε τα αλιευτικά πεδία της Αρκτικής. Η Μόσχα αρνήθηκε, πιθανώς επειδή ανησυχούσε για διαρροή στρατιωτικών μυστικών: τα επίπεδα εμπλουτισμού του ουρανίου στις ράβδους καυσίμου θα μπορούσαν να αποκαλύψουν για πόσο χρόνο μένουν κάτω από την επιφάνεια τα ρωσικά υποβρύχια.

Δύο δεκαετίες μετά, το Lepse ρυμουλκήθηκε σε λιμάνι τον Οκτώβριο, και η διάλυσή του προγραμματίζεται να αρχίσει εντός του Δεκεμβρίου, αναφέρει ο Νιλς Μπέμερ της νορβηγικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Bellona, ο οποίος είχε πάρει μέρος στις διαπραγματεύσεις Βρυξελλών – Μόσχας.

Θα είναι μια ριψοκίνδυνη διαδικασία, καθώς ενδεχόμενο σπάσιμο μιας ράβδου καυσίμου θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλυσιδωτή αντίδραση.

Ακόμα και αν η επιχείρηση ολοκληρωθεί με ασφάλεια, η Αρκτική θα συνεχίσει να απειλείται από σοβιετική ραδιενέργεια. Δύο πυρηνικά υποβρύχια βυθίστηκαν σε ατυχήματα το 1981 και το 2003 και οι αντιδραστήρες τους μένουν στο βυθό.

Ακόμα 14 αντιδραστήρες υποβρυχίων πετάχτηκαν στη θάλασσα ως απόβλητα, και ορισμένοι περιέχουν ακόμα πυρηνικά καύσιμα.

Το 2015, η Ρωσία και η Νορβηγία θα παρουσιάσουν επιστημονική γνωμοδότηση για το εάν τα δύο υποβρύχια πρέπει να ανασυρθούν.

Οι θέσεις στις οποίες βρίσκονται οι υπόλοιποι αντιδραστήρες δεν είναι γνωστές με ακρίβεια και η Μόσχα δεν έχει παρουσιάσει σχέδιο για την ανάσυρσή τους.

Το ίδιο ισχύει για 17.000 βαρέλια στερεών πυρηνικών αποβλήτων στο βυθό της Αρκτικής. Πολλά βρίσκονται σε περιοχές που εξερευνά η πετρελαϊκή βιομηχανία. Σε περίπτωση που τα χτυπήσουν τα γεωτρύπανα, η ραδιενέργεια θα απελευθερωθεί στο περιβάλλον.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ