Στο καφενεδάκι της οδού Λασκαρίδου στην Καλλιθέα. Πρώτα χρόνια της πρώτης δεκαετίας του εικοστού πρώτου αιώνα. Για τους αμύητους ήταν απλά δυο – τρεις ηλικιωμένοι κύριοι που από τις κουβέντες τους φαίνεται να αναπολούσαν το παρελθόν. Για τους μυημένους ήταν δυο – τρεις από τις μεγαλύτερες δόξες του ελληνικού ποδοσφαίρου πενήντα χρόνια πίσω.
Ο ένας πολύ ψηλός. Στα χρόνια του λογαριαζόταν για θηρίο. Ο άλλος κοντός με σπινθηροβόλο βλέμμα και όπως φαινόταν «μανούλα» στα πειράγματα. Σε κάποια άλλη στιγμή ο ψηλός διηγείτο ένα χουνέρι που του είχε κάνει ο κοντός. Τον είχε στήσει έξω από την πόρτα μιας τράπεζας στην Καλλιθέα, τον είχε βάλει να ντυθεί με το κοστούμι και του είπε πως θα έρθει ένα τηλεοπτικό συνεργείο να του πάρει συνέντευξη γιατί θα κάνει «μια ταινία» για τη ζωή του.
Η ώρα περνούσε, ο ψηλός περίμενε μάταια μέχρι που αντί για το τηλεοπτικό συνεργείο εμφανίστηκε ο κοντός με ορισμένους ακόμα από εκείνη τη θρυλική παρέα σκασμένοι στα γέλια για το χουνέρι που του έκαναν.
Αυτή η παρέα συχνά – πυκνά ερχόταν στο καφενεδάκι της οδού Λασκαρίδου. Αναπολούσαν τα παλιά και σε ένα πράγμα ήταν σύμφωνοι. Ο,τι έγιναν τότε το όφειλαν στα αδέλφια που τους καθοδηγούσαν. Ο Ολυμπιακός έγινε ΘΡΥΛΟΣ στα δικά τους χέρια. Αυτοί ήταν που άλλαξαν τη διάταξη των ποδοσφαιριστών μέσα στο γήπεδο. Που καθιέρωσαν τους ακραίους μπακ, αφαιρώντας παίκτες από την επίθεση.
Ο Ολυμπιακός έγινε Θρύλος στα δικά τους χέρια. Αυτοί ήταν που άλλαξαν τη διάταξη των ποδοσφαιριστών μέσα στο γήπεδο. Που καθιέρωσαν τους ακραίους μπακ, αφαιρώντας παίκτες από την επίθεση
Αυτοί ήταν που με τον Ρωσίδη δεξιά και τον Μουράτη αριστερά τοποθέτησαν στο γήπεδο τους ακραίους μπακ που είχαν τη δυνατότητα να ανεβοκατεβαίνουν τις πλευρές. Αυτοί ήταν που καθιέρωσαν τον καθαρόαιμο αμυντικό χαφ δίνονταν πολλές φορές αυτό τον ρόλο σε έναν πολυσύνθετο ψηλό (Μπάμπης Κοτρίδης). Αυτοί ήταν που έδωσαν βάρος στον κλασικό οργανωτή, αναδεικνύοντας στον ρόλο αυτό έναν φανταστικό κοντό (Θανάσης Μπέμπης). Προπονητές και διοικητικοί παράγοντες στη χρυσή δεκαετία του 1950. Γεννημένοι στις αρχές της δεκαετίας του 1910. Εκείνη τη χρόνια είδε το φως ο Βαγγέλης. Ο αδελφός του ο Γιάννης γεννήθηκε δυο χρόνια αργότερα.
Ποιος ήταν τότε ο Πειραιάς; Μόλις είχε ολοκληρωθεί ο ηλεκτροκίνητος σιδηρόδρομος Αθήνας – Πειραιά. Εχει διανοιχτεί η λεωφόρος Συγγρού και έχει αρχίσει η ασφαλτόστρωση των δρόμων, ενώ εμφανίζονται τα πρώτα τηλέφωνα και αυτοκίνητα. Τη χρονιά που γεννήθηκε ο Βαγγέλης (1910) ιδρύεται το Εργατικό Κέντρο της πόλης. Ο Πειραιάς αρχίζει να συγκροτείται ως εργατούπολη. Τέτοια χαρακτηριστικά θα παγιωθούν με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εγκατάσταση των προσφύγων μέσα στον Πειραιά και τις γύρω περιοχές που μέχρι τότε ήταν σχεδόν ακατοίκητες. Το 1912 που έρχεται στη ζωή ο Γιάννης έχει καταπλεύσει στο Φάληρο το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» και γίνεται η αποπεράτωση των μόνιμων δεξαμενών της πόλης.
Πρώτη απογραφή μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εγκατάσταση χιλιάδων προσφύγων στον Πειραιά, ο συνολικός πληθυσμός του Δήμου να φτάσει τους 251.659 κατοίκους. Το 1925 ιδρύονται το Επαγγελματικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο. Εκλέγεται δήμαρχος ο Τάκης Παναγιωτόπουλος. Ωστόσο, το γεγονός της χρονιάς είναι η ίδρυση του Ολυμπιακού.
Ο Γιάννης Χέλμης (όρθιος, πρώτος από αριστερά), υπήρξε ένας πραγματικός συλλέκτης τίτλων ως παίκτης και προπονητής
Το σημείωμα δεν θα παρουσιάσει αναλυτικά την ίδρυση της ομάδας που άλλαξε την ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Την εποχή εκείνη ο Βαγγέλης και ο Γιάννης Χέλμης ήταν ακόμα μαθητές. Η πρώτη οργανωμένη ομάδα της οποίας φόρεσαν τη φανέλα ήταν ο Εθνικός. Εκεί έπαιξε για έντεκα χρόνια (1927-1938) αγωνιζόμενος στη θέση του αμυντικού χαφ. Ο Εθνικός υπήρξε ένας από τους κύριους πρωταγωνιστές των πρώτων πανελλήνιων πρωταθλημάτων της ΕΠΟ. Σημαντικότερη στιγμή στην ιστορία του Εθνικού υπήρξε η κατάκτηση του Κυπέλλου το 1933, παίζοντας στον τελικό με τον Αρη σε δύο αγώνες.
Η ομάδα αγωνίστηκε στο γήπεδο του Αρη αποσπώντας ισοπαλία 2-2, ενώ τον κέρδισε με 2-1 στον επαναληπτικό που διεξήχθη στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Στην εντεκάδα που τότε πήρε το Κύπελλο έπαιζαν ο Γιάννης και ο Βαγγέλης Χέλμης. Ο αδελφός του Γιάννης αγωνιζόταν κι αυτός στη μεσαία γραμμή αλλά πιο προωθημένος από τον Βαγγέλη.
Ετσι τον απογείωσαν…
Ο Γιάννης έκανε πιο πλούσια ποδοσφαιρική καριέρα από εκείνη του μεγαλύτερου αδελφού του. Επαιξε στον Εθνικό από το 1927 ως το 1938. Στη συνέχεια πήρε κι αυτός μεταγραφή για τον Ολυμπιακό όπου έπαιξε μέχρι το 1949. Στο διάστημα αυτό είχε έξι συμμετοχές με την Εθνική ομάδα. Ο Βαγγέλης κλήθηκε στην Εθνική αλλά δεν έχει καταγραφεί επίσημη συμμετοχή του. Ο Γιάννης ήταν ένας πραγματικός συλλέκτης τίτλων και σαν παίκτης και σαν προπονητής. Ως παίκτης: Πρωταθλήματα Ελλάδας: 1938, 1947 και 1948 (Ολυμπιακός). Κύπελλα Ελλάδας: 1931 (Εθνικός), 1947 (Ολυμπιακός). Πρωταθλήματα Πειραιά: 1940, 1941, 1942, 1943, 1944, 1945, 1946, 1947, 1948 και 1949 (Ολυμπιακός). Ως προπονητής: Πρωταθλήματα Ελλάδας: 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959 (Ολυμπιακός). Πρωταθλήματα Πειραιά: 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959 (Ολυμπιακός). Ο Βαγγέλης ως παίκτης πήρε: Πρωτάθλημα Ελλάδας: 1938 (Ολυμπιακός). Κύπελλο Ελλάδας: 1931 (Εθνικός), πρωτάθλημα Πειραιά: 1928, 1929 (Εθνικός), 1938 (Ολυμπιακός).
Με την τεχνική καθοδήγησή τους ο Ολυμπιακός κατακτά έξι συνεχόμενα πρωταθλήματα (1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959) και τέσσερα νταμπλ, εκ των οποίων τα τρία συνεχόμενα (1954, 1957, 1958, 1959)
Ως προπονητές άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους. Σύμφωνα με τις διηγήσεις της εποχής που μας έρχονται από τη Χαλκίδα ο Βαγγέλης «την ώρα της δουλειάς στο γήπεδο, δεν σήκωνε καμία κουβέντα και καμία επέμβαση στο έργο του, που συνήθιζαν οι παράγοντες εκείνη την εποχή. Σοβαρός, αυστηρός και λάτρης της πειθαρχίας. Εξω από το γήπεδο, ήταν άλλος άνθρωπος. Ομιλητικός, καλαμπουρτζής και αστείρευτος στο να διηγείται με παραστατικό τρόπο διάφορες ιστορίες, ετοιμόλογος και θυμόσοφος».
Αξέχαστη μένει η στιγμή που σύμφωνα με τη διήγηση ο Βαγγέλης Χέλμης ντόπαρε ψυχολογικά έναν παίκτη του. «Εσπαζε ένα μπουκάλι και μ’ αυτό πλησίαζε τον παίκτη… που έβγαζε τρακ και φόβο στο γήπεδο… θα παίξεις μπάλα ρε..!». Εδινε ιδιαίτερη σημασία στη μόρφωση του ποδοσφαιριστή, γιατί πίστευε ότι το πνευματικό επίπεδο του κάθε παίκτη έπαιζε καταλυτικό ρόλο στην πρόοδό του. Να σημειώσουμε ότι ο Βαγγέλης Χέλμης είχε μόνιμη αναπηρία στο ένα του πόδι, γι’ αυτό κούτσαινε. Λαλίστατος στα καφενεία, αναπαριστώντας τους «γκαφαδόρους» ποδοσφαιριστές του, με τέτοιο κωμικό τρόπο, που όλοι στο καφενείο έπεφταν «ξεροί» από τα γέλια.
Με την τεχνική καθοδήγησή τους ο Ολυμπιακός κατακτά έξι συνεχόμενα πρωταθλήματα (1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959) και τέσσερα νταμπλ, εκ των οποίων τα τρία συνεχόμενα (1954, 1957, 1958, 1959). Αυτή την εκπληκτική ομάδα δημιούργησαν τα αδέλφια Βαγγέλης και Γιάννης Χέλμης. Αργότερα τοποθετήθηκαν ξένοι προπονητές (Βρόσλαβ Ντραγκίσεβιτς, Τίμπορ Κέμενι, Μπρούνο Βάλε), όμως οι Χέλμηδες είχαν πάντα το «γενικό κουμάντο» και παρέμειναν για πολλά χρόνια στην ομάδα, σε πόστο έφορου και γενικού διευθυντή. Στο καφενεδάκι, ύστερα από πενήντα χρόνια, οι μυημένοι αμέσως καταλάβαιναν.
Οι δόξες του Ολυμπιακού, εκείνης της εποχής ήξεραν και μνημόνευαν ότι για να γίνουν ΘΡΥΛΟΣ, είχαν καθοδηγηθεί από τον Βαγγέλη και τον Γιάννη Χέλμη. Τότε, είχαν περάσει είκοσι και πάνω χρόνια από το θάνατο των δύο αδελφών (1980) αλλά η μνήμη αυτής της παρέας τους ανακαλούσε και τους ζωντάνευε στο τραπέζι της…
