Ας είμαστε ρεαλιστές, ίσως δεν μάθουμε με βεβαιότητα τα πότε και ποιος (αν όχι υπουργός, μήπως γενικός γραμματέας ή κάποιος άλλος;) είχε πάρει τη μελέτη Τσιόδρα – Λύτρα της περασμένης άνοιξης για τους θανάτους και τις ΜΕΘ. Ούτε θα μάθουμε το αν – γιατί – πώς αποφάσισε να μην τη λάβει υπόψη του. Απέναντι στο επιστημονικό «εμείς ενημερώσαμε», που όντως προκάλεσε μια κάποια ανακατωσούρα και σίγουρα επικοινωνιακή πίεση στα κεντρικά της κυβέρνησης, όλες οι αρμόδιες πλευρές εξακολουθούν να επιμένουν, επισήμως ή με διαρροές, ότι «εμείς, όχι, δεν την πήραμε…». Αφήνω στην άκρη το ποιος ήξερε, μέχρι να βγουν οι εμπλεκόμενες φωνές να πουν είτε «εκεί την έδωσα» είτε «εγώ την παρέλαβα». Και μένω στο ερώτημα τώρα που όλοι ξέρουμε (για το ΕΣΥ δύο ταχυτήτων), τι;

Αν η πολιτική αντιπαράθεση για την επόμενη μέρα του δημόσιου συστήματος υγείας σκαλώσει στη λογική όσων παρακολουθούμε μέχρι σήμερα, χωρίς ενδείξεις συναίνεσης έστω στα βασικά και με κυρίαρχο μέλημα την επικοινωνιακή διαχείριση, η ευκαιρία κινδυνεύει να χαθεί, ρίχνοντας στον βρόντο τα όποια μαθήματα – παθήματα από τη σκληρή πανδημική περίοδο.

Μετά τη δημοσιοποίηση της έρευνας Τσιόδρα – Λύτρα, θυμήθηκα μια άλλη πρόσφατη μελέτη, αυτή της διαΝΕΟσις. Εκείνη που αναδείκνυε χωρίς περιστροφές διαχρονικές παθογένειες: κενά στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα, ένα ΕΣΥ αδύναμο να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις, λόγω υποχρηματοδότησης, υποστελέχωσης, κακοδιοίκησης, ανορθολογικής κατανομής υλικών και ανθρώπινου δυναμικού, ένα σύστημα με παρωχημένες αντιλήψεις, χωρίς μηχανισμούς αξιολόγησης. Σκέφτηκα επίσης τα «παράδοξα» ανά τη χώρα, όπως έχουν αναδείξει «ΤΑ ΝΕΑ», δείχνοντας κτίρια με άριστα μηχανήματα και εγκαταστάσεις αλλά χωρίς ανθρώπους, δομές που λειτουργούν σε απόσταση μόνο 15 χλμ., κατασπατάληση πόρων σε περισσότερες από τις πληθυσμιακά αναγκαίες νευροχειρουργικές κλινικές και περιφερειακά νοσοκομεία με πληρότητα που δεν φτάνει στο 50%.

Τώρα που ξέρουν, λοιπόν, και όλοι τα συζητούν, τι; Ας το πάρουν από την αρχή. Η κυβέρνηση οφείλει να επιταχύνει και να εξηγήσει αναλυτικά το σχέδιο για την ανασυγκρότηση του ΕΣΥ, πείθοντας ότι, αν χρειαστεί, θα σπάσει αβγά. Η αξιωματική αντιπολίτευση οφείλει να αντισταθεί στην… ευκολία των αντανακλαστικών επιθέσεων (κατά το «μην τολμήσετε να προχωρήσετε σε συγχωνεύσεις νοσοκομείων»). Διαμορφώνονται, αν θέλει, αμέτρητα άλλα πεδία για σκληρή κριτική: τυχόν ατολμία, τυχόν «πελατειακές» λογικές, τυχόν καθυστερήσεις.