Ποια είναι η πρώτη σπονδυλωτική ταινία του ελληνικού κινηματογράφου;

Στην πρώτη προβολή της έκοψε 208.410 εισιτήρια και σκαρφάλωσε στην πρώτη θέση των εισπράξεων εκείνης της σεζόν. Βραβεύτηκε από φεστιβάλ όλου του κόσμου, συμμετείχε στο Φεστιβάλ των Καννών. Ο Ζορζ Σαντούλ την κατέταξε στις 1000 καλύτερες ταινίες του κόσμου και οι κριτικοί κινηματογράφου στην κορυφαία ελληνική ταινία όλων των εποχών.

Ο λόγος για την «Κάλπικη λύρα» του Γιώργου Τζαβέλλα που αποτέλεσε την πρώτη σπονδυλωτή ταινία του ελληνικού κινηματογράφου, καινοτομία που ενθουσίασε κριτικούς και κοινό.

Το 1955 το περιοδικό «Κινηματογραφικός Αστήρ» γράφει:  «Η πρώτη προβολή της εν Αθήναις έκλεισε με 210 χιλ. περίπου εισιτήρια. Εν συνεχεία προεβλήθη στο «Ίρις» και απέδωσεν επί τέσσαρας συνεχείς εβδομάδας 34.000 εισιτήρια με τιμήν 10 δρχ. αντί της συνήθους των 5 δρχ. Εις το «Παλλάς» του Πειραιώς εσημείωσεν 48.836 εισιτήρια. Επίσης με ηυξημένον εισιτήριον προεβλήθη εις τους κιν/φους «Ατθίς» Αθηνών, «Βαλκάνια» Πειραιώς, «Ορφεύς» Κοκκινιάς, πραγματοποιήσασα διπλάσια των συνήθων εισιτήρια. Καταπληκτική ήτο επίσης η επιτυχία εις Θεσσαλονίκην όπου προεβλήθη δια 4ην εβδομάδα εις τα «Ηλύσια» με υπερτιμημένον εισιτήριον. Εις Καβάλαν, Σέρρας, Ηράκλειον, Λάρισαν, Βόλον και Πάτρας εδημιούργησε ρεκόρ ελληνικών και ξένων ταινιών με ηυξημένον εισιτήριον κατά 25%.Λαμβανομένης υπ’ όψιν αυτής της αυξήσεως της τιμής των εισιτηρίων και του γεγονότος ότι η διάρκεια της προβολής είναι άνω των δύο ωρών, η απόδοσις της κινήσεως πρέπει να θεωρηθή ηυξημένη τουλάχιστον κατά 50% πλέον των πραγματοποιουμένων συνήθως εισιτηρίων».

Η ταινία κάνει σπάνιας αξίας ηθογραφία της εποχής, αναδεικνύοντας τα ήθη της ελληνικής μεταπολεμικής κοινωνίας, αλλά και την προσπάθειας ανέλιξης.

Οι θεατές ακολουθούν την ιστορία μιας κάλπικης λύρας και μέσα από τέσσερις ιστορίες βλέπουμε χαρακτηριστικούς εκπρόσωπους της ελληνικής κοινωνίας.

Ο χρυσοχόος Ανάργυρος, ρόλο που υποδύεται παραδειγματικά ο Βασίλης Λογοθετίδης, δημιουργεί το πλαστό νόμισμα μετά από παράκληση της γοητευτικής Φιφής. Ο ίδιος χαλάει τις οικονομίες μιας ζωής, 100 λίρες, για να αγοράσει τον κατάλληλο εξοπλισμό αλλά πριν περάσει στην αναπαραγωγή τους προσπαθεί να τσεκάρει αν «περνάει» στην αγορά.

Ο ζητιάνος «αόματος» Μίμης Φωτόπουλος είναι ο πρώτος που βρίσκει την λίρα και ακολουθούν ο τσιγκούνης Ορέστης Μακρής και οι νιόπαντροι Λαμπέτη και Χορν.

Την σύνδεση των τεσσάρων ιστοριών κάνει ο Δημήτρης Μυράτ στον ρόλο του αφηγητή, ενώ τη μουσική της έχει γράψει ο Μάνος Χατζιδάκις.