Η έκθεση της εγκύου στην ατμοσφαιρική ρύπανση και ειδικά στους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες, αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας στους απογόνους, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο PLoS One.

Σύμφωνα με διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, περίπου το 5% των παιδιών παγκοσμίως πάσχει από σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, είτε εμφανίζοντας δυσκολία συγκέντρωσης και οργάνωσης της σκέψης και της δράσης, είτε παρουσιάζοντας υπερκινητικότητα, είτε συνδυασμό αυτών των συμπτωμάτων. Λίγα πράγματα είναι γνωστά για τα αίτια του συνδρόμου, αν και, πέρα από τα γονίδια, παίζουν ρόλο και διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων, όπως δείχνει η νέα μελέτη, θα πρέπει να περιληφθεί και η ατμοσφαιρική ρύπανση.

Οι ερευνητές του Κέντρου Περιβαλλοντικής Υγείας Παιδιών της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, με επικεφαλής την καθηγήτρια Φρεντερίκα Περέρα, έθεσαν υπό ιατρική παρακολούθηση 233 μη καπνίστριες γυναίκες και τα παιδιά τους.

Τα παιδιά που είχαν γεννηθεί από μητέρες, οι οποίες είχαν εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, είχαν πενταπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα συμπεριφοράς σχετιζόμενα με το σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, συγκριτικά με παιδιά που γεννήθηκαν από γυναίκες που δεν είχαν εκτεθεί σε μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση.

Η παρούσα μελέτη εστίασε ειδικά στους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες, τοξικές ρυπογόνες ουσίες, οι οποίες παράγονται από διάφορες πηγές, όπως τις εξατμίσεις των οχημάτων, τους καυστήρες πετρελαίου και τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος που δουλεύουν με ορυκτά καύσιμα. Το επίπεδό τους μπορεί να μετρηθεί μέσω βιοδεικτών στο αίμα και στα ούρα. Εκτός από τους αρωματικούς πολυκυκλικούς υδρογονάνθρακες, και άλλες ουσίες θεωρούνται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, όπως τα οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα, τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB), οι φθαλικές ενώσεις, ο μόλυβδος, ο υδράργυρος κ.α.

Προηγούμενες μελέτες της ίδιας ερευνητικής ομάδας έχουν συσχετίσει τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες με καθυστερημένη ανάπτυξη των παιδιών στην ηλικία των τριών ετών, με μειωμένο δείκτη νοημοσύνης στην ηλικία των πέντε ετών και με συμπτώματα άγχους και πρώιμης κατάθλιψης στην ηλικία των έξι έως επτά ετών.

Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως τον μηχανισμό μέσω του οποίου οι συγκεκριμένοι ρύποι αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας και άλλων συναφών προβλημάτων στα παιδιά. Μεταξύ των πιθανών αιτιών είναι η διαταραχή του ενδοκρινικού – ορμονικού συστήματος, οι βλάβες στο DNA, το οξειδωτικό στρες κ.α.

Οι ερευνητές τονίζουν πάντως ότι τα έως τώρα ευρήματα δικαιολογούν την ανησυχία, με δεδομένο ότι τα παιδιά με σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης συμπεριφορών υψηλού κινδύνου, χαμηλές σχολικές και ακαδημαϊκές επιδόσεις, καθώς και χαμηλότερης αμοιβής ως εργαζόμενοι.

«Τα ευρήματα είναι ανησυχητικά, επειδή τα προβλήματα έλλειψης συγκέντρωσης είναι γνωστό ότι έχουν επίπτωση στην απόδοση του παιδιού στο σχολείο, στις κοινωνικές σχέσεις του και στις μετέπειτα επαγγελματικές επιδόσεις του», σχολιάζει η Δρ Περέρα.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ